|
|
| تاريخ/ |
کابل بیاد داکتر نجیب الله
/5.10.2008
عمر نثار
معلومات مختصر در مورد نویسنده: عمرنثار – مسئول مرکز مطالعات افغانستان معاصر (مسکو).
نظرات نویسندگان مقالات ممکن است مغایر با موضع سایت "فارسی.رو" باشد.
بتاریخ 27 ماه سپتامبر 12 سال از روز شهادت دوکتور نجیب الله رئیس جمهور اسبق افغانستان سپری گردید.
نجیب الله اخرین رهبر طرفدار شوروی در افغانستان بود که بتاریخ 6 اگست سال 1947 در شهر گردیز ولایت پکتیا در خانواده مامور دولت متولد گردید. در سال 1965 او در انستیتوت طب کابل شامل گردید و همزمان به فعالیت های سیاسی رو اورد. در همان سال نجیب الله شامل حزب دموکراتیک خلق افغانستان ( ح. د. خ. ا. ) شد.
بعد از انشعاب در ح. د. خ. ا. در سال 1967 ، نجیب الله به جناح " پرچم " پیوست ، و ده سال بعد ، در سال 1977 ، عضویت کمیته مرکزی ح. د. خ. ا. راکسب نمود.
بعد از رسیدن حفیظ الله امین خلقی به قدرت، نجیب الله به صفت سفیر جمهوری دموکراتیک افغانستان به ایران اعزام گردید. بعد از سرنگونی حکومت حفیظ الله امین و به قدرت رسیدن ببرک کارمل نجیب الله به وطن برگشت و رهبری خدمات اطلاعات دولتی "خاد" را بر عهده گرفت. مخالفان نجیب تا به حال یاداوری میکنند ، که نجیب الله چگونه در دوران ریاست خاد شخصآ تحقیقات از زندانیان سیاسی را در زیرزمینی های "کا جی بی افغانستان" انجام میداد.
بعد از بحران نوبتی قدرت در کابل و کنار رفتن کارمل از مقام ریاست دولت ، دوکتور نجیب الله مسئول اداره امنیت جمهوری دموکراتیک افغانستان به صفت منشی عمومی ح. د. خ. ا. و بعدآ به صفت رئیس جمهور انتخاب شد.
بعد از خروج نیروهای شوروی از افغانستان در سال 1989 ، نجیب الله در طول سه سال بر سر قدرت باقی ماند. در ماه دسمبر سال 1990 رئیس جمهور نجیب الله به رهبران مجاهدین پلان خود در باره حل بحران در افغانستان و شرکت در حکومت انتقالی کشور را پیشنهاد نمود.
وضع حکومت رئیس جمهور نجیب الله در کابل با افزایش بحران سیاسی در اتحاد شوروی ، که در سال 1991 ارسال مواد سوخت و مواد غذایی را به رژیم کابل قطع کرد ، روبه وخامت نهاد. برعلاوه در سال 1991 برخی رهبران مجاهدین ، منجمله برهان الدین ربانی ، جهت انجام مذاکرات به روسیه دعوت شده بودند. اکثریت " کمونیستان" افغان این رویداد را به مثابه خیانت مسکو به رئیس جمهور نجیب الله تلقی نمودند.
شماری از سیاستمداران روسی که در مناسبات شوروی – افغانستان نقش مهم داشتند نیز به این امر که رژیم نجیب الله در نتیجه قطع صادرات از مسکو سقوط نمود ، معتقد می باشند. جنرال ولانتین وارینیکوف سرپرست مقام رهبری گروپ اوپراتیفی وزارت دفاع اتحاد شوروی در افغانستان در سال های 1984- 1989 در ماه مارچ امسال به مولف این سطور گفت : " یلتسن گفت صادرات را قطع کنید و نجیب الله به ترک مقام خود مجبور گردید".
در ماه اپریل سال 1992 رژیم دوکتور نجیب الله سقوط نمود. به باور برخی کارشناسان افغان ، اخرین رژیم طرفدار مسکو در افغانستان در نتیجه یک توطئه از طرف افسران نزدیک به ببرک کارمل در اتحاد با فرمانده اسبق قطعات قومی ازبک جنرال دوستم و آمر شورای نظار احمد شاه مسعود، سقوط کرد.
دسته های جنبش طالبان ، که در سال 1996 قدرت را در کابل تصرف کردند ، نجیب الله رئیس جمهور اسبق افغانستان را ، که از سال 1992 ، بعد از رویکار امدن مجاهدین در پایتخت افغانستان ، در دفتر نماینده گی ملل متحد به سر می برد ، اعدام نمودند. نجیب الله ، یکجا با برادر خود شاپور احمدزی ، امر اسبق اداره امنیت ریاست جمهوری ، در مرکز شهر کابل در نزدیکی ارگ ریاست جمهوری به دار اویخته شدند. طالبان مسوولیت مرگ دوکتور نجیب الله را رسمآ بر دوش گرفتند .
طوریکه رسانه های افغانستان گزارش نموده اند ، بتاریخ 27 سپتامبر سال 2008 طرفداران نجیب الله ، رئیس جمهور اسبق افغانسان یاد رهبر شهید خود را گرامی داشتند. تحلیل گران افغانی اشاره نموده ، که این اولین مراسم با چنین مقیاس طی 12 سال اخیر بود ، که از طرف حزب وطن – وارث ح. د. خ. ا. ، برگذار شد.
رئیس حزب شیروالله جبارخیل ، طی سخنرانی در برابر شرکت کننده گان میتنگ عذاداری اعلام داشت ، که قتل رئیس جمهور نجیب الله " توسط دشمنان مردم افغانستان به اشاره بادران خارجی انها صورت گفته است". به قول موصوف ، طالبان نجیب الله را در دفتر نماینده گی ملل متحد در کابل گرفتند و بدینوسیله ، مصونیت دیپلوماتیک ان را پامال کردند.
اکثریت کارشناسان اداره استخبارات نظامی پاکستان (ISI ) را به قتل دوکتور نجیب الله متهم میکنند . منجمله ، ولادیمیر پلاستون افغانستانشناس روسی ، که مدت زمان طولانی در افغانستان کار کرده و اکثرآ هم با نجیب الله و هم با مخالفان او ملاقات های انجام داده ، نیز به این نظر می باشد. ولادیمیر پلاستون در یکی از آثار تحقیقاتی خود می نویسد: " هنگام اگاهی درین باره ، که رئیس جمهور اسبق افغانستان در پایتخت باقی مانده است ، استخبارات پاکستان بدون وقفه دست بکار شد. در اسلام اباد فهمیدند ، که انها چانس بینظیر را برای ازبین بردن تمام مناقشات راجع به سرحد افغانستان – پاکستان بدست اورده اند ".
طوریکه ولادیمیر پلاستون اشاره نموده ، در ماه سپتامبر سال 1996 جنرال اسلم بیک شخص مشهور در حلقات بین المللی ، که با سیاست افغانستان رابطه داشت ، و در وقت خود ریاست اداره استخبارات نظامی پاکستان را بر دوش داشت ، در کابل حضور یافت . به اساس گفته های اغای پلاستون ، وظیفه اساسی اسلم بیک مجبور ساختن نجیب الله به امضاء نمودن سند با تاریخ قبلی در باره به رسمیت شناختن " خط دیورند " از طرف حکومت کابل بود.
عده از کارشناسان به این واقعیت توجه مبذول میدارند ، که نیروهای معین سیاسی بسیار زیاد میخواستند ، تا در لحظه تصرف پایتخت افغانستان از طرف طالبان ، نجیب الله حتمآ در کابل بماند. مطابق معلومات نشر شده، برخی ها قبل از ورود طالبان به کابل ، نجیب الله را فعالانه متقاعد می ساختند ، تا پایتخت افغانستان را ترک نکند. بطور مثال ، قبل از تصرف کابل ، فرستاده گان ، که گویا از طرف طالبان اعزام شده بودند ، همسر دوکتور نجیب الله را، که در دهلی نو زنده گی میکرد ، به این امر متقاعد ساختند ، که طالبان، نه تنها قصد گرفتن کابل را از مجاهدین دارند ، بلکه میخواهند دوکتور نجیب الله را بر سر قدرت برگردانند.
به باور صاحب نظران افغان ، نجیب پیوسته "سیگنال های سبز" را از منابع دیگری قابل اعتماد دریافت میکرد، و شاید واقعآ هم به بازگشت به قصر ریاست جمهوری "ارگ" به کمک طالبان امیدوار شده بود . این بدان معنی است ، که راز قتل دوکتور نجیب الله رئیس جمهور اسبق افغانستان کشف ناشده باقی مانده است و گمان نمیرود که کدام وقت افشاء خواهد شد.
تصمیم ناسنجیده رهبری روسیه در سال 1991 (زمانیکه در کریملین تیم یلتسین جای گرفته بود) را که از یک طرف کمک های خود را به حکومت داکتر نجیب قطع نمود و از سوی دیگر یک بازی جدید را با مجاهدین آغاز نمود، میتوان ضربه بزرگ تارخی به اعتبار این کشور دانست.
بطور مثال، قرار اطلاعات اژانس های خبری غربی ، در ماه می سال 2008 ، در جریان مذاکرات با رنگین دادفر سپنتا وزیر خارجه افغانستان ، وزیر خارجه امریکا کاندولیزه رایس به همتای افغانی خود اطمینان داد ، که " امریکا هیچگاهی افغانستان را تنها نخواهد گذاشت ، طوریکه اتحاد شوروی بعد از خروج نیروهای خود ازین کشور ان را تنها گذاشت ". رایس افزود – " ما هیچگاهی این اشتباه را تکرار نخواهیم کرد".
قصه مربوط به "خیانت مسکو" در سال 1991 تا به حال اکثرآ از طرف کارشناسان و سیاست دانان استفاده میشود. در سال 2006 ، در اوج بحران سیاسی ایران – امریکا ، مدیر مرکز مطالعات ایران رجب صفروف در مقاله خود ، که در صفحات روزنامه " وریمیه نووستی " چاپ شده اعلام داشته بود : " درک این کار دشوار نیست ، که در تهران چگونه عکس العمل نشان خواهند داد و سرنوشت اعتبار روسیه چه خواهد شد ، اگر این کشور در زمان دشوار برای ایران به کشور های غربی بپیوندد و از وضع تحریمات دفاع نماید ، و انهم بعد ازانکه ، مسکو با افغانستان چه کار کرد ( نجیب الله را به وحشت طالبان تنها ماند ) و دو سال قبل عراق را تسلیم کرد".
در واقع همه با این نظر که مسکو در سال 1991 بصورت اگاهانه به "تسلیم نمودن" حکومت نجیب الله مبادرت ورزید ، موافق نمی باشند. جنرال روسلان اوشیف رئیس کمیته نظامیان اینترناسیونالیست مربوط شورای رهبران کشور های عضو جامعه دول مستقل ( کشورهای همسود) باور دارد ، که در سالهای 90 "روسیه مجال فکرکردن در باره افغانستان را نداشت". جنرال اوشیف دارنده نشان ستاره درجه یک جمهوری دموکراتیک افغانستان عقیده دارد ، که "روسیه در انوقت فقط به مسایل داخلی خود می اندیشید ، روسیه نه تنها افغانستان ، بلکه بعضی مناطق خود را فراموش کرده بود".
امروز، بعد از گذشت 12 سال از حادثه المناک قتل دوکتور نجیب الله ، اکثریت باشنده گان شهر های بزرگ افغانستان دوران حاکمیت اورا با ارمان بیاد می اورند. مطابق معلومات نظرسنجی اذهان عامه ، که در ماه می سال 2008 از طرف یکی از شبکه های رادیویی کابل انجام گردیده ، اکثریت باشنده گان کابل امروز به "مشی دوکتور نجیب الله " ترجیح میدهند . آژانس نووستی که از این نظر سنجی نقل قول نموده است گفته اکثریت مطلق باشنده گان کابل ، که در نظرسنجی شرکت ورزیده بودند- 93.2% ، ضمن پاسخ به این پرسش ، که " در بین رژیم های سیاسی گذشته و حال کدام یکی را بیشتر از همه با منافع خود سازگار میدانید؟ " – رژیم دوکتور نجیب الله را برگزیده اند . شاید ، این ارقام بهترین یادگار رئیس جمهور نجیب الله باشد.
|
| Afghanistan.ru |
(16)نطرشما در اين مورد
ارسال اين صفحه به دوستتان
برای چاپ
|
|
|
|
