عضو بلندپایۀ پشین طالبان:مذاکرات سری، غیررسانه‌ای و غیررسمی دوام دارد /26.11.2019
اشاره: مولوی قلم‌الدین، از اعضای بلندپایۀ رژیم طالبان، وزیر امر به معروف و نهی از منکر و رییس المپیک این گروه بوده است. او در حال حاضر در کابل به سر می‌برد و رهبری حزب حرکت انقلاب اسلامی افغانستان را برعهده دارد. حرکت انقلاب اسلامی افغانستان، در سال 1357 خورشیدی از سوی مولوی محمد نبی تأسیس شد.
افغانستان.رو دربارۀ اوضاع جاری کشور و دیدگاه طالبان درباب مذاکرات به گفت‌وگو پرداخته است. شرح مصاحبه را در زیر می‌خوانید:
در روزهای اخیر شماری از افراد نزدیک به گروه طالبان در کابل مورد هدف قرار گرفته‌اند. از این میان، وحید مژده تحلیلگر سیاسی، ترور شد. چه فکر می‌کنید چه کسانی در پشت این حملات قرار دارند؟
افغانستان مرکز حوادث است. گفته نمی‌توانیم که پشت سر این حادثه کی بود، اما مسوولیت به دوش حکومت است. حکومت باید امنیت مردم را تأمین کند.
گزارش‌هایی منتشر شده که مذاکرات امریکا با هیأت طالبان در قطر از سر گرفته شده است. شما در جریان مذاکرات صلح در دوحه قرار دارید؟
من نظر خود را می‌گویم. طالب نیستم. من رهبر حزبی به نام حرکت انقلاب اسلامی افغانستان هستم. آنچه می‌گویم دیدگاه شخصی خودم است. در قطر نشستی غیررسمی صورت گرفته تا زمینه را برای مذاکرات رسمی مساعد بسازد.
آیا ایالات متحده مصمم است که جنگ با طالبان را از راه مذاکره و گفت‌وگو به پایان برساند؟
اگر امریکایی‌ها بخواهد و یا نخواهند، آنها در 18 سال جنگ را برده نتوانستند و راهی جز صلح ندارند.
پس از لغو مذاکرات صلح توسط دونالد ترامپ، در مواضع طالبان دربارۀ شروع دوبارۀ مذاکره با امریکا تغییراتی به میان آمده است؟
بلی تغییراتی آمده است. اما این تغییرات جدی نیست. امریکا مذاکرات را لغو کرد؛ اما سهو کرد و فعلاً پشیمان است. این‌بار مذاکرات جدی است و (موفقانه) پایان می‌یابد و (توافق‌نامه) امضا می‌شود.
مشخصاً چه تغییراتی در مواضع طالبان به وجود آمده است؟
وقتی ترامپ مسودۀ مذاکرات را لغو کرد، به‌شدت جنگ در افغانستان پرداخت. سلاح مدرن آورد و طیاره‌های مهم را به جنگ کشانید؛ هرچه زور زد، بازهم نتوانست. اکنون عبرت گرفته و شاید به مذاکرات ترجیح بدهد و به صلح صادق باشد.
حکومت افغانستان می‌گوید که پیش از شروع مذاکرات بین‌الافغانی، طالبان آتش‌بس کنند. آیا طالبان حاضر خواهند شد که قبل از گفت‌وگو با کابل، آتش‌بس نمایند؟
آتش‌بس در جایی‌که صورت می‌گیرد، براساس یک دلیل میباشد. در این‌جا دلیلی وجود ندارد که طالبان آتش‌بس کنند. آتش بس مذاکره می‌خواهد، تعهدنامه می‌خواهد و امضا می‌خواهد. هرگاه دو طرف به توافق برسند، احتمال آتش‌بس وجود دارد. اما فعلاً آتش‌بس نمی‌شود. طالبان می‌گویند که 9 بار با امریکا مذاکره کردیم، بازهم مذاکره می‌کنیم. وقتی با امریکا به توافق رسیدیم و مسوده امضا شد، باز با امریکایی‌ها آتش بس می‌کنیم. هروقت از امریکایی‌ها خلاص شدیم، بعداً به مذاکرات بین‌الافغانی می‌پردازیم. در مذاکرات بین‌الافغانی، حکومت افغانستان، جریان‌های سیاسی و اجماع ملی شرکت خواهند داشت. در آن صورت، آتش‌بس بین‌الافغانی برقرار می‌شود.
فکر می‌کنید که ایالات متحده امریکا پس از توافق با طالبان نیروهایش را از افغانستان بیرون کند؟
اینکه امریکا نیروهایش را خارج می‌کند و یا کاهش می‌دهد، بحث جداست. اما موقف طالبان این است که یک عسکر امریکایی را در افغانستان اجازه نمی‌دهد. تا همۀ سربازان امریکایی بیرون نشوند، مسوده به امضا نخواهد رسید.
شماری از فعالان مدنی و اجتماعی نگران هستند که با برگشت طالبان به کابل، محدودیت‌هایی در برابر زنان، آزادی رسانه‌ها و تجمعات مدنی- سیاسی به وجود آید. شما در این زمینه چه فکر می‌کنید؟
ما هرگز نمی‌خواهیم که حقوق شهروندان و حقوق بشر ضایع شود و بر شهروندان ظلم صورت گیرد. تمام برخوردها براساس قانون اساسی افغانستان و شریعت خواهد بود و مطمین باشید که برکسی تکلیف و ضرر نمی‌رسد.
دربارۀ طالبان اظهارات متفاوتی مطرح می‌شود. برخی‌ها می‌گویند که طالبان تغییر کرده‌اند و برخی ارزش‌های جدید را می‌پذیرند، اما شماری باور دارند که طالبان تغییر نکرده‌اند. فکر می‌کنید که تغییری در بینش و طرز فکر طالبان دربارۀ حکومت‌داری و اداره کشور به وجود آمده باشد؟
فرق می‌کند. ما می‌گوییم که قانون اساسی داریم، اما کسی به قانون عمل نمی‌کند. در این صورت، گناه کسانی است که به قانون عمل نمی‌کنند. گناه قانون نیست. طالبان همیشه پابند به قانون شرعی و نظام اسلامی هستند. در یک نظام اسلامی، تمام حقوق شهروندان، به شمول زنان، مردان و کودکان تأمین است. اینکه کسی حقوق را نمی‌دهد، بحث جداست. علم‌برداران حقوق بشر را می‌بینید که صدا می‌کشند. اما به چه اندازه بر بشر تجاوز می‌شود. اسلام حقوق همه را داده، اما افراد هستند که مشکل دارند.
سرنوشت انتخابات ریاست‌جمهوری چه خواهد شد؟
سرنوشت کشور ما در حالتی قرار دارد که ما در اختیار خود نیستیم. انتخابات را هم به اختیار خود نکرده‌ایم. نه کمیسیون انتخابات ما پابند اصول‌اش است و نه ما. در چند روز در چهار مملکت انتخابات شد و نتیجه در یک روز اعلام شد،اما از ما 55 روز گذشته است، نتیجه مشخص نیست. روزانه کشور به طرف بحران می‌رود. ما از این انتخابات نگران هستیم و شاید به بحران برود.
فکر می‌کنید که نتیجۀ انتخابات تا روشن شدن بحث صلح ادامه یابد؟
مذاکرات صلح به دور از چشم رسانه‌ها جریان دارد. احتمالاً بسیاری از طرف‌های صلح توافق کرده‌اند که مذاکرات سری پیش برود تا که در مقابل آن موانع ایجاد نشود. چون صلح دشمنان زیادی دارد. از همین رو، مذاکرات سری، غیررسانه‌ای، غیررسمی دوام دارد تااینکه نتیجه روشن شود و به یک توافق تازه برسیم.
به باور شما، راه حل پایان بحران سیاسی و اجتماعی در کشور چیست؟
پابندی به اصول و قوانین راه حل است. قانون انتخابات است، باید به آن عمل شود. طرزالعمل‌های انتخاباتی است، باید مراعت گردد. قانون اساسی در نظر گرفته شود، حقوق مردم در نظر گرفته شود. اما توقع نداریم که چنین چیزهایی لحاظ شود. می‌خواستیم که زورسالاری ختم شود، اما می‌بینیم که ادامه دارد.
