روزنامه معتبر چاپ مسکو "کامرسانتو" با اشاره به نشست اخیر سران ناتو در وارسا نوشته است:
یکی از موضوعات کلیدی در دومین روز نشست سران ناتو در ورساو بحث در مورد وضعیت افغانستان بود. بعد از 15 سال پس از شروع عملیات نظامی کشورهای اتلانتیک شمالی مجبور شدند اعتراف کنند که درگیری ها تا هنوز پایان نیافته است. افزایش فشار از سوی گروه های قومی و سیاسی که مشروعیت حکومت کابل را زیر سوال میبرند باعث نگرانی های جدید شده است. با وجود این همه نگرانی ها منابع در ناتو می گویند که هنوز ناتو قصد ندارد که روی از سرگیری همکاری های عملی روسیه در افغانستان گفتگو کند چرا که مانع این گفتگوها موافقتنامه دردسرساز مینسک در باره اکراین می باشد.
در مورد وضعیت افغانستان بعد از موضوع اصلی یعنی بحران اکراین در روز دوم مورد بحث قرار گرفت. سران کشورها با اشرف غنی رئیس جمهور افغانستان و عبدالله عبدالله رئیس اجراییه ملاقات کردند. آنها در مورد این که هنوز هم آیا ارتش افغانستان نیاز به کمک نیروهای نظامی خارجی دارد یا نه بحث کردند و همه طرف ها یک صدا گفتند که هنوز هم ارتش افغنستان نیاز به کمک های خارجی دارد.
پس از شکست مذاکرات چهارجانبه که در ماه مارچ برای حل و فصل اوضاع در افغانستان که در آن بر علاوه دولت افغانستان و طالبان میانه رو نمایندگانی رسمی از کشورهای ایالات متحده امریکا، پاکستان و چین هم شرکت داشتند وضعیت نظامی-سیاسی در کشور بدتر شده است. طالبان هنوز هم کنترول مناطق بزرگ را در اختیار دارند و همچنین به حملات گسترده خود بالای شهرهای عمده ادامه میدهند. در کشور نفوذ گروه تروریستی "دولت اسلامی" (سازمان که در روسیه ممنوع است) رو به رشد می باشد.
نیکولاس هیسم نماینده ویژه دبیر کل سازمان ملل در حل و فصل منازعات افغانستان می نویسد:- "علاوه براین دولت وحدت ملی مجبور است که برای افزایش فشار گروه های قومی و سیاسی مختلف پاسخگو باشد. دولت افغانستان نگرانی خاصی از طرف حزب جنبش ملی افغانستان ازبک ها که توسط عبدالرشید دوستم معاون اول رئیس جمهور رهبری می شود و گروه دوم حزب جمعیت اسلامی افغانستان است که توسط عطا محمد نور والی بلخ رهبری می شود، دارد. این دو فرمانده پیشین مدتی زیادی است که با هم بر سر رهبری ولایت های شمالی افغانستان با هم درگیر هستند و درگیری این گروه ها اعتبار دولت مرکزی را تضعیف می کند. و همچنین مبارزه گروه های قومی می تواند تمام تلاش های متحدان غربی دولت افغانستان را به خطر اندازد".
شرکت کنندگان انجمن کارشناسان که در جلسه موازی با جلسه ناتو در ورسا برگزار شد، چندین گزینه خود را که باعث بی ثباتی می شوند به فهرست عوامل بی ثباتی افغانستان اضافه نمودند. کارشناسان گفتند:- "دولت به دلیل فساد که در تمام جنبه های زندگی وجود دارد ضعیف می باشد به همین خاطر در افغانستان گروه های مافیا، ربودن خارجی ها وسرقت زیاد می باشد. برعلاوه نبی مصداق مشاور رسانه ای رئیس جمهور در باره مشکلات روزنامه نگاران افغان توضیحات داد و گفت که وضعیت اقتصادی خوب نیست". کارشناسان علاوه کردند که در سالهای که عملیات نظامی بین المللی در افغانستان جریان داشت بیش از یک میلیون نفر با آنها به حیث ترجمان، راننده و غیره کار می کردند اما پس از پایان یافتن ماموریت مبارزه با دهشت افگنان بسیاری از این افراد شغل خود را از دست دادند و این هم به بی ثباتی کشور تاثیر میگذارد.
استولتنبرگ دبیرکل ناتو در یک کنفرانس مطبوعاتی در ورسا گفت، حل مشکلات پیش روی افغانستان در کوتاه مدت امکان پذیر نخواهد بود، بنابراین این کشور هم اکنون نیازمند پشتیبانی ناتو می باشد. در همین حال او به پرسشی که ناتو تا چی وقت در افغانستان باقی خواهد ماند جواب دقیق نداد و گفت، ماموریت ناتو در ورسا برای یک سال تمدید شد و برای ماندن بیشتر در افغانستان در اجلاس ناتو در سال 2017 در بروکسل تصمیم گرفته خواهد شد.
یک مقام بلند پایه ناتو در مصاحبه با کامرسانت گفت، "تمام سران ناتو به این تاکید کرده اند که افغانستان هدف اصلی ما در مبارزه با تروریسم باقی می ماند و مطمئن باشید دوباره هرگز این کشور به یک پناهگاه امن برای تروریست ها و مقامات آنها که از آنجا قدرت خود را اداره کنند و امنیت جهان را مختل کنند تبدیل نمی شود. نیروهای امنیتی افغانستان وظایف خود را با شجاعت انجام میدهند و این قابل قدر است، اما چالش دیگر که باقی میماند کمبود نیروهای امنیتی می باشد". شرکت کنندگان در نشست موافقت کردند که اتحادیه به توسعه نیروهای امنیتی افغانستان ادامه خواهد داد و همچنین هیچگونه پشتیبانی مالی را از آنها دریغ نخواهند کرد. تمویل مالی از طریق صندوق های سازمان ملل متحد و ناتو خواهد شد. در حال حاضر حدود 1 میلیارد دالر تا پایان سال 2020 در نظر گرفته شده است. علاوه بر این بیش از 3.5 میلیارد دالر سالانه ایالات متحده امریکا برای نیروهای امنیتی افغانستان به طور مستقیم اختصاص میدهد. کابل هم در نظر دارد با بهبود وضعیت اقتصادی سهم خود را افزایش بدهد. (در حال حاضر سهم افغانستان 500 میلیون دالر در سال است).
نظر به سخنان استولتنبرگ در حال حاضر "قوای پشتیبانی" ناتو از 40 کشور به 13 هزار میرسد و در سال 2017 به تعداد 12هزار سرباز ناتو در افغانستان باقی خواهد ماند .یاد آوری می کنیم که برنامه خروج نیروهای خارجی از افغانستان پیش از این تجدید نظر صورت گرفته بود. و رویداد مهم دیگر اینکه باراک اوباما در باره خروج نیروهای امریکایی از افغانستان تجدید نظر کرده است و به جای اینکه در سال 2017 به تعداد 5500 سرباز امریکایی در افغانستان باقی بماند به تعداد 8400 سرباز امریکایی در افغانستان باقی خواهد ماند. باراک اوباما خبر داد که علت باقی ماندن تعداد زیاد سربازان امریکایی در افغانستان "ادامه انجام اعمال تروریستی و حمله به غیر نظامیان، ارتش و نیروهای امنیتی افغانستان می باشد، اگر چه طالبان خطوط اصلی بزرگترین شهرها را در دست میگیرند اما آنها قادر به تسلط و کنترول شهرهای بزرگ مانند کابل شده نمی توانند". متفقین از تصمیم رئیس جمهور امریکا استقبال کردند.
برنامه جدیدی باراک اوباما بدین معنی است که رئیس جمهور به زودی از ریاست جمهوری کنار میرود اما او یکی از وعده های بزرگ دوران انتخابات خود را یعنی برگشتاندند تمام نیروهای امریکایی از "نقاط داغ در خارج از کشور" را به خانه تکمیل نکرده است. نه تنها امریکا بلکه همه کشورهای عضو ناتو پس از نزدیک به 15 سال از آغاز جنگ در افغانستان (عملیات به تاریخ 7 اکتوبر 2001 آغاز شد) که تا هنوز درگیر هستند و هنوز این مشکلات را حل نتوانسته اند. همچنین این ائتلاف نتوانسته اند از گسترده شدن بحران افغانستان در منطقه و فراتر از آن جلوگیری کنند. یکی از سران ناتو می گوید: "یکی از مشکلات دیگر افغانستان هجوم مهاجران در اروپا- است. اگر شما در ایستگاه مرکزی بروکسل بروید در آنجا پناهندگان بسیاری زیاد می باشد که در میان آنها نه تنها از سوریه بلکه تعداد زیادی از افغانستان هم دیده می شود".
او افزود، ائتلاف ناتو به شکل جدی وضعیت را بررسی می کند، اما: حتی با این مشکلات هم، هیچگونه برنامه برای همکاری در بخش افغانستان با مسکو را در نظر نداریم. پیش از آن الکساندر گروشکو نماینده دایم روسیه در ناتو در مصاحبه که با "کامرسانت" داشت گفت، پیش از بحران اکراین شورای روسیه – ناتو در بخش "مبارزه با مواد مخدر بین المللی بزرگترین پروژه " را با هم به پیش می بردند" : شورای روسیه – ناتو کدرهای را برای مبارزه با مواد مخدر افغانستان، پاکستان و آسیای مرکزی آموزش میدادند و همچنین تکنسین های افغانستانی را برای خدمات هلیکوپترهای ساخته شده در شوروی و روسیه آموزش میدادند. به گفته دیپلمات، قطع همکاری های ائتلاف ناتو با روسیه وضعیت را در افغانستان و در کل وضعیت را در بخش امنیتی اروپا خراب می سازد.
یکی از سران ناتو گفت، "بلی، پیش از آن در این بخش همکاری های با ارزش با هم داشتیم. اما از سرگیری همکاری ها بستگی به شرایط دارد که ما در نظر داریم. در این لحظه این شرایط برآورده نمی شوند". پیش از آن نمایندگان کشورهای غربی یک بار هم اظهار نظر نکرده بودند، که برقرار کردن روابط دوباره می تواند بعد از تجدید نظر در باره موافقتنامه مینسک که در باره اکراین هست، و همچنین "احترام گذاشتن به قوانین بین المللی توسط مسکو" امکان دارد دوباره در آینده احیا گردد. مصاحبه کننده در جواب کامرسانت که روابط شما دوباره در باره افغانستان با روسیه خوب خواهد شد او این را رد کرد. نظر به سخنان او، "تا این مرحله به هر حال بسیار دور هستیم".