|
صفحه اول/ |
تحولات منطقه و تغییر در برنامۀ خروج امریکا از افغانستان
/15.1.2020
نویسنده: آنیتا احمدی
ایالات متحده شروط تازهیی را در مذاکرات صلح با جانب طالبان مطرح کرده است. دور تازۀ گفتوگوهای صلح با این شرط آغاز شد که طالبان به «کاهش خشونت» تن دهند و آمادۀ گفتوگوهای مستقیم بینالافغانی شوند. براساس اطلاعات، گفته میشود رهبری طالبان با کاهش یک هفتهای خشونت موافقت کرده و اما حاضر به آتش بس با دولت افغانستان نشدهاند. گروه طالبان پیشتر توافق کرده بودند که حاضر به آتشبس طولانیمدت با نیروهای امریکایی هستند. حکومت افغانستان تأکید دارد که طالبان باید پیش از شروع گفتوگوهای بینالافغانی به آتشبس تن دهند. اما طالبان میدانند که هرگونه آتشبس، قدرت چانهزنی این گروه را در مذاکرات آتی به طور چشمگیری کاهش خواهد داد.
حالا منابع متعدد تأیید کردهاند که ایالات متحده امریکا بحث قطع تماس و روابط طالبان با جمهوری اسلامی ایران و توافق روی ادامۀ حضور شمار معدود نیروهای ناتو را به عنوان پیششرطهای تازه در مذاکرات صلح مطرح کرده است.
درگیریها در خاورمیانه و شروط تازۀ واشنگتن، مذاکرات صلح افغانستان را با بنبست تازهیی روبرو ساخته است. مذاکرات صلح افغانستان پس تحولات ایران دچار تلاطم شد. ایران پس از کشتهشدن قاسم سلیمانی اعلام کرد که از امریکا انتقام میگیرند و به کمتر از بیرونکردن کامل نیروهای امریکایی از منطقه قناعت نخواهد کرد. پارلمان عراق هم نخستوزیری را مکلف ساخت که طرح خروج نیروهای امریکایی را نهایی سازد. اما واشنگتن که پیشتر آمادۀ کاهش چشمگیر نیروهایش در عراق بود، اعلام کرد: در صورتی از عراق بیرون خواهد شد که بغداد هزینۀ دهها میلیارد دالری امریکا را بپردازد.
به دنبال هشدارها و فشارهای ایران، بحث حضور نیروهای امریکایی در منطقه بهویژه افغانستان «حیثیتی» شده است. ایالات متحده به این نتیجه رسیده است که خروج از افغانستان بهمعنای شکست و میدان دادن به ایران است. امریکا در سطح منطقه بیشترین نیرو و پایگاه در افغانستان دارد. کابل و واشنگتن نگران هستند که ایران تحرکات و فعالیتهایش را افزایش ببخشد و در نتیجه درگیریها و خشونتها بیشتر از پیش افزایش یابد. کابل از خروج کامل و عجولانۀ نیروهای امریکایی نگران است. حکومت بهخوبی میداند که خروج قبل از وقت نیروهای خارجی جایگاه آنان را در مذاکرات صلح تضعیف کرده و به تقویت روحیۀ طالبان میانجامد. رهبری حکومت باور دارد که با خروج نیروهای امریکایی، ثبات نیمبند سیاسی از میان خواهد رفت و هرج و مرج کامل در کشور حاکم خواهد شد. اگر نیروهای خارجی از افغانستان خارج شوند، پیش از آنکه طالبان وارد عمل شوند، گروههای سیاسی و احزاب اپوزیسیونی، کار حکومت را یکسره خواهند ساخت.
بهتازهگی یک مقام امریکایی اعلام کرد که کاهش نیروهای خارجی منوط به توافق صلح با طالبان نیست. یعنی پیش از امضای موافقتنامۀ صلح، شمار زیادی از نیروهای امریکایی از افغانستان خارج خواهند شد. فرماندهان امریکایی گفتهاند که قادر هستند با 5000 هزار سرباز جنگ افغانستان را پیش ببرند.
با این حال، طالبان میدانند که امریکا تا پایان 2020 نیروهایش را کاهش میدهد. بنابراین، عجلهیی به امضای موافقتنامه ندارند و فکر میکنند با گذشت زمان به اهدافشان نزدیک خواهند شد. طالبان در دور جدید مذاکرات هم به کمتر از «تعیین جدول زمانی برای خروج نیروهای امریکایی» قناعت نکردهاند.
اما تحولات پسین در خاورمیانه معادلات را برهم زده است. در چنین شرایطی، توافق صلح در صورتی به امضا خواهد رسید که طالبان به ادامۀ حضور بخش کوچکی از نیروهای امریکایی موافقت کنند. به دنبال تحولات خاورمیانه و درگیری ایران و امریکا، هیأت مذاکرهکنندۀ امریکا در مذاکرات صلح پا پس کشیدهاند. طالبان با وجود آنکه نشان دادهاند تحولات جدید نمیتواند روی مواضع و تصمیمگیریهای آنان اثر بگذارد، با این وجود امریکا به دلیل نقش و نفوذ ایران بر جریانهای سیاسی افغانستان، از ورود بیمحاسبه به میدان صلح افغانستان اجتناب میورزد. طالبان تلاش کردهاند که روابطشان را با ایران حفظ کنند. ایران با وجود اینکه از مذاکرات صلح به دور نگه داشته شده است، اما تلاش کرده از طریق کشورهای منطقه در جریان مذاکرات صلح قرار گیرد. کشورهای منطقه به شمول ایران در بسیاری از ابعاد صلح افغانستان مواضع مشترک دارند. بنابراین، نفی نقش و حضور ایران در مذاکرات صلح، این روند را با مخاطره و گسست روبرو خواهد ساخت.
پس از ده دور مذاکرات فشرده و طولانی نمایندگان امریکا و طالبان، این نتیجه به دست آمده است که امکان توافق صلح تا پایان سال 2020 وجود ندارد. درحالیکه پیشتر احتمال برده میشد موافقتنامۀ صلح میان طالبان و امریکا در ماه دسمبر به امضا برسد و در ادامه مذاکرات بینالافغانی رسماً آغاز شود. حالا همۀ طرفها معترف هستند که «صلح به مراتب دشوارتر و پیچیدهتر از جنگ است.» با این وضعیت، برعکس گذشته که همۀ طرفها اجماع داشتند که بحران افغانستان راه حل نظامی ندارد، اکنون این فرضیه تقویت شده که جنگ افغانستان لزوماً از راه سیاسی و گفتوگو به پایان نخواهد رسید. حالا میدان جنگ پیروز بازی را تعیین خواهد کرد. رسیدن به این نتیجه بدترین خبر به مردم افغانستان است که همه روزه قربانی میدهند. براساس گزارش روزنامۀ واشنگتن پست، از حملۀ امریکا به افغانستان در سال 2001 بدینسو، 157هزارتن کشته شدهاند. بخش قابل توجه قربانیان غیرنظامیان، کودکان و زنان هستند که در رویدادهای انتحاری و حملات هوایی نیروهای خارجی جان باختهاند.
|
فارسی.رو |
ارسال اين صفحه به دوستتان
برای چاپ
|
|
|
|