|
|
| صفحه اول/ |
طرح طرف‌ها دربارۀ صلح و انتخابات
/8.12.2019
نویسنده: آنیتا احمدی
جمعی از جریان‌های سیاسی افغانستان با اذعان به شکست پروسۀ انتخابات، روی تشکیل یک جبهۀ جدید سیاسی در پیوند به «صلح و انتخابات» توافق کرده‌اند.
رهبران احزاب وحدت اسلامی، جمعیت اسلامی، حزب اسلامی، وحدت اسلامی مردم، افغان ملت و شماری از نامزدان انتخابات ریاست‌جمهوری، در نشستی توافق کردند که موضع مشترک، واحد و یکپارچه دربارۀ انتخابات و صلح اتخاذ خواهند کرد.
آنان هفتۀ گذشته در نشستی مشترک درکابل گفتند که به دلیل مداخله حکومت، هم پروسۀ صلح و هم روند انتخابات با چالش جدی مواجه گردیده است. بنابراین، نیاز است که «سکریت» مشترکی را تشکیل داده و روی برنامه‌های آتی کار نمایند.
گلبدین حکمتیار، صلاح‌الدین ربانی، محمدکریم خلیلی، محمد محقق، انورالحق احدی و جنرال دوستم رهبران احزاب پرنفوس سیاسی و شماری از کاندیدان مطرح به ویژه عبدالله عبدالله و رحمت‌الله نبیل، در نشستی مشترک اعلامیۀ چهار فقره‌یی را منتشر کرده و به کاروزار مشترک سیاسی پا فشردند.
صلح
همۀ این گروه‌های سیاسی متفق هستند که صلح اولویت و نیاز مبرم جامعۀ افغانستان است. اما حکومت تلاش دارد که روند صلح را با چالش و بن‌بست مواجه سازد. آنها به اظهارات مسوولان دولتی در پیوند به صلح استناد می‌کنند. وزارت صلح افغانستان مدعی است که مذاکرات دوحه از نو آغاز می‌شود و تمام توافقات گذشته منتفی شده است. درحالی‌که مذاکرات به فرجام رسیده و بخش‌های بسیار کوچکی از مباحث جدید به مذاکرات افزوده شده است. چنانچه سهیل شاهین سخنگوی دفتر سیاسی طالبان در دوحه نیز گفت که مذاکرات از سر گرفته نخواهد شد، بل روی موارد اختلافی کار خواهند کرد. یکی از موارد مورد بحث در دور تازۀ گفت‌وگوها، کاهش خشونت‌ها میباشد. در طرح جدید حکومت افغانستان، مذاکرات بین‌الافغانی، مشروط به پذیرفتن آتش بس از جانب طالبان ساخته شده است. اما آتش بس به عنوان مسألۀ ثانوی برای طالبان مطرح است. مقامات امریکایی هم حساسیت طالبان را دربارۀ پذیرفتن آتش بس درک می‌کنند. از همین رو، صرف بحث کاهش خشونت‌ها را به عنوان پیش‌شرط امضای توافق‌نامۀ صلح مطرح کرده‌اند.
جریان‌های سیاسی افغان مدعی هستند که آنها با طالبان جنگیده‌اند و طرفهای اصلی در منازعۀ 40 ساله می‌باشند. بنابراین، طالبان باید با آنها وارد مذاکره شوند. به باور آنان، حکومت افغانستان باید به عنوان یکی از طرفهای افغانی در مذاکرات شامل گردد. مذاکرات صلح نباید «حکومت‌محور» باشد. البته حکومت تنها در صورتی به مذاکرات تن می‌دهد که خود در محور آن قرار داشته باشد. جریان‌های سیاسی در نشست اخیرشان فیصله کرده‌اند که مذاکرات بین‌الافغانی را با طالبان آغاز می‌کنند و اشرف‌غنی می‌تواند جزئی از هیأت مذاکره‌کننده باشد. اگر حکومت حاضر نشد که هیأت مذاکره‌کنندۀ همه شمول، جامع و فراگیر را معرفی کند، آنها خود هیأت مذاکره کننده را انتخاب خواهند کرد و به نمایندگی از مردم و دولت افغانستان به مذاکره با طالبان خواهند پرداخت. طالبان نیز گفته‌اند که حاضر به مذاکره با رهبران احزاب و جریان‌های سیاسی هستند. توافق تازۀ رهبران سیاسی، با هیأت امریکایی نیز مطرح گردیده است. ظاهراً امریکا نیز از چنین پیشنهادی استقبال کرده است. در این میان، موضع حامد کرزی، رییس جمهور اسبق که تلاش زیاد در راستای به ثمرنشستن مذاکرات صلح و کشانیدن پای طالبان به میز گفت‌وگوها داشته است، روشن نیست. جریان‌های سیاسی نامبرده تلاش دارند که پای حامد کرزی را نیز به ائتلاف تازۀ شان بکشانند. اگر کرزی به این ائتلاف بپیوندد که احتمال آن زیاد است، در آن صورت، این تشکل سیاسی نقش غیرقابل انکار در قضایای پیش رو خواهد داشت.
انتخابات
این جریان‌ها به همان اندازه‌ای که در بحث صلح موضع مشترک و یکسان دارند، در زمینۀ انتخابات دچار اختلاف و کشیده‌گی هستند. هرکدام از این جریان‌ها در پی بیشترین استفاده و بهره‌برداری از بحث انتخابات هستند.
گلبدین حکمتیار خواهان حکومت موقت است. او می‌گوید که انتخابات به بن‌بست خورده است، تنها یک حکومت بی‌طرف می‌تواند زمینۀ یک انتخابات سراسری، شفاف، عادلانه و قابل قبول را فراهم کند. او پیشنهاد می‌کند که تحت رهبری یک شخص بی‌طرف انتخابات مجدد برگزار شود. اما حکمتیار در مخالفت با غنی موضع مشترک با دیگر نامزدان انتخابات ریاست جمهوری دارد. او هفتۀ گذشته تجمع بزرگی را علیه حکومت در پایتخت سازمان داد و از ایجاد یک حکومت تقلبی هشدار داد.
رحمت‌الله نبیل نیز معتقد است که هم انتخابات و هم صلح و جنگ به بن بست خورده است. او طرح «حکومت صلح» را ارایه کرد و گفت که نباید هیچ یک از نامزدان انتخابات ریاست جمهوری در رأس حکومت صلح قرار داشته باشند. بسیاری‌ها بدین باور هستند که طرح نبیل بسیار نزدک به آنچه است که کرزی می‌خواهد. نبیل از رهبران حکومت فعلی خواست که اوضاع را درک کنند و کنار بروند. او برای نخستین بار اعتراف کرد که طرفهای درگیر باید بپذیرند که شکست خورده‌اند.
حامد کرزی از مدت‌ها بدین سو معتقد است که انتخابات نتیجه نمی‌دهد، از یک سو نه شرایط برای برگزاری انتخابات سراسری فراهم است و نه خارجی‌ها اجازه می‌دهند که افغانها به تعیین رهبری سیاسی‌شان مبادرت ورزند. کرزی، طرح حکومت موقتِ متشکل از طالبان را پیش‌کش کرده و در این راستا کار می‌کند. جمعی از فعالان سیاسی به ویژه علمای دینی و مقامات دولت سابق در راستای محقق شدن این طرح کار دارند.
در این میان، عبدالله عبدالله با نیم‌نگاهی به انتخابات، صلح را اولویت گذاشته است. او باور دارد که اگر آرای پاک از ناپاک جدا شود، به پیروزی می‌رسد. عبدالله تنها در صورتی به مذاکرات صلح موافقت خواهد کرد که خود در رأس قدرت و ریاست جمهوری قرار د اشته باشد. او گفته است که حاضر است یک روز پس از رسیدن به ارگ ریاست جمهوری از قدرت کنار برود و زمینۀ صلح پایدار و سراسری را فراهم سازد. عبدالله عبدالله با این‌که همواره صلح را اولویت خوانده است، به ساده‌گی از انتخابات نخواهد گذشت. زیرا، شمار قابل توجهی از جریان‌های سیاسی از تیم انتخاباتی وی در انتخابات پشتیبانی می‌کنند.
در سوی دیگر، شورای نامزدان انتخابات ریاست جمهوری، طرح «حکومت مشارکت ملی انتخابات‌محور» را بیرون داده‌اند. آنها معتقد هستند که انتخابات به چالش کشیده و باید نامزدان انتخابات ریاست جمهوری به یک حکومت مشارکتی تن دهند و به غایلۀ سیاسی- اجتماعی ناشی از طولانی‌شدن انتخابات پایان دهند.
اما محمد اشرف‌غنی، رییس جمهور برسر اقتدار تلاش دارد با طولانی‌ساختن روند، طرف‌ها را از پا در آورد. اگر از موقع تشکیل تکت‌های انتخاباتی محاسبه کنیم، روند انتخابات نزدیک به 8 ماه زمان برده است. پروسۀ طولانی و طاقت‌فرسای انتخابات، تمام نامزدان و جریان‌های سیاسی را خسته ساخته است. برای غنی که از امکانات گستردۀ مالی، سیاسی و اقتصادی برخوردار است، طولانی‌شدن روند هیچ هزینه‌یی ندارد. اما برای برخی نامزدان به ویژه آنهایی که از یک ماه بدین‌سو مظاهرات مسالمت‌آمیز مدنی را رهبری می‌کنند، دوام وضعیت چالش‌برانگیز و طاقت‌فرسا است. اما برای غنی وقت خریدن اولویت است. او از یک سال بدین سو، برنامۀ صلح امریکا و فشار سیاسی تمام جریان‌های داخلی را به بن بست کشیده است.
|
| فارسی.رو |
ارسال اين صفحه به دوستتان
برای چاپ
|
|
|
|
