|
صفحه اول/ |
طالبان و دور تازۀ مذاکرات صلح
/27.10.2019
نویسنده: آنیتا احمدی
دور تازۀ مذاکرات میان طالبان و ایالات متحده امریکا پس از توقف دوماهه از سر گرفته میشود. نمایندگان امریکا و اتحادیه اروپا در بروکسل باردیگر بر حل وفصل بحران افغانستان از طریق «گفتوگو و دستیابی به راه حل سیاسی» تأکید ورزیدند.
از سوی دیگر، نمایندگان امریکا، روسیه، چین و پاکستان روز جمعه در مسکو دورهم جمع شدند تا راههای از سرگیری مذاکرات و پایان خشونتها در افغانستان را بررسی کنند.
هفتۀ بعد، دور تازۀ مذاکرات بینالافغانی مسکو در بیجینگ پایخت چین برگزار میشود. طالبان، احزاب و جریانهای تأثیرگذار سیاسی به شمول اشتراککنندگان دو دور نشست مسکو در بیجینگ حضور خواهند داشت و روی آشتی و پایان خشونتها بحث خواهند کرد. حامد کرزی، یونس قانونی، محمد محقق، سید حامد گیلانی، رنگین دادفر سپنتا، عطا محمد نور و صلاح الدین ربانی وزیر خارجۀ مستعفی برای شرکت در این نشست ابراز آمادهگی کردهاند.
برخی منابع میگویند که نشست بیجینگ برخلاف سه دور نشست پیشتر بینالافغانی به نتایج ملموسی در راستای دستیابی به یک راه حل سیاسی میان طرفهای دیگر منجر خواهد شد. احتمالاً برخی چهرهها از جانب حکومت نیز به گونۀ غیررسمی در این نشست شرکت کنند.
مذاکرات صلح در شرایط حساسی از سر گرفته میشود. درحالیکه یک ماه از برگزاری انتخابات ریاستجمهوری افغانستان میگذرد، هنوز از نتایج انتخابات خبری نیست. منابع از کابل میگویند که با توجه به مغلق بودن پروسۀ انتخابات و برنامۀ چندمرحلهیی کمیسیون برای تصفیۀ آرای پاک و ناپاک، احتمالاً تا یک ماه دیگر نیز نتیجۀ ابتدایی انتخابات ریاستجمهوری مشخص نخواهد شد.
ناظران باور دارند که انتخابات به دور دوم میرود. میزان پایین اشتراککنندگان سبب شده است که هیچ یک از نامزدان نتواننند 50+1 را تکمیل کنند. از قراین بر میآید که انتخابات ریاستجمهوری به نتیجهیی نخواهد انجامید. باور غالب این است که در چنین شرایطی، ایالات متحده امریکا در همسویی با کشورهای منطقه تلاش دارند که دو پروسۀ انتخابات و صلح را گِره بزنند و در نتیجۀ آن یک حکومت مشارکتی متشکل از طالبان، احزاب و جریانهای سیاسی و رهبران حاکم در کابل را روی صحنه آورد.
در دور تازۀ مذاکرات صلح، موضع طالبان برای موفقیت مذاکرات صلح بسیار مهم است. طالبان در دو ماه پسین به پیمانۀ کافی سرکوب شدهاند. دهها والی و فرمانده نظامی طالبان در نبردهای دو ماهه جان باختهاند. به طور میانگین هر هفته بیشتر از 500 طالب در دو ماه کشته شدهاند. برخی از مناطق استراتژیک از کنترل این گروه بیرون شده است. برخلاف ماههای گذشته، نیروهای امنیتی افغان و قوتهای ناتو حالت تهاجمی گرفته و طالبان در موضع ضعیف قرار گرفتهاند. این وضعیت طالبان را بیشتر از پیش متمایل به برگشت به مذاکرات صلح میسازد.
تیم مذاکره طالبان از لغو مذاکرات صلح بیشترین آسیب را متقبل شدند. از آنجاییکه بخشی از تحریک طالبان مخالف سرسخت مذاکره با طرف امریکایی بود، شکست مذاکرات موضع هیأت دفتر قطر را در صفوف طالبان تضعیف کرد.
به دنبال تسریع مذکرات صلح میان امریکا و طالبان، اختلافات دربارۀ این مذاکرات در صفوف طالبان نمایان گردید. برخی از سران طالبان از جمله ملا هبتالله، رهبر، عبدالقیوم ذاکر، از چهرههای شاخص شورای کویته، ملایعقوب فرزند ملا عمر و رهبران شبکۀ حقانی، به مذاکرات صلح به دیدۀ شک مینگریستند و باور داشتند که امریکا را باید از راه نظامی شکست داد و وادار به خروج از افغانستان ساخت. آنها مذاکره و اعتماد به امریکا را اشتباه خطرناک میدانستند و در جریان مذاکرات تلاش کردند که فشار بیشتری در جبهات جنگ وارد کنند. درحالیکه در جریان مذاکرات یکی از خواستهای اصلی نمایندگان امریکا، کاهش خشونتها بود. نمایندگان طالبان هربار به کاهش خشونتها وعده میسپردند. اما فردا خشونتها بیشتر میشد. تشدید حملات و خشونتها، طرف امریکایی را مشکوک ساخته بود که آیا هیأت دفتر طالبان در قطر میتوانند از طالبان نمایندگی کنند و یا خیر.
نمایندگان سیاسی طالبان به ویژه ملابرادر، ملا فضل، عباس ستانکزی و... تلاش داشتند که مذاکرات صلح به نتیجه برسد و امریکا در نتیجۀ چانهزنی آنها به خروج از افغانستان و واگذاری قدرت به این گروه تن دهند. این دو دستگی پس از شکست مذاکرات تشدید شد. اکنون نمایندگان طالبان هرگونه گفتوگو و مذاکره روی موارد توافق شده را ضیاع وقت میدانند. طالبان گفتهاند که امریکا باید به توافقات پیشین متعهد بماند و در مذاکرات آتی روی پیشرفتها برای اجراییسازی موافقتنامه کار صورت گیرد. اما طرف امریکایی تأکید دارد که باید روی برخی مواد توافق نامۀ پیشین تجدید نظر نمایند.
یکی از خواستهای طرف امریکایی آتش بس فوری میان طرفهای درگیر است. منابع میگویند که طالبان با توجه به فرارسیدن زمستان، دربارۀ آتش بس با انعطاف پذیری برخورد خواهند کرد. بیآنهم معمولاً در فصل زمستان خشونتها کاهش مییابد. اما اعتماد دوبارۀ هیأت طالبان به مذاکرهکنندگان امریکا نیازمند زمان و فرصت طولانی است. طالبان به خوبی متوجه شدهاند که نباید به توافقات صلح زیاد خوشبین باشند. آنها درک میکنند که رییسجمهور امریکا غیرقابل پیشبینی است و ممکن باردیگر توافقنامه را ملغا سازد و بیشتر از از پیش رهبران این گروه را در صفوف نظامی و عملیاتی، بدنام و منزوی سازد. با این وضعیت، بازشدن دوبارۀ درب گفتوگوها نیازمند اعتمادسازی و تماس دوامدار و شبانه روزی دو طرف میباشد که در یکی دو نشست به نتیجه نخواهد انجامید.
|
فارسی.رو |
ارسال اين صفحه به دوستتان
برای چاپ
|
|
|
|