|
|
| صفحه اول/ |
لغو مذاکرات؛ ناکامی خلیل‌زاد، پیروزی غنی
/8.9.2019
نویسنده: آنیتا احمدی
دونالد ترامپ، رییس‌جمهور امریکا روز شنبه اعلام کرد که گفت‌وگوهای صلح با رهبران طالبان را لغو کرده است.
به گفتۀ او، این تصمیم پس از آن گرفته شده که طالبان مسوولیت حملۀ هفته گذشته در کابل را که منجر به مرگ یک سرباز امریکایی و ۱۱ تن دیگر شد، بر عهده گرفتند.
آقای ترامپ در پیامی توییتری نوشت که قصد داشته روز یکشنبه در کمپ دیوید و در جریان یک نشست محرمانه، با رهبران اصلی طالبان همچنین رییس جمهوری افغانستان گفت‌وگو کند؛ اما پس از آن‌که طالبان مسوولیت این حمله را پذیرفت، به سرعت این دیدار محرمانه را لغو و گفت‌وگوهای صلح را متوقف کرده است.
او با اشاره به حملۀ طالبان می‌نویسد: «چه کسانی این همه انسان را می‌کشند با این هدف که توان چانه زنی خود را تقویت کنند؟ آنها با این کار وضعیت را بدتر کردند.... اگر آنها نتوانند در جریان مذاکرات بسیار مهم صلح با آتش‌بس موافقت کنند و حتی ۱۲ انسان بی‌گناه را بکشند، احتمالا توانایی انجام مذاکره برای رسیدن به توافقی معنادار را نیز نخواهند داشت.»
این تصمیم پس از آن صورت گرفت که نمایندگان طالبان و امریکا پس از 9 دور مذاکرات نفس‌گیر شبانه‌روزی، پیش‌نویس توافق‌نامۀ صلح را نهایی ساخته بودند و رییس‌جمهور امریکا سرگرم بررسی مفاد سند بوده است.
تصمیمی زیر تأثیر افکار عمومی امریکا
همزمان با نزدیک‌شدن به توافق با طالبان، دیپلومات‌ها، سفرای پیشین، سناتوران، فرماندهان نظامی و برخی مقامات دولتی از جمله مشاور امنیت ملی امریکا، از پیامدهای «معاملۀ بد» با طالبان هشدار دادند. آنان گفتند که پس از خروج عجولانۀ امریکا، القاعده و داعش در افغانستان نفوذ خواهد کرد و جنگ داخلی در این کشور آغاز خواهد شد. نگرانی سناتوران ارشد و دیپلومات‌ها، رسانه‌ها و افکار عمومی امریکا را تحت تأثیر قرار داد. ترامپ با توجه به انتخابات 2020 امریکا انتظار داشت که موفقیت مذاکرات صلح، جایگاه او را در افکار عمومی آن کشور تقویت کند. اما ظاهراً نتیجه معکوس شد و جبهۀ بزرگی علیه او شکل گرفت.
موضع طالبان
طالبان هرچه به امضای موافقت‌نامۀ صلح نزدیک شدند، جنگ و خشونت را تشدید بخشیدند. آنها با گذشت هر روز، حملات هدفمند را علیه نهادها، مراکز ، افسران و سربازان امریکایی افزایش دادند.
حملات طالبان بر مراکز شهرها و ولسوالی‌های افغانستان نیز تشدید شد. شمار زیادی از نیروهای امنیتی افغان در نبرد با طالبان جان باختند. اما مرگ سربازان امریکایی در کابل و بگرام، مذاکرات را تحت تأثیر قرار داد. طالبان فکر می‌کردند که با تشدید حملات و تسخیر بیشتر جغرافیا، جایگاه بهتری در مذاکرات صلح خواهند یافت و امتیازات بزرگی را به‌دست خواهند آورد. اما تصمیم اخیر ترامپ آنها را در شرایط سختی قرار داده است. تلفات طالبان در میادین جنگ به مراتب بیشتر از نیروهای افغان و خارجی است. در یک هفتۀ پسین صدها نیروی طالبان در ولایات کندز، بغلان، بدخشان و فراه کشته شدند.
برخی منابع می‌گویند که زلمی خلیل‌زاد نماینده امریکا نگرانی‌هایش را دربارۀ تشدید حملات طالبان ابراز کرده و هشدار داده بود که این حملات ممکن مذاکرات را به ناکامی مواجه سازد. اما ظاهراً طالبان شناخت کافی از مناسبات قدرت در امریکا و دونالد ترامپ نداشتند. احتمالاً ترامپ پس از تصمیم اخیرش، حمله به مراکز و سران طالبان را تشدید خواهد بخشید.
شادمانی کابل
تصمیم ترامپ بزرگترین پیروزی به اشرف‌غنی بود. او و تیم انتخاباتی‌اش، دقایقی پس از اعلام تصمیم ترامپ، جشن پایکوبی برپا کردند و آن را تضمین‌کنندۀ ادامۀ قدرت‌شان در ارگ خواندند!
مذاکرات صلح، با توجه به این‌که نمایندگان امریکا عملاً خواهان تعویق انتخابات تا زمان نامعلوم بودند، نوعی سردرگمی، ابهام و بی‌میلی نسبت به انتخابات ریاست جمهوری 6 میزان 1398 را به وجود آورده بود. حالا قضیه روشن شد. انتخابات ریاست جمهوری برگزار خواهد شد. اشرف‌غنی فکر می‌کند که در نتیجۀ انتخابات باردیگر به پیروزی خواهد رسید و آنگاه «از موضع قدرت» و «مشروعیت» بیشتر وارد مذاکره با طالبان خواهد شد. او گفته است که صلح پنج سال زمان می‌برد.
در نتیجۀ مذاکرات صلح، کار تیم اشرف‌غنی ، به پایان می‌رسید. اما تصمیم ترامپ، روح تازه به پیکر نیمه‌جان تیم دولت‌ساز دمیده است.
نتیجه
امریکا با لغو مذاکرات صلح در پی امتیازگیری از طالبان است. بزرگترین امتیاز، آتش‌بس و شروع فوری مذاکرات بین‌الافغانی خواهد بود. اما طالبان حاضر نشدند تا آتش‌بس و مذاکرات بین‌الافغانی را بپذیرند. طالبان، آتش‌بس را در آخرین مرحلۀ مذاکرات در نظر گرفته‌اند.
اکنون، ایالات متحده فشار بر کشورهای حوزۀ خلیج، پاکستان و طالبان را بالا خواهد برد و طالبان را در میدان جنگ زمین‌گیر خواهد ساخت.
با تصمیم تازۀ ترامپ، درب مذاکرات صلح بسته نخواهد شد. امریکا تلاش خواهد کرد طالبان را از مواضع سرسختانۀ شان پایین آورد و راه را برای یک توافق قابل قبول هموار سازد. ترامپ حاضر به تعامل، انعطاف‌پذیری و معامله با طالبان است؛ اما به شرط این‌که طالبان در نتیجۀ آن به پیروزی دست نیابند. در واقع، ترامپ در پی معاملۀ «برد- برد» است. اما معاملۀ زلمی خلیل‌زاد با طالبان، به پیروزی این گروه و شکست امریکا و حکومت افغانستان می‌انجامید. چیزی‌که قابل قبول به دونالد ترامپ و دیگر مقامات امریکایی نبود. معاملۀ خلیل‌زاد ختم جنگ و خونریزی در افغانستان را نیز تضمین نمی‌توانست.
در نهایت، لغو مذاکرات منجر به تشدید بیشتر از حد خشونت‌ها در دو سوی جبهه خواهد شد. نیروهای افغان و امریکایی طالبان را زیر فشار خواهند گرفت و طالبان هم دست زیر دست نخواهند گذاشت و تلاش خواهند ورزید موقعیت خویش را در میدان جنگ حفظ کنند. طالبان در گرماگرم مذاکرات، دست بالایی در میادین جنگ داشتند.
انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان طبق موعد مقرر برگزار خواهد شد. هرچند مشروعیت، همه شمول بودن و امنیت انتخابات با پرسش‌های عدیده‌یی مواجه است.
|
| فارسی.رو |
ارسال اين صفحه به دوستتان
برای چاپ
|
|
|
|
