عضو تیم انتخاباتی اشرف‌غنی:از پاکستان تضمین گرفته شود که مدارس دینی را ببندد /23.8.2019
اشاره: شینکی ذهین کروخیل، دو دور به حیث نماینده مردم کابل در مجلس کار کرده و در سه سال پسین سفیر افغانستان در کانادا بوده است. او در دور هفدهم شورای ملی، باردیگر از سوی مردم کابل به عنوان وکیل گزینش شده است. خانم کروخیل از اعضای کلیدی تیم دولت‌ساز به رهبری محمد اشرف غنی نیز است. فارسی.رو با خانم کروخیل دربارۀ انتخابات پیش رو و سوالاتی که متوجه تیم دولت ساز است، به مصاحبه پرداخته است.
رییسجمهور غنی، از توافق بد و نادرست با طالبان هشدار می‌دهد. به باور شما، منظور رییسجمهور از توافق بد و نادرست چیست؟
توافق بد و نادرست، به نفع افغانستان، منابع ملی و دست‌آوردهای هژده ساله نیست. با پرداختن قیمت بزرگ، یک نظام شکل گرفت. توافق نادرست شاید برضد منافع ملی و خواست‌های مردم است.
در روزهای پیش رو، احتمالاً توافق نامۀ صلح امضا شود. جایگاه حکومت افغانستان در توافق صلح چه خواهد بود؟
جالب است که توافق‌نامه‌یی امضا شود و حکومت در آن دخیل نباشد. اگر چنین توافقی امضا شود، تطبیق‌کنندۀ آن کی خواهد بود؟ امریکا بخواهد و یا نخواهد، طالبان و کشورهای منطقه بخواهند و یا نخواهند، حکومت افغانستان باید در تمام پروسۀ صلح به خصوص در امضای توافق نامه دخیل باشد.
شما به حیث یکی از زنان فعال، از برگشت طالبان به قدرت نگران نیستید؟
هیچ کسی نمی‌‌تواند زنان افغان را به زندگی گذشته بر گرداند. اگر فکر کرده‌اند که 50 درصد نفوس افغانستان را نادیده بگیرند و یا دربارۀ شان (خودسرانه) تصمیم بگیرند، اشتباه می‌کنند. مطمین هستم که طالبان از تجربۀ قبلی آموخته‌اند و چنین اقدامی نخواهند کرد. ما از توافق‌نامۀ بد و نادرست نگران هستیم، باید خود طالبان هم نگران باشند. اگر طالبان می‌خواهند آیندۀ سیاسی در کشور داشته باشند، باید حمایت زنان افغان را با خود داشته باشند.
گزارش‌هایی وجود دارد که احتمالاً انتخابات برگزار نشود. آیا رییسجمهور به توافقی تن خواهد داد که در آن انتخابات جای نداشته باشد؟
انتخابات یک پروسۀ ملی مبتنی بر قانون اساسی است. هر نظام دموکراتیک و حکومت باید از طریق آرای مردم شکل گیرد. اگر ضمانت‌های خوبی در پروسۀ صلح موجود باشد و به خاطر پیشرفت مثبت در پروسۀ صلح، معطل ماندن انتخابات برای مدتی مشکلی ندارد.
فکر می‌کنید که با امضای توافق نامۀ صلح، جنگ در افغانستان متوقف شود؟
تشویش داریم و به همین دلیل از پروسه انتخابات حمایت می‌کنیم. ای کاش تنها مشکل تحریک طالبان در افغانستان می‌بود. پاکستان هر روز یک گروه تروریستی تولید می‌کند تا علیه افغانستان و کشمیر از آن استفاده کند. باید ضمانت‌هایی گرفته شود که پاکستان تمام مدارسی را که جهاد را در منطقه تقویت می‌کند، ببندد؛ جهادی که به نفع آی‌اس‌آی پاکستان است. آنها انسان‌های مظلوم را شست‌وشوی مغزی می‌کنند و به کشتار می‌فرستند. باید آی‌اس‌آی و ارتش پاکستان این تضمین را بدهند که دیگر هیچ گروه تروریستی را تولید نمی‌کنند که علیه اتباع افغانستان و هند بجنگند.
همین چند روز پیش شاهد بودیم که در یک مراسم عروسی حمله کردند و شمار زیادی از انسان‌های بی‌گناه و مظلوم را به شهادت رسیدند. این گروپ کی بود؟ {بدون طالبان} گروپ‌هایی وجود دارد که می‌تواند امنیت افغانستان و منطقه را برهم بزند.
با خروج نیروهای امریکایی، سرنوشت نهادهای جامعۀ مدنی، رسانه‌ها، نهادهای حقوق بشری و فعالان حقوق زنان چه خواهد شد؟
این‌جا سرنوشت همۀ مردم افغانستان مطرح است؛ صرف بحث زنان، جامعۀ مدنی و رسانه‌ها در میان نیست. ثبات و امنیت افغانستان مطرح است. در صورتی‌که امکانات و تجهیزات لازم به دسترس نیروهای امنیتی افغان گذشته شود، آنها این قابلیت را دارند که از کشور دفاع کنند. دوم این‌که نیروهای امریکایی را مردم افغانستان به منطقه نخواسته بودند. آنها به بهانۀ مبارزه با ترویزم و جنگ با هراس‌افگنی آمده بودند. حالا مطمین هستند که خیر و خیریت است و مشکلی باقی نمانده است؟ درست است که ما خط مقدم جنگ هستیم، اما امریکایی‌ها بدانند که مصون نخواهند بود. امریکا زمانی مصون خواهد بود که تمام مراکز آموزشی، تجهیز و تمویل تروریزم و پناه‌گاه‌های آنان در خاک پاکستان ختم شود. در غیرآن، امریکا برای ثبات و بقای افغانستان نیامده، بل برای ثبات و حفظ منافع خود آمده است. امریکا از متحدان افغانستان بود. امیدواریم وقتی می‌برایند، به تعهدات‌شان در پیمان امنیتی پای‌بند بمانند و نیروهای‌شان را مسوولانه بیرون کنند تا نه به افغانستان، نه به منطقه و نه به خودشان مشکل ایجاد شود.
پاسخ شما به انتقادها دربارۀ استفاده تیم دولت‌ساز از امکانات دولتی در مبارزات انتخاباتی چیست؟
انتقاد بسیار ساده است؛ اما باید ثبوت ارایه کنند. متأسفانه مبارزات انتخاباتی است و هرکس هرنوع ادعایی را می‌تواند مطرح کند. مردم متأسفانه گپ اول را می‌شنوند و دفاعیه را نمی‌شنوند. ژورنالیزم تحقیقی هم وجود ندارد؛ به همین دلیل اتهام زنی بسیار ساده ست.
برخی تیم‌ها از احتمال تقلب در انتخابات سخن می‌زنند. به باور شما، چه دلیلی سبب شده که پیش از انتخابات، دربارۀ تقلب در انتخابات هشدار داده می‌شود؟
هر تیم انتخاباتی باید تلاش کند که پروسه شفاف باشد. آنها باید تلاش کنندکه به اعتبار پروسه انتخابات در افغانستان بیافزایند. این‌جا اعتبار افغانستان مطرح است. آنها نه باید به خاطر باخت‌شان، پروسه ملی را صدمه برسانند و افغانستان را بی‌عزت بسازند. وظیفه همۀ ماست که وقتی به پای صندوق‌های رأی می‌رویم، تا پایان روز از رأی خود محافظت و نظارت کنیم. ناظرین، مطبوعات، مشاهدین و رأی دهنده‌گان باید فعال باشند. همه مسوولیت داریم که پروسه شفاف و با اعتبار باشد و هرکی بر سر قدرت می‌آید، واقعاً با آرای مردم بیاید. درست نیست که نامزدی پیش از رقابت، پروسه را بدنام بسازد. اگر مطمین نبودی، چرا خود را کاندید کردی؟
در روزهای اخیر، گزارش‌هایی از درگیری رییسجمهور با وزیر خارجه منتشر شده است. شما سابقۀ کار در وزارت خارجه دارید، این درگیری‌ها چه دلایلی دارد؟
آقای ربانی باید بفهمد که وزیر خارجۀ افغانستان است، نه از جمعیت اسلامی. حکومت بر اساس احزاب هم شکل نگرفته است. درست است که رییسجمهور به خاطر دفع برنامۀ دشمن، براساس یک توافق نامۀ سیاسی با تیم بازنده حکومت وحدت ملی را تشکیل داد. اما وزیر خارجه باید بداند که عضو کابینه است و رییس کابینه هم رییس جمهور است. این بدان معناست که آنها صرف به منافع خود و تنظیم‌شان متعهد هستند. آنها به مقررات دولتی احترام نمی‌گذارند. این نماینده‌گی از حکومت و مردم افغانستان نمی‌کند، بل از گروپی نمایندگی می‌کند که خود متعلق به آن‌هاست. اگر شکی بر کارکردهای خود ندارد، می‌گذاشت که هیأت بررسی مشخص می‌ساخت که در وزارت خارجه چه می‌گذرد. حتما چیزهایی وجود دارد که نگران افشای آن هستند.
رییس اجرایی حکومت در روزهای اخیر، رییسجمهور غنی را متهم به عوام‌فریبی و دروغ‌گویی کرد. شما اظهارات او را ناشی از چه می‌دانید؟
به تمام احترامی‌که به داکتر صاحب عبدالله دارم، او بخشی از حکومت بود و 50 درصد قدرت را در اختیار داشت. به‌خاطر پیروزی در انتخابات چنین مثال‌زدن‌هایی درست نیست. یکی از دلایل بطی بودن کارهای حکومت وحدت ملی در سال‌های اول، مشکل خود تیم داکتر عبدالله بود که با مقرری‌ها مشکل داشت. آنها بخشی از حکومت بودند و اگر دروغ و راستی وجود دارد، خودشان شریک هستند. آنها بهتر است به جای وارد کردن اتهام و صدمه‌زدن به شخصیت رییسجمهور، به برنامه‌ها و راهکارهای‌شان در برابر تیم دولت ساز تمرکز کنند.
