|
|
| صفحه اول/ |
بحران امنیتی، صلح و انتخابات در افغانستان
/25.7.2019
نویسنده: میرویس قادری
در این روزها، اوضاع در کابل به سال‌های پایانی حکومت داکتر نجیب‌الله رییس‌جمهور فقید افغانستان شبیه است. قلمرو طالبان به‌طور چشمگیری گسترش می‌یابد. حملات انتحاری و گروهی طالبان در شهرها و ولایت‌ها افزایش یافته و همه‌روزه شماری از سربازان نیروهای افغانستان در جنگ‌های طاقت‌فرسا در روستاها و ولایات کشته، اسیر و زخمی می‌شوند. طالبان کلان‌شهرهای افغانستان را محاصره کرده‌اند. ولایت هرات به شدت نا امن است. بخش‌های استراتژیک ولسوالی‌های همجوار شهر هرات در کنترل مخالفان مسلح است. ولایت بلخ در شمال افغانستان به پایگاه جدید طالبان تبدیل شده است. به استثنای شهر مزارشریف اکثر ولسوالی‌های بلخ ناامن است. نفوذ طالبان در شمال به پیمانه‌یی افزایش یافته که شبکه‌های مخابراتی تحت فشار این گروه، فعالیت شبانۀ شان را متوقف ساختند. شهروندان شمال از چندروز بدین سو با مشکل جدی روبرو شده‌اند. به استثنای شبکۀ مخابراتی سلام(دولتی) هیچ شبکۀ خصوصی در شمال شبانه فعالیت ندارد. به‌تازگی دولت فعالیت شبکه‌ها را از طرف روز نیز قطع کرده است. دولت افغانستان به شبکه‌ها هشدار داده که اگر فعالیت‌های‌شان را از طرف شب از سر نگیرند، فعالیت روزانۀ خود را نیز متوقف سازند. از دو روز بدین‌سو فعالیت روزانۀ شبکه‌ها در شمال نیز متوقف میباشد.
اوضاع در ولایت ننگرهار در شرق کشور نیز آشفته است. همه روزه خبر از کشتار و خون‌ریزی در این ولایت به گوش می‌رسد. حوزۀ نفوذ داعش و طالبان در ننگرهار به طور چشمگیری افزایش یافته است. طالبان هر کاری در جلال‌آباد مرکز ننگرهار خواسته باشند، انجام می‌دهند. افراد وابسته به گروه تروریستی داعش در ولایت ننگرهار از رهگذر فروش چوب چارتراش میلیون‌ها افغانی به دست می‌آورند.
در ولایت کندهار و هلمند در جنوب و غرب افغانستان نیز وضعیت بغرنج است. طالبان با حملات گروهی و چریکی، تلفات نیروهای امنیتی افغان را افزایش داده‌اند.
بدترین وضعیت در شمال و شمال شرق افغانستان است. طالبان کنترل منابع معدنی و شماری از ولسوالی‌های کلیدی بدخشان را به دست گرفته‌اند و برخی از ولسوالی‌های عمدۀ کندز و تخار را که روزگاری مرکز مقاومت برضد این گروه بودند، به کنترل در آورده‌اند.
افراد وابسته به طالبان در اکثر ولایت‌ها، از تجار و سرمایه‌گذاران، راه‌ننده‌ها و دکاکین مالیه دریافت می‌کنند. آن‌ها در ولایات کلیدی، پست‌های سیار افراز کرده‌اند و به طور منظم روزانه میلیون‌ها افغانی مالیه حاصل می‌کنند. تلاش دولت افغانستان برای ضربه‌زدن به برنامۀ مالیه‌گیری طالبان، ناکام بوده است.
در چنین شرایط شکننده، نیروهای خارجی در افغانستان در پی خروج هستند. ایالات متحده امریکا گفت‌وگوهای صلح با طالبان را دنبال می‌کند و پس از توافق احتمالی، جدول زمانی خروج نیروهایش را اعلام خواهد کرد.
روز پنجشنبه جنرال جوزف دانفورد فرمانده کل ارتش امریکا و جنرال نیکولا پتریک کارتر رییس ستاد مشترک کل ارتش بریتانیا به کابل آمدند تا مقدمات خروج و پیامدهای توافق احتمالی صلح را بررسی کنند.
در شرایطی‌که نیروهای خارجی سرگرم برنامه‌ریزی برای خروج از افغانستان و در پی آن ادغام طالبان به نظام سیاسی هستند، دولت افغانستان طرح تدویر انتخابات را در سر دارد.
دیپلمات‌های خارجی در کابل روی دو برنامۀ متضاد کار دارند. گروهی با تبعیت از طرح امریکا، اولویت افغانستان را صلح می‌دانند و تلاش دارند که انتخابات تا زمان نامعلومی به تأخیر افتد. آن‌ها به مذاکرات دوحه چشم دوخته‌اند و فکر می‌کنند تا قبل از تاریخ انتخابات به توافقاتی با طالبان دست خواهند یافت.
اما دولت افغانستان به همکاری شماری از کشورها به ویژه آلمان، فرانسه و ناروی، تلاش دارد که انتخابات را طبق تاریخ تعیین‌شدۀ کمیسیون انتخابات تدویر نماید. اتحادیۀ اروپا با حمایت از تدویر انتخابات، امریکا را به پشت‌پازدن به ارزش‌های دموکراتیک از جمله دموکراسی و انتخابات و حقوق بشر متهم می‌کند.
انتخابات به تاریخ ششم میزان سال جاری برنامه‌ریزی شده است. اما به‌تازگی شایعاتی مبنی بر تعویق انتخابات به گوش می‌رسد. زلمی خلیل زاد نماینده خاص امریکا برای صلح افغانستان، ظاهراً از پروسۀ انتخابات حمایت می‌کند، اما در خفا تلاش دارد که انتخابات ریاست‌جمهوری را به تأخیر اندازد. چون برگزاری و عدم برگزاری انتخابات به موفقیت و عدم موفقیت مذاکرات جاری صلح که در رأس آن داکتر خلیل زاد قرار دارد، وابسته میباشد.
دولت افغانستان نگران است که طالبان به‌گونۀ تکتیکی پیش از انتخابات به توافق با امریکا دست یابند؛ اما با تأخیر انتخابات دیگر به توافق نامه صلح و تعهدات شان متعهد باقی نمانند. کابل باورمند است که هیچ تغییری در رفتار و برخورد طالبان به میان نیامده است که در نتیجۀ آن این گروه به قطع جنگ و پیوستن به پروسۀ سیاسی مصمم باشد. به همین دلیل، دولت افغانستان با تمام توان می‌کوشد که انتخابات را به تاریخ مقرر تدویر کند. اما واقعیت این است که کمیسیون انتخابات هیچ گونه آماده‌گی برای برگزاری انتخابات ندارد. چون جامعۀ جهانی تاهنوز بودجۀ برگزاری انتخابات را فراهم نساخته است.
از سوی دیگر، وضعیت امنیتی کشور در بالا تذکر رفت. در بخش عمدۀ جغرافیای افغانستان، زمینۀ برگزاری انتخابات فراهم نیست و انتخابات در اوضاع بحرانی فعلی، مشروعیت سیاسی و مردمی نخواهد داشت. مهمترین نگرانی قشر سیاسی دربارۀ انتخابات، احتمال تقلب دولتی است. همۀ ناظران بدین باور هستند که اوضاع امنیتی و ارادۀ حکومت برای تقلب، مشروعیت انتخابات را با پرسش روبرو ساخته است.
|
| فارسی.رو |
ارسال اين صفحه به دوستتان
برای چاپ
|
|
|
|
