|
صفحه اول/ |
تعویق انتخابات؛ برهمزدن آرایش سیاسی به قیمت بحران مشروعیت
/6.1.2019
نویسنده: میرویس قادری
دو ماه و نیم از برگزاری انتخابات پارلمانی افغانستان میگذرد؛ اما هنوز از نتایج آرا در کابل و ولایات خبری نیست. کمیسیون انتخابات نتایج ابتدایی شماری از ولایات را اعلام کرده و اما تا کنون از سرنوش آرای شهروندان پایتخت و برخی ولایات دیگر خبری در دست نیست. کمیسیون شکایات انتخاباتی به کمیسیون انتخابات هشدار داده که اگر نتایج ابتدایی کابل و بغلان را به زودی اعلام نکند، آنان نتایج نهایی این ولایات را اعلام خواهند کرد. مقامات کمیسیون شکایات با اشاره به نتایج مقدماتی انتخابات گفتهاند که احتمال تغییر 40-50 درصدی در فهرست ابتدایی وجود دارد.
اعلام نتایج ابتدایی با اعتراضات گستردهیی به همراه بوده است. نامزدان ولایات بلخ، بدخشان، کندز، ننگرهار، کندهار، هلمند، بغلان، هرات و شماری دیگر، دروازههای دفاتر ولایتی کمیسیونها را بستهاند. کمیسیونهای انتخاباتی با جنجال بزرگی روبرو هستند. نامزدان و نهادهای ناظر بر انتخابات، اعضای کمیسیونها را به دادوستدهای پنهانی متهم کردهاند و خواهان عزل و برکناری کمیشنران کمیسیونهای انتخاباتی شدهاند. رهبری حکومت هم از کار کمیسیونهای انتخاباتی ناراض هستند و نارضایتیشان را در جلسات مکرر با آنان ابراز داشتهاند. احتمال میرود که اعلام نتایج نهایی انتخابات با واکنشها و مخالفتهایی روبرو شود و تجربه انتخابات سال 2009 باردیگر تکرار شود. کشمکشهای انتخابات پارلمانی سال 2009 نزدیک به یک سال به درزا کشید.
درحالیکه سرنوشت انتخابات پارلمانی معلوم نیست، کمیسیون انتخابات، انتخابات ریاست جمهوری را در پیش دارد. پیشتر کمیسیون جدول زمانی انتخابات ریاست جمهوری 2019 را اعلام کرد که بر بنیاد آن 21 حمل 1398روز برگزاری انتخابات و 12 جدی 1397 روز ثبت نام نامزدان تعیین گردیده بود. اما روز یکشنبه هفتۀ جاری رییس کمیسیون انتخابات اعلام کرد که آنان قادر نیستند انتخابات را در تاریخ تعیین شده برگزار کنند. رییس کمیسیون، 29 سرطان 1398 را تاریخ برگزاری انتخابات ریاستجمهوری، انتخابات پارلمانی ولایت غزنی، انتخابات شورای ولایتی و شورای ولسوالی تعیین کرد.
عبدالبدیع صیاد، رییس کمیسیون انتخابات گفت که تصمیم تأخیر در برگزاری انتخابات ریاستجمهوری به دلیل اعمال اصلاحات گسترده و بنیادین در تشکیلات، استخدام کارمندان تازه و محلات رأیدهی، فهرست رأیدهندهگان و سیستم بایومتریک، اتخاذ شده است. وی گفت که در تقویم پیشین انتخابات ریاست جمهوری، مشکلاتی در انتقالات و تداکارت، تأمین امنیت انتخابات و بودجه آن، کمپاین نامزدان و روند نامنویسی رأیدهندهگان وجود داشت و کمیسیون برای رفع این مشکلات در مشوره با دیگر نهادهای دخیل در پروسه انتخابات تصمیم گرفته که این چهار انتخابات را همزمان برگزار کند.
برنامۀ تازۀ کمیسیون، نامزدان انتخابات ریاستجمهوری را در هرج انداخته است. بیشتر از 50 تن از نامزدان مطابق جدول زمانی کمیسیون، بستههای معلوماتی را به منظور ثبت نام در انتخابات ریاست جمهوری به دست آوردهاند. برنامۀ تأخیر انتخابات، با مخالفت نامزدان انتخابات ریاست جمهوری روبرو شده است. نامزدان احتمالی انتخابات ریاستجمهوری بهویژه محمد حنیف اتمر، احمدولی مسعود، فرامرز تمنا، شیدامحمد ابدالی و شمار دیگر، با تعویق انتخابات مخالفت کردهاند. برخی از آنان که تکتهای انتخاباتیشان را تکمیل کرده بودند، مدعی هستند که رهبران حکومت بهخاطر فروپاشاندن تکت آنها، سردرگمی و ابهام را در پروسه انتخابات ایجاد کردهاند.
اگر یکی از دلایل در تأخیر انتخابات، بحران سیاسی و مذاکرات صلح با طالبان باشد، قطعاً دلیل عمده نبود اراده در رهبری حکومت و ناتوانی کمیسیون در مدیریت پیامدهای نتایج انتخابات پارلمانی و عدم آمادهگی برای برگزاری به موقع انتخابات ریاستجمهوری میباشد. رییسجمهور غنی از ماهها بدین سو به دنبال معاون بود. اما او تا هنوز نتوانسته است معاون نخست خود را برگزیند.
انتخابات پارلمانی 27 میزان با سهونیم سال تأخیر برگزار شد. احتمال میرود انتخابات ریاستجمهوری نیز با تأخیر چندماهه برگزار شود و یاهم هیچ برگزار نگردد! پیشتر رییسجمهوری بر برگزاری انتخابات مطابق قانون اساسی تأکید ورزیده بود. او گفته بود که انتخابات بدیل ندارد و قطعاً مطابق قانون اساسی و جدول زمانی کمیسیون تدویر خواهد یافت.
تأخیر انتخابات بر خلاف ماده شصتویکم قانون اساسی است که صراحت دارد وظیفۀ رییسجمهور در اول جوزای سال پنجم پایان مییابد. تمدید کار رییسجمهوری با اعتراضاتی مواجه خواهد شد.
از سوی دیگر، وقتی کمیسیون انتخابات در برگزاری شفاف و عادلانۀ انتخابات پارلمانی ناکام ماند، معلوم نیست چگونه چهار انتخابات را همزمان برگزار کرده و مدیریت خواهد کرد.
انتخابات در افغانستان به یک کابوس برای شهروندان تبدیل شده است. پیامد چند دوره انتخابات همواره بحران بوده است. با نزدیکشدن انتخابات، هر آن احتمال جنگ و درگیری داخلی و هرج و مرج میرود. در چند دوره انتخابات تجربه گردید که شش ماه قبل و بعد از انتخابات، فضای سیاسی و اجتماعی و وضعیت ادارات دولتی، دگرگون میشود؛ فضا انتخاباتی و سیاسی میگردد و مسوولان ردهنخست ادارات، سرگرم مبارزات سیاسی و انتخاباتی میشوند و ادارهها با بحران مدیریتی و رکود مواجه میگردد.
در کل، انتخابات برای افغانستان بسیار هزینهبردار بوده است. تقلبات وسیع و دستبرد به آرای مردم اعتبار پروسه را از بین برده است. مردم انتظار داشتند که حکومت وحدت ملی اصلاحات لازم را در کمیسیونها به وجود آورد و اعتبار از دسترفتۀ مردمسالاری و انتخابات را اعاده کند، اما برگزاری ناموفقانه و شرمآور انتخابات پارلمانی، امیدها را به یأس مبدل گردانید.
حالا حکومت باردیگر برنامۀ اصلاحات در کمیسیونها را روی دست گرفته است. احتمالا طی روزهای اخیر شماری از اعضای رهبری کمیسیونها به بهانۀ اصلاحات برکنار شوند و چهرههای تازه جای آنان را پر کند. اما سیستم انتخاباتی همچنان به جای خودش باقی خواهد ماند. این درحالی است که در چند دوره انتخابات، «سیستم» به نفع نامزدان مشخص تقلب کرده است. حالا اولویت احزاب، جریانهای سیاسی و مردم باید تغییر سیستم فاسد و بحرانآفرین انتخاباتی باشد؛ نه جایگزینی چهرهها. تا سیستم ناپاک انتخاباتی باشد، قطعاً شاهد انتخابات دموکراتیک و عادلانه نخواهیم بود.
|
فارسی.رو |
ارسال اين صفحه به دوستتان
برای چاپ
|
|
|
|