|
صفحه اول/ |
موضع مشترک ایران با طالبان
/4.1.2019
نویسنده: میرویس قادری
وزارت خارجۀ ایران رسماً اعلام کردند که عباس عراقچی، معاون وزارت خارجۀ این کشور با هیأتی از گروه طالبان دیدار و ملاقات کرده است. طالبان نیز اعلام کردند که مذاکرات مفصلی با مقامات ایرانی در تهران داشتند.
اما این تماسها زمانی تسریع یافت که نمایندگان امریکا چند دوره مذاکرات مفصل در ابوظبی، اسلامآباد و دوحه با طالبان برگزار کردند. نمایندۀ ویژۀ امریکا در امور صلح افغانستان، برای گفتوگو پیرامون شروع رسمی مذاکرات صلح به اکثر کشورهای منطقه به شمول پاکستان، هند، روسیه، آسیای مرکزی، عربستان، امارات و قطر مسافرت کرد. اما از سفر به ایران اجتناب ورزید. ایالات متحده امریکا روابط پرتنشی با ایران دارد و در اکثر کشورهای منطقه به شمول سوریه، یمن، عراق و افغانستان در مواضع متضادی قرار دارند.
ایران از سالها بدینسو با طالبان روابط داشتهاند. مقامات ایرانی همواره گفتهاند که هدف آنان از تأمین روابط با طالبان، به معنای حمایت سیاسی و نظامی از این گروه نیست. اما مقامات امریکایی ایران را به حمایت تسلیحاتی و نظامی از طالبان متهم میکنند. بهتازهگی مقامات واشنگتن اسناد و شواهدی را به رسانهها ارایه کردند که بر بنیاد آن، ایران به طالبان اسلحه و جنگافزار کمک کرده است. فرماندهان نظامی امریکا پس از کشتهشدن ملا منصور در مناطق سرحدی پاکستان گفتند که او در راه بازگشت از ایران مورد حملۀ پهبادها قرار گرفت. بعدها، عکسهای پاسپورت ملا منصور به رسانهها درز کرد که نشان میداد ویزۀ ایران را دریافت کرده است.
ایرانیها این اتهامات را رد میکنند. اما ناظران باور دارند که ایران در واکنش به بیاعتنایی امریکا به «نقش تهران در مذاکرات صلح افغانستان»، تلاش دارد که برای خود در مذاکرات جاری صلح جای پا باز کند. مقامات ایرانی در سفر به کابل همواره گفتهاند که به دنبال روابط دولت با دولت هستند؛ اما اقدامات اخیر آنان نشان میدهد که تهران نگران است و میخواهد هر طوری که شده در مذاکرات حضور داشته باشد.
یک دیپلومات پیشین ایران در کابل گفته است که وجود مرزهای طولانی مشترک میان دو کشور و گسترش قلمرو طالبان، جمهوری اسلامی را بر آن داشته تا بکوشد طالبان را در مرزهای خودش مهار کند.
ایران و طالبان از وجوهات مشترکی برخوردار هستند. جمهوری اسلامی خصومت تاریخی و کمنظیر با امریکا دارد. طالبان نیز به دشمنی با امریکا ادامه میدهند. جمهوری اسلامی ایران بیتمایل نیست که در ضربه زدن به اهداف و منافع امریکا در منطقه در کنار گروه طالبان قرار گیرد.
درحالیکه امریکا با اکثر کشورهای منطقه دربارۀ مذاکره با طالبان به توافق رسیده است، تهران میکوشد که طالبان را همچنان به جنگ و مبارزۀ مسلحانه علیه نیروهای خارجی و حکومت تشویق نماید. امریکا در مذاکرات صلح افغانستان نقش مرکزی را به دشمنان ایران (عربستان و امارات) داده است. این موضوع نیز موجب نگرانی شدید تهران گردیده است. تا کنون، کشورهای پاکستان، عربستان، امارات، قطر، روسیه، چین و ایالات متحده امریکا، نقش محوری در مذاکرات صلح داشتهاند. ایران با درنظرداشت نزدیکی جغرافیای و مرز مشترک، به خود حق میدهد که نقش پررنگتری نسبت به کشورهای عربِ حوزۀ خلیج فارس در مسایل افغانستان داشته باشد. اقدام امریکا برای نادیده گرفتن شماری از کشورها، به تقویت وجهۀ منطقهای طالبان انجامیده است. چنانچه در جنوب آسیا، برجستهسازی نقش پاکستان در مذاکرات صلح، به تحریک هند انجامیده است. هرچند مقامات هندی گفتهاند که بابت مذکرات امریکا با طالبان نگران نیستند. اما واقعیت این است که هند به شدت از افزایش نقش پاکستان در امور افغانستان میهراسد.
در گذشته طالبان روابط تیرهیی با کشورهای هند و ایران داشتهاند. کشورهای ایران و هند از گروههای مخالف طالبان در افغانستان حمایت کردهاند. طالبان در دورۀ حاکمیتشان در کابل، از هیچ تلاشی در راستای ضربه زدن به منافع ایران در افغانستان دریغ نکرده است. طالبان از لحاظ مذهبی و ایدیولوژیک و همسویی سیاسی و منطقهای پیوندی با رژیم ایران ندارند. کشتار دیپلوماتهای ایرانی در مزارشریف و لشکرکشی امارات اسلامی به سوی مرزهای ایران در هرات نشان داد که طالبان یک تهدید بالقوه در برابر جمهوری اسلامی هستند. اما امروزه شرایط به گونهیی رقم خورده که ایران و گروه طالبان را در موضع مشترک قرار میدهد.
برقراری روابط میان تهران و طالبان، موجب تحریک حکومت افغانستان و جریانهای ضد طالبانی شده است. حکومت افغانستان به شدت از گسترش مناسبات طالبان با کشورهای منطقه به ویژه روسیه، ایران، آسیای مرکزی و کشورهای حوزۀ خلیج نگران است. مذاکرات امریکاییها با طالبان نوعی کشیدهگی و تنش را در روابط کابل- واشنگتن نیز ایجاد کرده است.
|
فارسی.رو |
ارسال اين صفحه به دوستتان
برای چاپ
|
|
|
|