|
|
| صفحه اول/ |
انتخاباتی پارلمانی افغانستان در سایۀ بحران امنیتی و ناکارایی مدیریتی
/21.10.2018
نویسنده: میرویس قادری
انتخابات پارلمانی افغانستان، زیر سایۀ حملات گستردۀ طالبان، ناکارایی مدیریتی کمیسیون انتخابات و بی‌اراده‌گی حکومت برای برپایی انتخاباتی شفاف و عادلانه، برگزار شد.
همزمان با شروع روند رأی‌دهی، شکایت‌ها از مدیریت پروسه بالا گرفت. نرسیدن به موقع مواد اساس به مراکز انتخاباتی در مرکز و ولسوالی‌ها، تأخیر در بازشدن دروازۀ مراکز انتخاباتی، ناآشنایی کارکنان کمیسیون با سیستم بایمتریک، نقص در فهرست رأی‌دهندگان و طولانی‌شدن پروسۀ رأی‌دهی، از عمده‌ترین شکایت‌ها بوده است.
در آغاز روز حضور مردم در پای صندوق‌های رأی‌دهی غیرمنتظره بود، اما انتظار طولانی در پشت دوازه‌های مراکز رأی‌دهی و همچنان حملات گستردۀ مخالفین، از اشتراک مردم در پروسه کاست. کابل به تنهایی، گواه بیشتر از ده حملۀ انتحاری و انفجاری بوده است. در حملۀ نخست، حومۀ یکی از مراکز انتخاباتی در شمال کابل هدف قرار گرفت. ساعاتی بعد، یکی از مراکز انتخاباتی در ناحیۀ 15 کابل آماج حملۀ انتحاری قرار گرفت. سپس، مهاجم انتحاری مواد همراهش را در صف رأی‌دهندگان در مکتب نسوان ده‌کیپک منفجر کرد. در ادامه، حملاتی در ارزان قیمت، مکرویان، کارتۀ پروان و برخی مناطق دیگر صورت گرفت. خطرناک‌ترین حمله در ساعات پایانی روز در کوتل خیرخانه انجام شد. در این حملۀ انتحاری، ده‌ها تن کشته و زخمی شدند. حملات مخالفان عمدتاً متمرکز به شمال کابل بود.
بربنیاد گزارش‌های رسمی،192حادثه در روز انتخابات صورت گرفته و دست‌کم 50 تن جان باخته است. آمار دقیق از شمار تلفات نیروهای امنیتی افغانستان وجود ندارد. رسانه‌ها در توافق با حکومت، به منظور جلوگیری از ترس و هراس مردم و عدم اشتراک‌شان در روند رأی‌دهی، از گزارش رویدادهای هراس‌افگنانه در کابل و ولایات خودداری کردند.
کمیسیون انتخابات در مدیریت پروسۀ انتخابات کوتاه آمد. اعضای کمیسیون حتا نتوانستند پروسه را در کابل مدیریت کنند. کمیسیون انتخابات نتوانست به‌ده‌ها مرکز انتخاباتی در شهر و حومۀ کابل مواد انتخاباتی را انتقال دهد. فهرست رأی‌دهندگان یک ناحیه به ناحیۀ دیگر و یک ولایت به ولایت دیگر انتقال گردیده بود. فهرست رأی دهندگان ولایت بامیان به ولسوالی غوریان هرات و دشت‌برچی کابل به زابل فرستاده شده بود. به دلیل ناآشنایی کارکنان با سیستم، روند رأی‌دهی بسیار کند پیش رفت. یکی از رأی‌دهندگان در غرب کابل شاکی است که بیشتر از 8 ساعت منتظر مانده تا توانسته به نامزد مورد نظرش رأی بدهد.
اکثر کارکنان کمیسیون انتخابات با سیستم بایمتریک آشنایی نداشتند. در بسیاری از مراکز دستگاه بایمتریک کنار گذاشته شد و رأی‌دهندگان به‌گونۀ سنتی رأی‌شان را استعمال کردند. گزارش‌ها حاکی است که در برخی ولایات و ولسوالی‌ها، دستگاه بایمتریک وجود نداشته است. حکومت ده روز قبل از تاریخ برگزاری انتخابات، به استفاده از بایمتریک در پروسه موافقت کرد. در انتقال دستگاه‌های بایمتریک به‌ولایات و آموزش کارکنان، فرصت کافی وجود نداشته است. حالا مشخص نیست که معیار شمارش آرا دستگاه بایومتریک است و یاهم رأی عادی. جمعی از کارکنان قراردادی کمیسیون به دلیل تهدیدهای امنیتی از حضور در وظایف‌شان خودداری کردند و این باعث مسدودماندن شماری از مراکز گردید.
تهیه فهرست رأی‌دهندگان یک موفقیت بود. انتظار می‌رفت که تهیۀ فهرست رأی‌دهندگان، از تقلب سازمان‌یافته جلوگیری نماید. اما فهرست رأی دهندگان خود روند را با مشکلاتی مواجه ساخت. یک نفر در مرکز کابل 10 شناسنامه به دست آورده و در ده مرکز ثبت نام کرده و در ده مرکز رأی داده است. کمیسیون مدعی است که بیشتر از 600 هزار برچسپ تکراری را شناسایی کرده است.
عامل اصلی کندبودن روند عدم نظم و ترتیب فهرست رأی‌دهندگان بود. حتا اعضای کمیسیون‌های انتخاباتی نتوانستند نام‌های‌شان را در فهرست رأی دهندگان بیابند. حمیرا حقمل یک عضو کمیسیون به دلیل نیافتن نامش از رأی دادن محروم شد. رییس اجرایی حکومت و معاون دوم ریاست‌جمهوری یک ساعت منتظر ماندند تا نام‌شان را در فهرست بیابند و رأی بدهند.
کمیسیون انتخابات نتوانست به بیشتر از 50 مرکز در کابل به ویژه در ولسوالی قرباغ و کوهدامن مواد انتخاباتی را انتقال دهد. برخی مراکز تا ساعت 2 پس از چاشت مسدود بود. در شماری از مراکز، مواد انتخاباتی با تأخیر فرستاده شد. به همین دلیل، روند رأی‌دهی در کابل برای روز دوم تمدید شد. حکومت مجبور گردید که روز یک‌شنبه را هم در سراسر کشور رخصتی عمومی اعلام کند. موجودیت برگه‌های رأی‌دهی و صندوق‌ها یک‌شبانه روز در مراکز انتخاباتی، شفافیت پروسه را زیر سوال قرار داد. برخی نامزدان مدعی هستند که شب‌هنگام در برخی مراکز صندوق‌ها به نفع نامزدان مشخص پر شده است. تمدید یک روزۀ انتخابات تنها در افغانستان می‌تواند اتفاق بیافتد! از چالش‌های دیگر این‌که رنگ انگشت به ساده‌گی پاک می‌شد. تیم‌های تقلب به ناظرین در شماری از مراکز انتخاباتی اجازۀ حضور نداده‌اند.
اما مهمترین نگرانی این است که تنها حکومت به بانک اطلاعات رأی‌دهندگان از طریق دستگاه بایمتریک دسترسی دارد و ناظرین احزاب، نامزان و جریان‌های سیاسی، زمینۀ دسترسی و نظارت بر دستگاه بایمتریک را ندارند. به همین دلیل، بسیاری‌‌ها نگران هستند که «سیستم» به نفع نامزدان مشخص تقلب نکند. در گذشته هم تقلب سیستماتیک چالش عمده بوده است. نگرانی این نیست که یک فرد دوبار رأی داده است. تقلب اصلی این است که دستگاه برگزارکنندۀ انتخابات، به گزینش نامزدان مبادرت بورزد.
روی هم رفته، میزان مشارکت پایین مشروعیت پروسه را با سوال روبرو ساخته است. بالاتر از 9 میلیون تن ثبت نام کرده بودند؛ اما منابع می‌گویند که مجموع رأی‌دهندگان 3 میلیون نفر بوده است. این رقم 20 درصد مجموع واجدان شرایط رأی‌دهی نیست. به همین دلیل، جمعی از نامزدان خواهان لغو پروسه شده‌اند. جمعی بدین باور هستند که چون انگشت‌نگاری از تقلب جلوگیری می‌کرد، کمیشران کمیسیون انتخابات عمداً پروسه را به چالش کشیدند تا زمینۀ نفوذ و دست‌درازی حکومت فراهم شود.
در مجموع، انتخابات در شرایطی برگزار شد که نه‌بسترهای امنیتی - اجتماعی آن فراهم بود و نه هم کمیسیون‌های انتخاباتی به‌لحاظ تخنیکی و مدیریتی آماده‌گی لازم داشتند.
انتخابات پارلمانی در دو ولایت کندهار و غزنی برگزار نشد. انتخابات غزنی به دلیل اختلاف‌های سیاسی و قومی تا زمان نامعلومی به تأخیر افتید. به دنبال ترور جنرال عبدالرازق فرمانده پولیس کندهار، انتخابات ولایت کندهار نیز به تعویق افتاد. مشخص نیست که کمیسیون‌های انتخاباتی چه زمانی انتخابات این دو ولایت را برگزار خواهد کرد.
|
| فارسی.رو |
ارسال اين صفحه به دوستتان
برای چاپ
|
|
|
|
