|
صفحه اول/ |
داعش؛ افول در شمال، احیا در شرق
/4.8.2018
نویسنده: انیتا احمدی
از یک ماه پیش، جنگ شدیدی میان طالبان و داعش در منطقۀ درزابِ ولایت جوزجان جریان داشت. طالبان از چهار سو بر مواضع و پایگاههای داعش در ولایتهای جوزجان، سرپل و فاریاب یورش بردند. نیروهای داعش، روزها در برابر تهاجم طالبان مقاومت کردند؛ اما بالاخره کم آوردند و از مواضع و پایگاههایشان عقبنشینی نمودند.
هفتۀ گذشته طالبان مراکز آموزشی و نظامی داعش را در درزاب محاصره کردند. پس از آنکه فضا بر گروه داعش(دولت اسلامی) تنگ شد، فرماندهان این گروه با مسوولان محلی و نیروهای امنیتی افغانستان در تماس شدند و اعلام کردند که سلاحشان را به زمین میگذارند و به پروسۀ صلح میپیوندند. نیروهای امنیتی افغانستان، افراد تحت محاصرۀ طالبان را از محل بیرون کرده و سلامت و عافیت به مرکز ولایت انتقال دادند! دستکم 250 تن از اعضای گروه دولت اسلامی با خانوادههایشان به نیروهای امنیتی افغانستان تسلیم شدند. این اقدام در حالی صورت گرفت که دولت افغانستان، داعش را گروه تروریستی میخواند و حاضر به گفتوگو و مذاکره با این گروه نیست.
فرماندهان داعش پس از پیوستن به نیروهای امنیتی افغانستان اعلام کردند که «خطر آن میرفت که همۀ اعضای گروه داعش در درزاب تلف شوند، به همین دلیل ما دولت افغانستان را بر طالبان ترجیح دادیم.»
از آنجاییکه نیروهای بینالمللی و افغان متهم گردیده بودند که در برابر فعالیتهای داعش با بیتفاوتی و اغماض برخورد کردهاند، نجات افراد وابسته به داعش در جوزجان توسط نیروهای امنیتی افغانستان، پرسشهایی را به وجود آورده است. دولت افغانستان بهگونۀ اعلام ناشده از درگیریهای طالبان و داعش پشتیانی میکرد. برخی منابع میگویند که دستگاه اطلاعاتی افغانستان در برخی مناطق زمینۀ درگیری طالبان و داعش را فراهم ساختهاند. اما در مورد اخیر و مواردی دیگر، نیروهای امنیتی افغانستان به عنوان ناجیان داعش عمل کردهاند.
داعش از یک سال بدین سو پایگاههای مستحکم در ولسوالی درزاب ساختهاند. باشندگان درزاب خانههایشان را ترک کرده و به شهر شبرغان و دیگر مناطق متواری گردیدند. فضا در منطقه به گونۀ کامل به اعضای گروه دولت اسلامی(داعش) باز گردیده بود. صدها کودک و جوان از مناطق مختلف در مراکز تعلیمی و آموزشی داعش در درزاب آموزش میدیدند. دولت افغانستان و نیروهای حمایت قاطع به تکرار از راهاندازی عملیات ویژه به منظور نابودسازی پایگاههای نظامی و آموزشی داعش سخن زده است. اما هیچ عملیات موثری به منظور از میان برداشتن پایگاههای داعش انجام نشده است.
پیش از این، طالبان و داعش به تکرار در مناطق مختلف افغانستان باهم درگیر شدهاند. طالبان، داعش را تهدیدی در برابر منافع خویش میپندارد. از همین رو، با تمام قوت در برابر این گروه جنگیده است. طالبان، بیشترین صدمه را به گروه داعش وارد کردهاند. ثقل اصلی جنگ با گروه دولت اسلامی بر عهدۀ طالبان بوده است. اما هر باریکه نیروهای داعش از سوی طالبان تحت فشار قرار گرفتهاند، دولت افغانستان اهداف طالبان را هدف قرار داده و جلو سرکوب داعش را گرفته است. برخی منابع نقل کردهاند که هنگام حملۀ طالبان بر مواضع داعش در پچیراگام و شمار دیگر از ولسوالیهای ولایت ننگرهار، نیروهای هوایی تجمعات طالبان را هدف قرارداده و عملیات هوایی را راهاندازی کردهاند. این موضوع از جانب برخی از ناظران مطرح شده است. اما دولت افغانستان تا کنون در این زمینه پاسخی ارایه نکرده است.
نیروهای امنیتی افغانستان اعلام کردهاند که با تسلیمشدن افراد وابسته به داعش در جوزجان کار این گروه در شمال تمام شده است. چون درزاب مرکز فرماندهی و عملیاتی آنان بود. امتیاز سرکوب داعش در شمال و برخی مناطق جنوب از جمله زابل به طالبان بر میگردد.
همۀ شواهد و مدارک نشان میدهد که داعش در شمال تضعیف شده است. طالبان مجالی به این گروه ندادهاند. برخی ناظران گفتهاند که نقش کشورهای آسیای مرکزی و به ویژه روسیه در جان نگرفتن داعش در شمال بسیار تأثیر گذار بوده است. روسیه از ظهور و جان گیری داعش در افغانستان نگران است. برخی اقدامات نیروهای بینالمللی در برابر داعش در پاسخ به نگرانیهای روسیه انجام شده است.
با این حال، به همان پیمانه که گروه داعش در شمال تضعیف گردیده، در جنوب و شرق جان گرفته است. ولایت ننگرهار در شرق افغانستان به مرکز فعالیتهای داعش مبدل شده است. در جریان سه ماه اخیر، داعش ادارۀ محلی ننگرهار را فلج ساخته است. شفاخانهها، مراکز تحصیلی، نهادهای غیرنظامی و شخصیتهای متنفذ قومی، یکی پی دیگر هدف قرار میگیرند. دیگر کسی جرأت کار در نهادهای دولتی را در شهر جلالآباد ندارد. همۀ مأموران ملکی و نظامی جلال آباد مسلح شدهاند. جلالآباد در شانزده سال گذشته یکی از ولایات نسبتاً آرام در جنوب و شرق افغانستان بود. اما در سه ماه اخیر ننگرهار به کشتارگاه مبدل شده است.
نیروهای امریکایی بهبهانۀ سرکوب پایگاههای داعش در «توره بوره» که روزگاری مرکز شبکۀ القاعده بود، «مادر بمبها» را استعمال کرد. اما گفته میشود که در این عملیات، بینی یک عضو داعش هم خون نشده است! امریکاییها تبلیغات گستردۀ رسانهیی را در پیوند به استعمال مادر بمبها راهانداختند.
در حال حاضر داعش در ننگرهار به مراتب قویتر و با امکاناتتر از طالبان است. مناطق استراتژیک و مهم اراضی ننگرهار در اختیار داعش قرار دارد. طالبان برخلاف سال گذشته دیگر توان مقابله با داعش را از دست دادهاند.
نمایندگان ننگرهار در مجلس، دولت افغانستان را مقصر قوت گرفتن داعش در شرق کشور میدانند. آنها مدعی هستند که رهبری دولت در رأس ادارۀ محلی و امنیتی ننگرهار، چهرههایی را گماشتهاند که فاقد ظرفیت مدیریتی و حمایت مردمی هستند. آنان این مسأله را نوعی زمینهسازی برای داعش حساب میکنند.
اکنون، داعش به دلیل کشتار و قتل عام غیرنظامیان فضای رسانهیی و تبلیغاتی را در اختیار دارد. این گروه، عملیاتهای بسیار خطرناکی را سازماندهی و اجرا میکند. آنان در پشت راهاندازی این حملات، سناریوی بسیار بدی را در دست اجرا دارند. کشتار دستهجمعی اقلیتهای مذهبی، هدف قراردادن پیروان اهل تشیع و حمله به مساجد، تکیهخانهها و مدارس، بخشی از راهبرد گروه تروریستی داعش میباشد.
آنان روز جمعه حملۀ مرگباری را در ولایت پکتیا راهاندازی کردند. در این حمله، دستکم 30 تن از پیروان اهل تشیع کشته شدند و بیشتر از 100 تن دیگر زخم برداشتند. پیشتر در ولایت ننگرهار، هندوباوران و سکها را هدف قرار دادند. عملیات گروه دولت اسلامی، بیشترین تلفات را بر شیعیان افغانستان وارد کرده است. برخی پژوهشگران اجتماعی، از وقوع جنگهای مذهبی در افغانستان هشدار میدهند؛ شبیه آنچه در سوریه و عراق شاهد بودیم. اما کابل ادعا میکند که این حملات وحدت مذهبی و قومی را تقویت میبخشد.
در فرجام، از هنگام ظهور داعش در افغانستان مشخص شده است که ارادۀ کافی برای مقابله با این گروه وجود ندارد. دیده شده است که هنگام درگیری طالبان و داعش، نیروهای امنیتی افغانستان به نحوی بهکمک داعش شتافتهاند. علیرغم همۀ تلاشها، داعش نتوانسته در شمال جای پای باز کند. تلاش جریان دارد که ننگرهار به منطقۀ امن و پایگاه داعش مبدل شود. دولت افغانستان نتوانسته به نگرانیها و پرسشها در خصوص داعش پاسخ ارایه کند.
|
فارسی.رو |
ارسال اين صفحه به دوستتان
برای چاپ
|
|
|
|