|
صفحه اول/ |
"کاکا" را بهخانۀ سالمندان بفرستید
/21.7.2018
نویسنده: آنیتا احمدی
عبدالقیوم کوچی، سفیر افغانستان در روسیه به تازهگی در دیدار با ولادیمیر ژیرینوفسکی، رهبر حزب لیبرال دموکرات روسیه، خواهان معذرتخواهی روسیه از تجاوز شوروی سابقه به افغانستان شده است.
روسیه به درخواست سفیر افغانستان در مسکو واکنش نشان داده و گفته است که کشورش از هیچ کسی معذرت نخواهد خواست.
درخواست غیررسمی سفیر افغانستان، خشم نمایندۀ ارشد پوتین در امور افغانستان و پاکستان را بر انگیخته است. ضمیر کابلوف گفته است که معذرتخواهی روسیه هیچ دردی را دوا نخواهد کرد، برعکس زخمهای گذشته را تازه خواهد ساخت.
سایۀ سنگین تجاوز شوروی به افغانستان، دست از سر روابط کابل- مسکو بر نمیدارد. دو کشور با گذشت بیش از سه دهه از حضور نظامی شوروی به افغانستان، تلاش کردهاند که گذشتۀ تلخ و ناخوشآیند را به فراموشی بسپارند و روابط را به حالت عادی برگردانند.
روسها و افغانها پیوند ناگسستنی دارند. دو کشور از روابط عمیق تاریخی و فرهنگی برخوردار هستند. همجواری جغرافیایی و منافع و تهدیدات مشترک، روسیه و افغانستان را پیوند زده است. دو کشور در مناسبات منطقهیی به منظور جلوگیری از تهدیدهای پیش رو مجبور هستند که باهم همکاری نمایند. افغانستان به پشتیبانی روسیه در مبارزه با تروریسم و مقابله با چالشهای فزایندۀ سیاسی و اجتماعی نیازمند است. اما ظاهراً در هفده سال پسین، حضور گستردۀ ناتو و امریکا در افغانستان، مانع گسترش روابط میان دو کشور بوده است. کشورهای غربی به گونۀ سازمانیافته از نزدیکی کابل - مسکو جلوگیری کردهاند.
این درحالی است که روسیه و کشورهای آسیای مرکزی، بخش مهمی از پنج حلقۀ سیاست خارجی رییسجمهور افغانستان را تشکیل میدهد. بر بنیاد همین راهبرد، روابط افغانستان با کشورهای آسیای مرکزی به طور کمسابقهیی گسترش یافته است. دادوستد تجاری افغانستان با کشورهای آسیای مرکزی، از مرز چند میلیارد دالر گذشته است. پروژهها و برنامههایی روی دست است که روابط را تنگاتنگ خواهد ساخت. اما سطح روابط کابل- مسکو با درنظرداشت گذشتۀ تاریخی و ظرفیتهای فعلی دو کشور، قناعتبخش نیست.
یکی از موانع اصلی سردی روابط افغانستان با روسیه و برخی از کشورهای آسیای مرکزی، حضور چهرههای عقدهمند و ضعیف در نمایندگیهای سیاسی افغانستان در این کشورهاست. اکثر چهرهها به خاطر وابستگیهای سیاسی و خانوادهگیشان، در سمتهای مهم دیپلوماتیک معرفی شدهاند. اما نه تنها از ظرفیت و قابلیتهای لازم در راستای گسترش روابط و مناسبات میان کشورها برخوردار نبودهاند، بلکه با اظهارات ناسنجیده سطح روابط را با کشورهای دیگر هرچه بیشتر کاهش دادهاند. سفارت افغانستان در روسیه سالها از جانب کاکای حامد کرزی رییسجمهور پیشین افغانستان مدیریت میشد. کاکای کرزی هیچ کار درخوری در راستای بهبود روابط و مناسبات دیپلوماتیک میان دو کشور انجام نداد. حتا در چند سال سفارت صدایی از او بر نیامد. اشرفغنی رییسجمهور کنونی با رسیدن به قدرت کاکای کرزی را برکنار کرد و کاکای کهن سال خودش را جایگزین وی ساخت.
عبدالقیوم کوچی، سفیر افغانستان در روسیه با اظهارات و دیدگاههایش، شکوتردیدها را در روابط کابل- مسکو افزایش داده است. آقای کوچی کاکای محمد اشرفغنی رییسجمهور افغانستان است. روشن است که به جز تعلق خانوادهگی هیچ معیار دیگری در گزینش کوچی در نظر گرفته نشده است. بربنیاد اطلاعات، آقای کوچی 90 ساله است. سفیرساختن یک مرد کهن سال در کشوری به بزرگی روسیه، خطای کلان محسوب میشود. آقای کوچی در دورۀ مأموریتاش به خوبی نشان داده است که نه تنها کمکی به نزدیکی و گسترش مناسبات میان کابل- مسکو نکرده، بلکه روابط دو کشور را خدشهدار ساخته است. آقای کوچی در نشستها و اظهاراتش حساسیتها و ظرافتهای دیپلوماتیک را رعایت نمیکند.
سفیر افغانستان سال گذشته مقامهای جمهوری تاجیکستان را به قاچاق مواد مخدر متهم کرد. آقای کوچی همچنان سران کشورهای آسیایمیانه را دستنشاندۀ روسها خواند. او گفت که مواد مخدر در افغانستان کشت میشود، اما تاجیکستان و برخی کشورهای آسیای مرکزی بزرگترین حامیان مواد مخدر این کشور هستند. این اظهارات کوچی روابط افغانستان را با تاجکستان و روسیه تا مرز تعلیق پیش برد. تاجکستان میپنداشت که این اظهارات از دستگاه دیپلوماسی افغانستان نمایندگی میکند. روسیه هم اعلام کرد که چنین اظهاراتی توهینآمیز است. دستگاه سیاست خارجی افغانستان فوراً به این اعتراضات واکنش نشان داد و اظهارات کوچی را دیدگاه شخصی وی اعلام کرد. اما این استدلال وزارت خارجۀ افغانستان منطقی نبود. سفیر کبیر افغانستان در روسیه، نمایندۀ تمام اختیار کابل در مسکو است. اظهارات و موضعگیریهای او از دستگاه دیپلوماسی افغانستان نمایندگی میکند. به همین دلیل، افغانستان تا ماهها نتوانست روابط را به حالت عادی برگرداند.
حالا باردیگر کوچی صدای مقامات کرملین را کشیده است. مشخص است که آقای کوچی اصول، قواعد و زبان دیپلوماتیک را نمیفهمد.
افغانستان در شرایط دشواری بهسر میبرد. کابل نیازمند همکاری کشورهای منطقه بهویژه آسیای مرکزی و روسیه در مبارزه با تروریسم و تأمین صلح میباشد. اما نمایندۀ فوقالعادۀ افغانستان بدون درنظرداشت اوضاع و مناسبات منطقه، هر از گاهی سخنانی به زبان میآورد که نه تنها کمکی به بهبود اوضاع نمیکند، بل به پیچدگی وضعیت میانجامد. افغانستان در حال حاضر در مذاکرات صلح و کاهش خشونتها، نیازمند شدید همکاری کشورهای منطقه است؛ اما برعکس، دیپلوماتهای افغانستان، با اظهارات ناشیانه شگاف در روابط را عمیقتر میسازند و مانع بهبود روابط میگردند.
این وضعیت از خویشاوندسالاری در دستگاه دولتی افغانستان ناشی میشود. اشرفغنی همواره از اصلاحات در وزارت خارجه سخن میزند، اما لازم است که پیش از اجرای طرح اصلاحات در سطوح میانی دستگاه دیپلوماسی، کاکایش را به خانه بفرستد. جای آدم ریش سفید و بزرگسالی چون عبدالقیوم کوچی، «خانۀ سالمندان» است، نه نمایندگی افغانستان در مهمترین کشور منطقه. برای آقای کوچی آبرومندانه خواهد بود که به جای خلق یک بحران دیپلوماتیک تازه، محترمانه وظیفه را ترک کرده و بازنشسته شود.
|
فارسی.رو |
ارسال اين صفحه به دوستتان
برای چاپ
|
|
|
|