|
صفحه اول/ |
برنده و بازندۀ مذاکرات مستقیم امریکا با طالبان
/19.7.2018
نویسنده: انیتا احمدی
دونالد ترامپ، رییسجمهوری امریکا، به دیپلوماتهای کشورش هدایت داده است که زمینۀ مذاکرۀ مستقیم با طالبان را فراهم سازند.
مقامات کابل و واشنگتن در مصاحبه به نیویارک تایمز با تأیید این خبر گفتهاند که این یک تغییر عمده در سیاست امریکا در قبال افغانستان میباشد.
دونالد ترامپ رییسجمهور امریکا سال گذشته استراتژی تازۀ کشورش را در قبال افغانستان و جنوب آسیا اعلام کرد. اما استراتیژی جدید امریکا، هیچ تغییری را در وضعیت افغانستان به وجود نیاود. برعکس پیشبینی ترامپ، قلمرو حضور و فعالیت طالبان پس از اعلام استراتژی امریکا افزایش یافت. جنگ به جغرافیای بیشتری گسترش یافت و تلفات نظامیان و غیرنظامیان به طرز نگرانکنندهیی بالا رفت.
استراتژی ایالات متحدۀ امریکا بر پایۀ سرکوب و به زیرکشیدن طالبان از مجرای نظامی استوار بود. دونالد ترامپ هنگام ارایۀ استراتژی کشورش بر قطع کامل گفتگوهای صلح تأکید ورزید و اعلام کرد که طالبان را چپ و راست خواهند کشت. براساس همین راهبرد، مأموریت حمایت قاطع چند روز پستر از اعلام استراتژی جدید حملات هوایی خویش را بر مواضع طالبان تشدید کرد. برخی مراکز طالبان و پایگاههای مواد مخدر در ولایات جنوبی به ویژه هلمند آماج قرار گرفت. اما این حملات، برخلاف پیشبینی ناظران و ادعاهای پنتاگون و مأموریت حمایت قاطع، تأثیری در معادلۀ جنگ افغانستان به وجود نیاورد. طالبان تاکتیک جنگی و نظامیشان را عوض کردند و با رویکرد جدید به مصاف نیروهای خارجی و دولت افغانستان رفتند. بعدتر ایالات متحدۀ امریکا از موضعاش عقب کشید و اعلام کرد که جنگ افغانستان راه حل نظامی ندارد.
در جریان چند ماه پسین مقامات امریکایی همواره بر آشتی و صلح با مخالفان مسلح تأکید میکنند. چنانچه در پنج ماه اخیر مقامات واشنگتن به تکرار به کابل و اسلامآباد سفر کرده و محور سفرها زمینهسازی برای مذاکرات مستقیم بین امریکاییها و طالبان بوده است.
مقامات امریکایی در گذشته بر مذاکرات بینالافغانی پافشاری کرده و خواهان گفتگوی مستقیم طالبان با حکومت افغانستان شدهاند. اما طالبان پیوسته خواهان مذاکرات مستقیم با ایالات متحده امریکا بودهاند. گروه طالبان مدعی است که کابل طرف آنها نیست و صلاحیت مذاکره را در پیوند به جنگ و صلح افغانستان ندارد. اما امریکاییها از دورزدن کابل و گفتگوی مستقیم با طالبان اجتناب کرده بودند. هرچند برخی گزارشهایی وجود داشت که نمایندگان طالبان با امریکاییها تماسهای پنهانی دارند.
حالا ایالات متحده امریکا تغییر موضع داده است. واشنگتن میخواهند بهگونۀ مستقیم با طالبان و پاکستان وارد تعامل و مذاکره شود. دولت افغانستان رقم درشت امکانات و پول را در گفتگوهای صلح به مصرف رسانیده و اما هیچ بازدهی و دستآوردی از این مذاکرات نداشته است. همچنان، برنامۀ صلح با طالبان از ده سال بدینسو جریان دارد. اما در عمل یک گام هم به پیش برداشته نشده است. نمایندگان طالبان با مأموران ادارههای امنیت ملی و شورای امنیت ملی افغانستان بارها دیدار و ملاقات کردهاند. اما این ملاقاتها، هرگز منجر به شروع مذاکرات صلح نشده است. با این حساب، امریکا تصمیم گرفته که بهگونۀ مستقیم وارد معامله شود.
کاخ سفید وادار شده است که چنین تصمیمی بگیرد. واشنگتن میداند که استراتژی آنها در قبال افغانستان کارآیی نداشته است. به همین دلیل، با راهبرد تازه وارد میدان شدهاند. استراتژی سال گذشتۀ ترامپ به منزویسازی و تحت فشارقراردادن پاکستان از معادلات منطقه و سرکوب طالبان متمرکز بود؛ اما در معادلۀ جدید، جایگاه پاکستان به عنوان طرف اصلی مذاکره احیا خواهد شد. به نظر میرسد ایالات متحده امریکا مواضع و رفتارش را در قبال اسلامآباد تلطیف کرده است. روابط امریکا و پاکستان در جریان یک سال پسین بحرانی و نابسامان بود. مقامات دو کشور تندترین سخنان را علیه همدیگر استفاده کردند. وزیر خارجۀ پیشین پاکستان از همکاری با امریکا در جنگ با شوروی و مبارزه با تروریسم ابراز پشیمانی کرد و گفت که آنها به خاطر همکاری با کشور نا سپاس خود را نخواهند بخشید. امریکاییها نیز مکرراً هشدار دادند که یا پاکستان دست از حمایت تروریسم بردارد و یا ما اسلامآباد را وادار خواهیم ساخت که در استراتژیاش تغییر بیاورد.
اما سفرهای اخیر مقامات امریکایی به اسلامآباد نشان میدهد که واشنگتن درک است که بدون پاکستان امکان دستیابی به توافق در افغانستان نیست. در استراتژی سال گذشتۀ ترامپ نقش پاکستان به هند واگذار گردیده بود. ترامپ هند را تشویق کرد تا نقش بیشتر در بازسازی و فرایند تحول در افغانستان ایفا کند. برجستهسازی نقش هند بزرگترین مانع همکاری اسلام آباد با واشنگتن و تغییر موقف پاکستان بود.
مذاکرۀ مستقیم امریکا با طالبان و پاکستان، خبر بدی به مقامات افغانستان خواهد بود. حکومت وحدت ملی همواره گفته که هر نوع مذاکره و گفتگو با طالبان باید با آگاهی و حضور مقامات کابل صورت گیرد. به همین دلیل، دولت افغانستان با مذاکرۀ برخی کشورهای منطقه با طالبان مخالفت ورزیدهاند. حتا کابل با میزبانی مذاکرات صلح در کشورهای منطقه مخالفت کرده و گفته که باید مذاکرات صلح در کابل انجام شود.
بازندۀ اصلی مذاکرات صلح میان طالبان و ایالات متحدۀ امریکا دولت افغانستان خواهد بود. کابل رسماً از مذاکرات صلح کنار زده میشود و گفتگوی بینالافغانی به مذاکرۀ مستقیم طالبان با واشنگتن جای خالی میکند.
البته مقامهای امریکایی مدعی شدند که هدفشان جایگزینساختن حکومت وحدت ملی افغانستان در این مذاکرات نیست؛ بلکه میخواهند بنبست ایجاد شده را شکسته و زمینه را برای مذاکرات وسیعتر، آماده سازند. اما واقعیت این است که دولت افغانستان عملاً دور زده شده و نقش تماشاچی را در گفتگوها بازی خواهد کرد. با چنین وضعیتی، سرنوشت حکومت وحدت ملی افغانستان، شبیه حکومت داکتر نجیبالله رییسجمهور سابق افغانستان خواهد بود. داکتر نجیبالله مصالحۀ ملی را با مجاهدین اعلام کرد. اما مجاهدین تا پایان حاضر به گفتگو با کابل نشدند. آنان حکومت داکتر نجیبالله را طرف تعامل و گفتگویشان نمیدانستند. به همین دلیل، برخی جریانهای مجاهدین بهگونۀ مستقیم با مسکو وارد تعامل و گفتگو شدند. گفتگوی مستقیم با شوروی سابق منجر به تضعیف و تجرید رژیم داکتر نجیبالله رییسجمهور فقید افغانستان گردید. حالا دولت افغانستان بهخوبی از آنچه در گذشته اتفاق افتیده واقف است. به همین دلیل، با حساسیت جدی به این موضوع برخورد خواهد کرد.
|
فارسی.رو |
ارسال اين صفحه به دوستتان
برای چاپ
|
|
|
|