|
صفحه اول/ |
پرچم طالبان بر فراز پایتخت افغانستان
/16.6.2018
نویسنده: میرویس قادری
طالبان با استفاده از «آتش بس» حکومت وحدت ملی وارد پایتخت و شماری از شهرهای افغانستان شدند و پرچمهایشان را برفراز میدانها و خیابانها بر افراشتند.
اخیراً دولت افغانستان در یک اقدام غیرقابل پیشبینی آتشبس یک هفتهیی را با طالبان اعلام کرد. طالبان نیز در اقدامی نادر اعلام کردند که تنها در سه روز عید آتش بس میکنند.
دو طرف درگیر در برقراری آتشبس اهداف مشخصی را دنبال میکنند. دولت افغانستان از یکسو تلاش ورزد که برای چند روزی هم از شمار کشتهها و زخمیهای نیروهای امنیتی و غیرنظامیان جلوگیری کند و از سوی دیگر نشان دهد که ارادۀ کافی برای کنارآمدن و تعامل با طالبان دارد.
اما طالبان از فرصت پیش آمده برای تجدید قوا و آمادهگی برای نبردهای تابستانی استفاده خواهند کرد.
اقدام دو طرف درگیر با موجی از خوشبینیهای داخلی و جهانی روبرو شده است. طالبان برای نخستینبار پس از بیست سال جنگ و خشونت بیوقفه، حاضر شدند که در سه روز عید دست به ماشه نبرند.
انتظار میرفت در روزهای آتشبس نیروهای امنیتی افغانستان و طالبان با احتیاط با همدیگر برخورد کنند و متوجه حملات احتمالی باشند. به دلیل اینکه در نبردهای چهل سال پسین، کمتر واقع شده است که آتش بس میان گروههای متخاصم نقض نشود. اما در مورد اخیر، دو طرف منازعه نشان دادند که به آتش بس متعهد هستند. حتا در شماری از ولسوالیها و شهرهای افغانستان، نیروهای امنیتی و طالبان به همدیگر گل دادند و عکس یادگاری گرفتند.
طالبان با زیرکی و هوشیاری از فرصت پیش آمده بهرهبرداری تبلیغاتی و سیاسی کردند. نیروهای طالبان پس از هفده سال جنگ برای نخستین بار وارد کابل شدند و پرچمهایشان را بر فراز پایتخت به اهتزاز درآوردند. جالب اینکه نیروهای امنیتی افغانستان و شهروندان در برافراختن پرچم طالبان همکاری کردهاند.
صبح روز شنبه دهها جنگجوی طالبان، با عبور از دروازههای پایتخت و تسلیمنمودن سلاح و مهماتشان، وارد کابل شدند.
در شهر پلخمری مرکز ولایت بغلان در شمالشرق افغانستان نیز صدها جنگجوی طالبان با تجهیزات جنگی و نظامیشان وارد شهر شدند و در چوک مرکزی عکس یادگاری گرفتند. در شماری از ولایتها، مقامات محلی به دیدار فرماندهان و جنگجویان طالبان رفتهاند.
شکلگیری این وضعیت موجی از خوشبینیها را در میان یک قشر اجتماعی مشخص جامعۀ افغانستان به وجود آورده است.
دولت افغانستان و بخشی از مردم از وضعیت پیش آمده ذوق زده شدهاند. آنها میپندارند که طالبان دست از جنگ و خشونت میکشند و وارد تعامل و گفتوگو با دولت افغانستان میشوند.
اما مخالفان سیاسی و ناظران معتقد هستند که طالبان با حضور در شهرها احتمالا نیروهایشان را در برخی مناطق جابجا خواهند ساخت و برای نبردهای پیش رو آمادهگی خواهند گرفت.
حوادث پسین خلاف آنچه آتش بس خوانده میشود، بوده است. اقدامات اخیر انگیزه و جرأت جنگی طالبان را تقویت کرده و بر عکس از عزم و ارادۀ نیروهای امنیتی افغانستان میکاهد. اتفاقات چند روز گذشته نیروهای امنیتی افغانستان را در وضعیت دشواری قرار داده است. آنها از حضور طالبان در پایتخت و شهرها گیچ و نا امید شدهاند. هزاران همرزم آنان در نبرد با طالبان جان باختهاند. اما طالبان با آزادی کامل در شهرها گشتوگذار کرده و مانور اجرا میکنند.
آتشبس غنی، سفر باجوه و مرگ فضلالله
آنچه در روزهای پسین مشاهده میشود، تصادفی نبوده است. سفر جنرال باجوه رییس کل ارتش پاکستان به کابل و کشتهشدن ملا فضلالله رهبر تحریک طالبان پاکستان، بیارتباط به «آتش بس» و همآغوشی نیروهای امنیتی افغانستان با طالبان نبوده است.
رییس ستاد ارتش پاکستان در سفر هفتۀ گذشتهاش به کابل بهگونۀ صریح با رهبران حکومت وحدت ملی گفتوگو کرده است.
در حال حاضر پاکستان دو نگرانی عمده دارد. نگرانی نخست استفادۀ هند از جغرافیای افغانستان بر ضد قلمر و تمامیت ارضیاش میباشد. نگرانی دوم پناهدادن به طالبان پاکستانی و گروههای مخالف سیاسی دولت اسلام آباد در جغرافیای افغانستان است.
به نظر میرسد در سفر اخیر جنرال باجوه به این دو نگرانی پاکستان پاسخ داده شده است. دولت افغانستان همواره تأکید کرده است که فرقی میان تروریستان قایل نیست و بدون تفکیک با آنان مبارزه میکند. اما پاکستان مدعی بود که طالبان پاکستانی در ولایات شرقی افغانستان پناهگاههای امن دارند. چنانچه دولت افغانستان مدعی است که سازمان استخبارات ارتش پاکستان، پاکستان را تجهیز، تمویل و سازماندهی میکند.
کشتهشدن ملافضلالله رهبر تحریک طالبان پاکستان، بزرگترین هدیۀ جانب افغانستان به پاکستان بوده است. تحریک طالبان پاکستان، امنیت ملی و حاکمیت ملی پاکستان را به خطر مواجه کردهاند.
پاکستانیها در بدل جسد بیجان ملا فضلالله، طالبان را وادار به انعطافپذیری و تعامل کمسابقه با دولت افغانستان ساختهاند. آنها نشان دادهاند که به اندازۀ کافی بر گروه طالبان نفوذ دارند و در صورت برآوردهشدن اهدافشان حاضر هستند که زمینۀ برپایی صلح همیشگی را در افغانستان فراهم سازند.
برای دستیابی به صلح و ختم جنگ، راه طولانی در پیش است. جنگ افغانستان دهها بعد داخلی، منطقهیی و جهانی دارد. بدون برچیدن ابعاد جنگ، تأمین صلح پایدار، سراسری و مبتنی بر عدالت اجتماعی نا ممکن است. پروسۀ صلح کنونی هم گروهی و جناحی دنبال میشود. طرفهای اصلی درگیر با طالبان در پروسۀ مذاکرات صلح شریک و سهیم نیستند. آنها احساس میکنند که توطیهیی جریان دارد. توطیهییکه نتیجۀ آن حذف یک بخشی از جامعۀ افغانستان از بدنۀ نظام و دولتداری میباشد. در یک صلح واقعی و عدالتمحور باید دیدگاهها و ملاحظات تمام طرفها لحاظ شود.
اکنون صلح به گونۀ یکجانبه از جانب یک اقلیت محدود دنبال میشود. مردم افغانستان در جریان مذاکرات صلح نیستند. حتا شورای عالی صلح از جریان مذاکرات صلح آگاهی ندارد. پروسۀ صلح بیشتر از جانب مشاور امنیت ملی ریاست جمهوری و رییس عمومی امنیت ملی افغانستان پیش برده میشود. به همین دلیل، نگرانیهایی وجود دارد که مبادا دستآوردهای یک و نیم دهۀ پسین به معامله گرفته شود.
|
فارسی.رو |
ارسال اين صفحه به دوستتان
برای چاپ
|
|
|
|