|
|
| صفحه اول/ |
شکل‌گیری همگرایی منطقه‌یی با محور افغانستان
/12.6.2018
نویسنده: میرویس قادری
هژدهمین نشست سران کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای با محور بحران افغانستان در شهر چینگداو چین برگزار شد.
سران کشورهای عضو سازمان شانگهای یکپارچه خواستار توجه به وضعیت افغانستان شدند و اوضاع این کشور را نگران‌کننده خواندند.
سخنان سران کشورهای عضو شانگهای بیانگر این مسأله بود که این کشورها اوضاع افغانستان را زیر نظر دارند و در قبال وقایع و رخدادهای جاری در منطقه بی‌تفاوت نیستند.
ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهور روسیه اعلام کرد که مبارزه با تروریزم در افغانستان نیاز به توجه ویژه دارد و باید افغانستان را در مبارزه با تروریزم کمک کرد.
ولادیمیر پوتین بر بسیج‌شدن منطقه در مبارزه با هراس‌افگنی تأکید کرد و گفت: "وضعیت در افغانستان به توجه خاصی نیاز دارد. مهم این است که به طور مشترک با کشورها در مقابله با تروریزم و گروههای جنایت پیشه با افغانستان همکاری کرده و همچنان برای جلوگیری از تولید و قاچاق مواد مخدر به افغانستان کمک کنیم تا بتوانیم از ترانزیت مواد مخدر جلوگیری و این ترانزیت را متوقف کنیم. البته باید به روند آشتی ملی، بهبود اقتصاد کشور و امنیت و ثبات به افغانستان کمک و همکاری کنیم".
به گفته رئیس جمهور روسیه، هیچ کشوری امروز نمی‌تواند به تنهایی با سازمان‌های جرایم پیشه و تروریسم مبارزه کند.
شی جین پینگ، ریس‌جمهور چین نیز خواستار تشدید تلاش‌ها برای گسترش نقش گروه تماس سازمان همکاری شانگهای برای افغانستان جهت تامین ثبات و بازسازی افغانستان شد. سایر کشورهای عضو سازمان شانگهای نیز نگرانی‌شان را بابت وضعیت افغانستان ابراز داشتند.
در نشست پسین، افغانستان و سازمان شانگهای توافق‌نامۀ تازۀ گروه تماس را نیز به امضا رسانید. در این توافق نامه، بر همکاری نزدیک و بیشتر شانگهای با افغانستان تأکید شده است.
افغانستان در محور هژدهمین نشست سران کشورهای سازمان شانگهای بوده است. تمرکز کشورهای منطقه در زمینۀ همکاری و کمک به افغانستان برای مبارزه با تروریسم، مواد مخدر و تأمین صلح و ثبات، امیدهای تازه‌یی را به وجود آورده است. همۀ کشورهای سازمان شانگهای از نشانه‌های مثبت مبنی بر گفت‌وگو و مذاکره با شورشیان استقبال کردند و آماده‌گی خویش را به خاطر حمایت از این روند ابراز داشتند.
موضع‌گیری کشورهای منطقه در نشست سازمان شانگهای از یک سو نشان‌دهندۀ اهمیتی است که این کشورها به مسأله افغانستان قایل هستند و از سوی دیگر، ثابت می‌کند که بحث جنگ و صلح افغانستان به گونۀ مستقیم با کشورهای منطقه پیوند دارد.
در سه سال گذشته تلاش شده است که کشورهای منطقه از مسایل افغانستان کنار زده شوند. اما در این مدت ثابت شده که بدون همکاری و کمک کشورهای منطقه دست‌یابی به صلح دشوار و حتا ناممکن است. کشورهای منطقه در مسایل افغانستان نقش کلیدی و تعیین‌کننده دارند. تا این دم، این نقش به دلایلی - از جمله مخالفت کشورهای غربی- کتمان شده است. اما اجماع نظر سران شانگهای باردیگر بحث همگرایی منطقه‌یی را در مسایل افغانستان برجسته ساخته است.
در دورۀ کار حکومت وحدت ملی، یکجانبه‌گرایی در سیاست خارجی و تمکین بیش از حد به مطالبات کشورهای غربی سبب شده بود که کشورهای منطقه به وضعیت افغانستان بی‌علاقه شوند. کابل می‌پنداشت که صرف با تکیه به نیروی کشورهای غربی و حمایت مالی و سیاسی آن‌ها می‌تواند از پس بحران و ناهنجاری‌های جاری به در آید. اما با گذشت زمان این محاسه اشتباه از آب درآمد. تنها نتیجۀ چنین پالیسی و راهبردی، بی‌اعتمادی و سوءظن کشورهای منطقه در قبال تحرکات اخیر در افغانستان بود.
بی‌رغبی در کابل سبب گشته بود که در جریان سه سال گذشته کشورهای منطقه به ویژه کشورهای قدرت‌مند سازمان شانگهای با بی‌تفاوتی به قضایای افغانستان بنگرند و صرف مترسد اوضاع باشند. اما با گذشت هر روز وضعیت به طور نگران‌کننده‌یی بحرانی شد. درگیری‌ها بالا گرفت. تولید و قاچاق مواد مخدر 90 درصد افزایش یافت. حضور گروههای تروریستی بین‌المللی در جغرافیای افغانستان چشمگیر شد و تحرکات مشکوک نیز در مرزهای کشورهای آسیای مرکزی و روسیه صورت گرفت. حتا رهبران حکومت افغانستان اعتراف کردند که نیروهای داعش از کشورهای خاورمیانه از مسیر دریا و زمین به افغانستان سرازیر شده‌اند. کشورهای منطقه در شرایطی دست همکاری و کمک به افغانستان دراز می‌کنند که خشونت‌ها روزانه جان دست‌کم 100 نظامی و غیرنظامی را می‌گیرد.
نقش‌آفرینی کشورهای منطقه به مسایل افغانستان همزمان با بحث‌هایی است که دربارۀ تعهدات کشورهای غربی در قبال افغانستان مطرح می‌شود. در حلقات سیاسی افغانستان، بحث عدم پای‌بندی جامعۀ جهانی به ویژه ایالات متحده به تعهدات‌اش به گونۀ جدی مطرح شده است. ایالات متحده به وعده‌هایش در توافق نامه‌های استراتژیک و امنیتی عمل نکرده است. این مسأله سبب گشته که هر از گاهی نمایندگان مجلس خواهان فسخ قرارداد همکاری با واشنگتن شوند. ایالات متحده به انتقادهای نمایندگان افغانستان پاسخ قناعتبخش ارایه نکرده‌اند.
با این حال، در شرایطی‌که اوضاع افغانستان به طور روزافزون پیچیده و بغرنج می‌شود، کشورهای منطقه نمی‌توانستند با بی‌تفاوتی بحران افغانستان را دنبال کنند. گسترش نا امنی و جنگ در افغانستان، امنیت و حاکمیت کشورهای عضو سازمان شانگهای را به مخاطره می‌اندازد. افغانستان و کشورهای شانگهای، با تهدیدات و فرصت‌های مشترکی روبرو هستند. تروریسم و هراس‌افگنی همۀ این کشورها را به خطر انداخته است. مبارزه با قاچاق مواد مخدر، جرایم سازمان‌یافته و تروریسم نیازمند همکاری و همگرایی منطقه‌یی است. این همگرایی در نشست اخیر سازمان شانگهای شکل گرفت. کشورهای منطقه باردیگر توجه ویژۀ شان را به قضایای افغانستان مبذول داشتند و ضرورت کمک و دستگیری کابل را در وضعیت کنونی برجسته ساختند. با این حال، بر دولت افغانستان است که از فرصت پیش آمده به درستی استفاده کند. کشورهای منطقه ظرفیت کافی برای ختم جنگ و تأمین صلح و ثبات در افغانستان دارند. اما متأسفانه ظرفیت استفاده از این ظرفیت عظیم در دستگاه سیاست خارجی و دیپلوماسی افغانستان وجود نداشته است.
در مواردی سیاست خارجی افغانستان در مسیری قرار گرفته که نه تنها منجر به جلب همکاری و کمک کشورهای منطقه نمی‌گردید، بل‌که این کشورها را تحریک و حساس می‌ساخت. انتظار می‌رود با انتباه از نارسایی‌های گذشته و روی دست گرفتن تمهیدات عاقلانه، اقداماتی صورت گیرد که نتیجۀ آن بهبود وضعیت و ختم بحران در افغانستان باشد.
|
| فارسی.رو |
ارسال اين صفحه به دوستتان
برای چاپ
|
|
|
|
