|
صفحه اول/ |
مبارزۀ معکوس با مواد مخدر در افغانستان
/5.6.2018
نویسنده: آنیتا احمدی
آخرین گزارشهای رسمی دولتی نشان میدهد که کشت، تولید و قاچاق مواد مخدر در افغانستان 90 درصد افزایش یافته و بالاتر از سه صد و بیست هزار هکتار زمین در ولایات این کشور کوکنار کشت شده است.
رقم نجومی هزینهها در راستای مبارزه با مواد مخدر و در پی آن افزایش 90 درصدی این پدیده، پرسشهایی را ایجاد کرده است.
بر اساس گزارش ادارۀ بازرس امریکا در امور بازسازی افغانستان، واشنگتن تا سال2016 میلادی دستکم 8.5 میلیارد دالر در زمینۀ مبارزه با کشت، تولید و قاچاق مواد مخدر هزینه کرده است. اما این رقم قابل توجه نتجیۀ معکوس داشته و تولید، چاق و کشت مواد مخدر به گونۀ چشمگیری افزایش یافته است.
پس از سقوط رژیم طالبان، کشت کوکنار و تولید و قاچاق مواد مخدر به تدریج بالا گرفت. در دورۀ حکومت حامد کرزی تلاشها در مبارزه با مواد ناکام بود. اما تلاش میگردید که از افزایش کشت و تولید مواد مخدر جلوگیری شود. رییسجمهور سابق با صراحت نیروهای بینالمللی را مسوول افزایش کشت کوکنار میدانست. با پایان حکومت آقای کرزی و خروج نیروهای بینالمللی، تولید و قاچاق مواد مخدر سیر صعودی گرفت. اکنون که در سال چهارم مأموریت حکومت وحدت ملی قرار داریم، تولید و کشت مواد مخدر 90 درصد افزایش یافته است. این مسأله به خوبی نشان میدهد که حکومت کنونی افغانستان تلاشهای لازم را در زمینۀ مبارزه با مواد مخدر به خرچ نداده است.
97 درصد از مجموع کشت کوکنار در مناطق نا امن از جمله جنوب، غرب، شمال و شرق افغانستان صورت میگیرد. در زون جنوب 60 درصد، زون غرب 17 درصد، زون شمال 13 درصد، زون شرق 7 درصد، زون شمالشرق 3 درصد و زون مرکز 0.4 درصد از مجموعه کشت کوکنار کشت و تولید میشود.
در سالهای گذشته مواد مخدر در شمار معدودی از ولایتها کشت و زرع میشد. اما وزارت مبارزه با مواد مخدر اعلام کرد که امسال در 24 ولایت مواد مخدر کشت شده است.
در سال 1396 تخمین احتمالی تولید تریاک در افغانستان به 9000 متریک تن رسیده است که نزدیک به 90 فیصد افزایش را نسبت به سال قبل نشان میدهد. اوسط حاصلات تریاک 27.32 کیلوگرام فی هکتار تخمین شده که 15 فیصد بیشتر نسبت به سال 2016 (23.8 کیلوگرام فی هکتار) میباشد.
در سال 2017 میلادی مقدار مواد مخدر تولید شده در افغانستان به 9 هزار تُن میرسید؛ در حالیکه این رقم سال گذشتته 4800 تُن بوده است.
کشت و تولید مواد مخدر در ولایتها و مناطق عمدتاً نا امن و زیر کنترل گروههای مخالف مسلح دولت صورت میگیرد. آمارهای دولت افغانستان حاکی از این است که ۴۰ تا۶۰ درصد منابع تمویل جنگِ افغانستان را مواد مخدر تشکیل میدهد. گروههای جنگجو به ویژه طالبان و داعش بیشترین سود را از مزارع کوکنار به دست میآروند. آنها بر50 درصد جغرافیای افغانستان کنترل دارند. در ماههای پسین اطلاعاتی از درگیری طالبان و داعش بر سر مزارع کوکنار و همچنان معادن زیر زمینی در شماری از ولایتها وجود داشته است.
مواد مخدر سالانه 1.39 میلیارد دالر به افغانستان به بار میآورد، اما ارزش این مواد مخدر در بازارهای جهانی، دهها مرتبه بیشتر است که به جیب گروههای مافیایی جهانی واریز میشود.
با گذشت 17 سال از حضور جامعۀ جهانی در افغانستان بهبهانۀ مبارزه با تروریسم و مواد مخدر، متأسفانه نهتنها وضعیت امنیتی بهبود نیافته و به تولید، کشت و قاچاق مواد مخدر پایان داده نشده است، بلکه به طور روز افزون بحران امنیتی و در نتیجۀ آن تولید و قاچاق مواد مخدر افزایش یافته است.
در هفده سال گذشته پول هنگفت در راستای مبارزه با کشت، تولید و قاچاق مواد مخدر در افغانستان صورت گرفته است. اما هیچگونه دستآورد محسوس در این زمینه به دست نیامده است. نیروهای بینالمللی و ناتو سال گذشته ادعا کردهاند که بزرگترین فابریکهها و مراکز تولید مواد مخدر را آماج قرار داده و نابود کردهاند، اما اطلاعات دقیق وجود دارد که هم اکنون صدها مرکز بزرگ تولید و قاچاق مواد مخدر در جنوب، شرق، شمال و غرب کشور فعال است؛ مراکزیکه تصور نمیرود دولت افغانستان، نیروهای بینالمللی و حمایت قاطع از فعالیت و کار آنها آگاهی نداشته باشند. همچنان، صدها قاچاقبر بزرگ و حرفهیی مواد مخدر در افغانستان آزادنه سرگرم فعالیت و کار است. این قاچاقبران عمدتاً در همکاری و تبانی با مسوولان دولتی فعالیت و کار مینمایند.
نیروهای بین المللی مدعی هستند که در جریان یک سال گذشته نزدیک به صد کارخانۀ تولید و بستهبندی مواد مخدر را منهدم ساختهاند. اما کابل از نحوۀ مبارزۀ نیروهای بین المللی و همکاری جامعه جهانی در مبارزه با مواد مخدر ناراض است. دولت افغانستان، این کشور را قربانی مواد مخدر میداند و تقصیر را به گردن خارجیها میاندازد.
بزرگترین آسیب از تولید، قاچاق و بهرهبرداری از مواد مخدر را مردم افغانستان و کشورهای منطقه متقبل شدهاند. افغانستان بیشترین مواد مخدر جهان را تمویل میکند. تنها ولایت هلمند در جنوب افغانستان 90 درصد مواد مخدر جهان را فراهم میسازد. این کشور 80 درصد هیروئین جهان را تأمین میکند.
به طور میانگین نزدیک به چهار میلیون تن در افغانستان معتاد به مواد مخدر هستند. معتادان در وضعیت اسفناک در شماری از جادههای پایتخت به سربرده و تجمع میکنند. دولت افغانستان راهکار جامع و درازمدت برای جمعآوری، درمان و به کارگماری معتادان نداشته است. اعتیاد روزافزون به شدت جامعۀ افغانستان را تهدید میکند.
ناظران مدعی هستند که به دلیل نبود مکانیسم و راهکار روشن در راستای مبارزه با تولید و قاچاق مواد مخدر و نبود تعهد و ارادۀ لازم در این زمینه، امروز شاهد ناکامی این روند هستم.
بیثباتی سیاسی، کاهش چشمگیر کنترل نهادهای دولتی بر جغرافیای افغانستان، بحران امنیتی، فساد اداری، حکومتداری ضعیف، نبود کشت بدیل مناسب، همسویی برخی اراکین دولتی با قاچاقبران و نبود ارادۀ داخلی و بینالمللی، از عوامل اصلی افزایش کشت، تولید و قاچاق مواد مخدر محسوب میشود.
با این حال، مبارزه با مواد مخدر از اولویت نیروهای امنیتی و دولت افغانستان افتیده است. دولت افغانستان چنان درگیر جنگ و خشونتهای جاری در این کشور است که فرصت تمرکز روی مواد مخدر و تخریب مزارع کوکنار را نمییابد.
نیروهای بینالمللی از همان آغاز در کار مبارزه با مواد مخدر با جدیت و قاطعیت برخورد نکردهاند. حتا اطلاعاتی از تبانی نیروهای انگلیسی و امریکایی در هلمند با باندهای مافیایی وجود داشت.
|
فارسی.رو |
ارسال اين صفحه به دوستتان
برای چاپ
|
|
|
|