|
|
| صفحه اول/ |
نخست‌وزیر ترکیه حامل چه پیامی بود؟
/10.4.2018
نویسنده: میرویس قادری
بنعلی یلدیریم، نخست‌وزیر روز یکشنبه(19 حمل) ترکیه طی سفر یک روزه به کابل آمد و با رهبران حکومت وحدت ملی دیدار و ملاقات کرد.
ترکیه یکی از تأثیرگذارترین کشورها در قضایای افغانستان محسوب می‌شود و تنها کشور اسلامی است که در چوکات ناتو در افغانستان نیرو فرستاده است.
ترکیه و افغانستان از روبط گستردۀ تاریخی و فرهنگی برخوردار هستند. اما مقامات ردۀ نخست ترکیه کمتر به افغانستان سفر کرده‌اند.
سفر نخست‌وزیر ترکیه با توجه به اوضاع و مناسبات حاکم در خاورمیانه و صفبندیهای بینالمللی مهم خوانده شده است. ترکیه در قضیۀ سوریه در کنار ایران و روسیه قرار گرفته و در ماههای پسین رهبران این کشور به شدت شعارهای غرب‌ستیزانه و ضد امریکایی سر میدهد. این درحالی است که افغانستان از متحدان نزدیک امریکاست.
قدردانی از بستن مکاتب گولن
دولت افغانستان زیر فشار چندماهه با امضای موافقتنامهیی مکاتب خوشنام «افغان- ترک» را بست. مکاتب افغان- ترک وابسته به جنبش فتح‌الله گولن است. فتح‌الله گولن از جانب رجب طیب اردوغان متهم به کودتای نافرجام سال پیش در ترکیه میباشد. ترکیه اعضای سازمان گولن را تروریست میداند و هزاران تن آن‌ها را در ترکیه بازداشت کرده است. اکنون دولت ترکیه از دولت افغانستان خواسته است که کارکنان مکاتب افغان- ترک را به ترکیه تسلیم نمایند. اما ظاهراً دولت افغانستان از این کار امتناع ورزیده است. معلمان و مسوولان مکاتب افغان- ترک به نمایندگی سازمان‌های بینالمللی در افغانستان پناه بردهاند. سفر نخست‌وزیر ترکیه به کابل بدون شک به قضیۀ جنبش گولن رابطۀ مستقیم داشته است. کابل علیرغم رضایت کامل از نحوۀ فعالیت مکاتب افغان- ترک نتوانست در برابر فشارهای دولت ترکیه مقاومت کند. مکاتب افغان- ترکیه در نتیجۀ عملکردی که داشتهاند، رضایت مردم را کسب کرده‌اند. به همین دلیل، جنبشهای مردمی در حمایت از این مکاتب به راه افتیده است.
میانجیگری دربارۀ جنرال دوستم
ترکیه همواره نگران سرنوشت ترکتباران افغانستان بوده است. جنرال دوستم، رهبر ترکتباران افغانستان مورد حمایت و پشتیبانی مستقیم ترکها قرار داشته است. جنرال دوستم پس از اتهام تجاوز به احمد ایشچی از افغانستان به ترکیه تبعید شد. او در دادستانی افغانستان پرونده دارد. اشرفغنی رییس‌جمهور افغانستان خواستار پاسخگویی دوستم به دادگاه است. اما نخست‌وزیر ترکیه تلاش ورزیده است که رهبران افغانستان را متقاعد سازد و زمینۀ برگشت جنرال دوستم را فراهم سازد. رییس اجرایی افغانستان در نشست خبریاش با نخست‌وزیر ترکیه تلویحاً گفت که با برگشت جنرال دوستم مشکلی ندارند. اما اردوگاه غنی در پی بازداشت و به دادگاه کشانیدن دوستم میباشد. گفته می‌شود با نزدیکشدن انتخابات غنی در برابر دوستم از درِ انعطاف پیش خواهد رفت. آقای غنی در انتخابات به رأی دوستم به شدت نیازمند است. چنانچه در انتخابات گذشته، جنرال دوستم در انتخابات نقش تعیین کننده داشت. به همین دلیل، انتظار میرود دوستم در روزهای نزدیک به افغانستان برگردد. هرچند بعید است که دوستم باردیگر از اشرف غنی حمایت و پشتیبانی نماید.
میزبانی نشست سه‌جانبه و میانجیگری برای صلح
ترکیه از روابط بسیار عمیق با پاکستان برخوردار است. انقره علاوه بر میزبانی پروسۀ استانبول و قلب آسیا در چند سال گذشته، نشست سه‌جانبۀ افغانستان، پاکستان و ترکیه را نیز میزبانی کرده است. با روی کارآمدن حکومت وحدت ملی نشست سه جانبه برگزار نشد. نخست‌وزیر ترکیه در سفرش به کابل باردیگر پیشنهاد میانجگیری میان کابل و اسلامآباد را مطرح کرد. قرار است تا چند ماه دیگر رهبران سه کشور باردیگر در پیوند به صلح و جنگ افغانستان گفتوگو کنند. ترکیه از نفوذ بالایی بر پاکستان برخوردار است.
نخست‌وزیر ترکیه از پروسۀ صلح افغانستان حمایت کرد و پیشنهاد صلح حکومت را «فرصت استثنایی» به طالبان خواند.
استرداد هزاران مهاجرین
در سه سال گذشته هزارها مهاجر به‌گونۀ غیرقانونی و با استفاده از خاک ایران به ترکیه سرازیر شدهاند. دولت ترکیه از حضور گستردۀ مهاجرین افغانستان به این کشور نگران است. صدها مهاجر افغان هم‌اکنون در زندانهای ترکیه به سر میبرند و قرار است به کابل برگردانده شوند. همچنان صدها مهاجر افغانی در مرزهای ترکیه - ایران و ترکیه - یونان گیر ماندهاند و خواستار برگشت به افغانستان هستند. دولت ترکیه هفتۀ جاری 600 مهاجر را به کابل برگردانده است. قرار است در روزهای آینده صدها مهاجر دیگر نیز به کشور برگردند. دولت افغانستان موافقت کرده است که مهاجرین برگردانده شوند. اما گفته می‌شود مهاجرین خواستار برگشت به کشورشان نیستند.
گسترش روابط اقتصادی- بازرگانی
نخست‌وزیر ترکیه در سفرش به کابل پیشنهاد کرد که کمیسیون اقتصادی ترکیه و افغانستان باردیگر به کار آغاز کند. این کمیسیون از سال 2005 بدین سو برگزار نشده است. رهبران دو کشور توافق کردند که ماه می این نشست در انقره برگزار شود. افغانستان از ترکیه انتظار دارد که تجار این کشور در افغانستان سرمایهگذاری کنند و انقره به کمکهای ملکی و نظامیاش به کابل ادامه بدهد.
|
| فارسی.رو |
ارسال اين صفحه به دوستتان
برای چاپ
|
|
|
|
