|
|
| صفحه اول/ |
عضو شورای رهبری جمعیت اسلامی افغانستان: با هیچ کشور منطقه رابطۀ نیک نداریم!
/9.4.2018
یادداشت: محیی‌الدین مهدی، عضو شورای رهبری جمعیت اسلامی و نماینده مردم ولایت شمالی بغلان در مجلس نمایندگان است. آقای مهدی از مذاکره‌کنندگان ارشد جمعیت با حکومت افغانستان در پیوند به معضل ولایت بلخ بود. او اکنون به نمایندگی از جمعیت در نشستهای مهم حکومتی اشتراک می‌کند. فارسی.رو در خصوص راهبرد جمعیت اسلامی در انتخابات و تشکیل ائتلاف بزرگ انتخاباتی، مصاحبهیی را با آقای مهدی انجام داده است.
چندی پیش پس از کشمکش‌های سه ماهه، ارگ ریاست جمهوری با رییس اجرایی جمعیت اسلامی به توافق دست یافت. اما موضع جمعیت اسلامی در پیوند به این توافق با صراحت اعلام نشد. آیا جمعیت مطالبۀ یازده مادهیی خویش را که به حکومت مطرح کرده بود، همچنان دنبال می‌کند؟
نخست این‌که موضع جمعیت در قبال توافق والی سابق بلخ و حکومت به روشنی اعلام شد. مذاکرات آن‌ها جدایی از گفت‌وگوهای شورای رهبری جمعیت با ارگ بود.
دوم. خواست‌های یازده‌گانۀ جمعیت اسلامی، افغانستانشمول و ملی بود. خواست‌های یازده‌گانه به عنوان برنامه و دستور کار جمعیت برای آینده و انتخابات پارلمانی، برای تغییر نظام و برای تعدیل قانون اساسی است. خواست‌های ما کماکان به قوت خود باقی است.
خوشبختانه بحث‌ها روی یکی از مسایل عمده را که مانع توافق ارگ و جمعیت اسلامی هم بود، از سر گرفته‌ایم. بحث حضور احزاب در فرایند انتخابات از عمده‌ترین مطالبات ما بود. با کمال مسرت، اکنون تمام احزاب سیاسی عمده در زمینۀ حضور احزاب در انتخابات توافق نظر دارند. رهبران و نمایندگان هفت حزب عمدۀ سیاسی در این زمینه مذاکراتی با رهبران حکومت هم داشتند. حضور احزاب در انتخابات از اهداف استراتژیک ماست و ما بر آن متعهد هستیم و به پیش می‌رویم.
اما حکومت افغانستان مدعی است که اگر قانون انتخابات تعدیل شود؛ احتمالاً انتخابات با تأخیر بیشتر روبرو خواهد شد.
در این زمینه، از نظر تخنیکی با کمیسیون انتخابات و کمیسیون شکایات انتخاباتی چندبار مذاکره داشتیم. ما جدول زمانی کمیسیون‌ها را دیدیم. خواست ما هیچ‌گونه تأخیری را در برگزاری انتخابات به وجود نمی‌آورد.
طرح ما خیلی ساده است: همانند گذشته هر ولایت یک حوزۀ انتخاباتی است. برای افرادی‌که به طور مستقل در حوزۀ ولایت خود را نامزد می‌کنند، رأی غیرقابل انتقال است. اما برای احزاب رأی قابل انتقال است. احزاب یک لیست باز می‌دهند و می‌توانند که رأی را انتقال بدهند. این مسأله هیچ زمانی را نمی‌گیرد و در شمارش آرا و هزینۀ انتخابات هم مشکلی را به وجود نمی‌آورد. این بحث به سلامت انتخابات هم کمک خواهد کرد. طرح ما از نظر تخنیکی و قانونی مشکلی ندارد.
انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری نزدیک شده است. آیا جمعیت اسلامی همانند انتخابات‌های گذشته نامزدی به انتخابات 2019 ارایه خواهد کرد؟
اکنون تمام هم‌وغم ما متوجۀ انتخابات پارلمانی است. انتخابات پارلمانی برای ما خیلی مهم است. اکنون جمعیت اسلامی افغانستان در پی تشکیل جریانی زیر نام «ائتلاف بزرگ ملی افغانستان» است. طرح و برنامۀ ائتلاف آماده شده و امیدواریم در طول هفته اعلام موجودیت نماید. مهمترین هدف ائتلاف تازه هم همسویی در کار انتخابات پارلمانی است. ائتلاف بزرگ با به دست آوردن اکثریت در پارلمان خواستار برگزاری لویه جرگۀ تعدیل قانون اساسی پیش از برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری و در نتیجه تعدیل قانون اساسی خواهد شد. اگر ما به چنین هدفی دست یابیم، انتخابات 2019 از نوع انتخابات 2005، 2009 و 2014 نیست. چون ساختار نظام عوض خواهد شد و شیوۀ انتخابات برای گزینش رییس‌جمهور تغییر خواهد کرد. در نتیجۀ تغییر نظام، قدرت توزیع می‌گردد، نهاد صدارت به وجود می‌آید و صلاحیت‌ها میان رییس‌جمهور و صدراعظم توزیع خواهد شد. در آن صورت، رییس‌جمهور از طریق نمایندگان شورای ملی و شورای ولایتی انتخاب خواهد شد.
لطفاً دربارۀ ائتلاف بزرگ افغانستان توضیح بدهید. آیا این ائتلاف همانند جریان‌هایی خواهد بود که در گذشته تشکیل شد و یا برنامه و آجندای متفاوتی دارد؟
نسخت دربارۀ انگیزۀ تشکیل این ائتلاف صحبت می‌کنم. تک‌روی‌ها و انحصارطلبی‌های حکومت تمام احزاب سیاسی و شخصیت‌های مطرح مملکت را نگران ساخته است. به همین دلیل، احزاب و شخصیت‌های سیاسی در پی تشکیل چنین ائتلافی هستند تا بتوانند جلوی «تک‌روی‌ها» را بگیرند. پیشتر ائتلافی زیر نام «ائتلاف نجات افغانستان» ایجاد شد که پا نگرفت و دوام نیافت. اکنون با پیوستن شخصیت‌ها و احزاب تازه نام‌گذاری تغییر کرد و امروزه جریانی زیر نام «ائتلاف بزرگ ملی» ایجاد شده است. در این جریان، علاوه بر احزابِ شامل ائتلاف نجات، جریان‌ها و شخصیت‌های دیگری هم پیوسته‌اند. فعلاً در جریان مذاکره با شورای حراست و ثبات هستیم که در رأس آن استاد سیاف قرار دارد. با پیوستن شورای حراست و ثبات، تقریباً تمام احزاب و ائتلاف‌ها دور یک ائتلاف کلان گردهم می‌آیند.
اهداف ائتلاف بزرگ به سه بخشِ کوتاه‌مدت، میان‌مدت و درازمدت تقسیم شده است. اولویت ما انتخابات پارلمانی است. در کوتاه‌مدت باید اکثریت را در پارلمان به دست آوریم. اهداف ما در درازمدت تغییر قانون اساسی و تعدیل نظام سیاسی خواهد بود.
شما از ائتلاف فراگیر سیاسی سخن می‌زنید. اما با توجه به تجربۀ گذشته آیا این احتمال وجود دارد که اعضای شاخص جمعیت اسلامی با فرارسیدن انتخابات به تکت‌های مختلفی بپیوندند و یک پراکندگی کامل به وجود آید؟
به مصداق قول معروف که «گذشته چراغ راه آینده است». بلی ما تجربه‌های تلخ گذشته را داریم. با توجه به همان تجربه‌های تلخ با قاطعیت می‌توانم بگویم که جمعیت اسلامی متفق و متحد است. اگر انتخابات در چارچوب نظام ریاستی کنونی برگزار شود، قطعاً یکی از اعضای شورای رهبری جمعیت اسلامی نامزد خواهد بود. اگر قانون اساسی تعدیل شود و نظام تغییر کند، در آن صورت بحث طور دیگری خواهد بود.
شایعاتی وجود دارد که برخی از سران جمعیت اسلامی در پی نامزدی در کرسی‌های معاونیت ریاست‌جمهوری هستند. چنین شایعاتی تا چه اندازه مبتنی بر واقعیت است؟
تا کنون چنین گزارشی را نداریم. اکثریت اعضای شورای رهبری جمعیت در شهر کابل هستند. جلسات شورای رهبری جمعیت پیوسته دایر می‌شود. یکی از مواردی که در آن اتفاق نظر وجود دارد این است که جمعیت معاون نخواهد داد.
در روزهای اخیر گزارش‌هایی منتشر شد که غنی دیگر برنامۀ نامزدی در انتخابات نخواهد داشت. شما دربارۀ چنین گزارش‌هایی چه فکر میکنید؟
مانعی را نمی بینم که داکتر اشرف غنی کاندید شود و باردیگر از طریق انتخابات شفاف و عاری از تقلب به ریاست جمهوری برسد. از نظر قانونی مشکلی وجود ندارد. اما در خصوص گزارش‌های رسانه‌ها که گویا همسر آقای غنی ممانعت کرده باشد، در آن باره اظهار نظر کرده نمی‌توانم.
دیدگاه‌های متفاوتی دربارۀ رویکرد حکومت وحدت ملی در قبال کشورهای منطه وجود دارد. نگاه جمعیت اسلامی افغانستان دربارۀ سیاست حکومت افغانستان در قبال کشورهای منطقه چیست؟
با تأسف باید بگویم که جمعیت اسلامی به سیاست حکومت در قبال کشورهای منطقه موافق نیست. ما دوستی و حسن رابطه با کشورهای منطقه و همسایه را اولویت سیاسی خارجی افغانستان می‌دانیم. دیدگاه جمعیت اسلامی این است که رابطۀ خوب و مطلوب با کشورهای منطقه را ترجیح بدهیم به این‌که به کشورهای بیرونی و خارجی اتکا بکنیم. تکیه بر نیروی خارجی مفید نیست. ما در این رابطه با حکومت اتفاق نظر نداریم.
اما گام‌هایی‌که اخیراً برداشته شد – به ویژه کنفرانس تاشکند- مورد استقبال جمعیت قرار گرفت و ما آن را گام مثبت تلقی کردیم. مشکل افغانستان در تفاهم و مذاکره با همسایه‌ها و قدرت‌های منطقه‌یی می‌تواند حل شود. تقابل و رقابت کشورهای منطقه و یا سوءاعتمادشان نسبت به دولت افغانستان و نیات قدرت‌های بیرونی‌که در افغانستان هستند، برای صلح در افغانستان مناسبت نیست. ما امیدوار هستیم که دولت افغانستان به این مسأله توجه کند و داشتن رابطۀ نیک با کشورهای منطقه و همسایه‌ها را ترجیح بدهد.
اکنون، رابطۀ افغانستان با کشورهای منطقه و همسایه را چگونه می‌بینید؟
از روابطی‌که موجود است، راضی نیستیم. تقریباً با هیچ کدام از کشورهای همسایه حسن رابطه وجود ندارد. همۀ کشورهای همسایه نسبت به نیات نیروهای بین‌المللی در افغانستان، سوءظن دارند. دولت افغانستان باید به‌گونۀ شفاف سوءظن کشورهای همسایه را برطرف کند و به قدرت‌های منطقه‌یی هم حسن روابط را به وجود آورد. دولت افغانستان یک توازن و تعادل باید در مناسبات خود با کشورهای جهان داشته باشد.
یکی از نگرانی‌های مشترک کشورهای منطقه نگرانی از گسترش نفوذ داعش در افغانستان است. در نشست اخیر مسکو، وزیر دفاع ایران و روسیه دربارۀ گسترش نفوذ داعش در افغانستان نگرانی کردند. وزیر دفاع ایران گفت که رهبران داعش به گونۀ قاچاقی به افغانستان می‌آیند. این نگرانیها تا چه اندازه جدی است؟
در اصول باور من این است که داعش در افغانستان پا نمی‌گیرد. داعش یک پدیدۀ بومی در این جا نیست. داعش پدیده‌یی‌ست که در برابر «ایران» و «تشیع» ساخته شده است. این گروه می‌تواند از میان اعراب سرباز بگیرد. این هدف در افغانستان خریدار ندارد. داعش در بسیاری از مناطق همان طالبان است. چنانه هنگام سقوط کندز دیدیم. حضور داعش را انکار نمی‌کنیم. اما به هیچ صورت آن را تهدید نمی‌شماریم.
با کمال مسرت در این روزها نیروهای بین‌المللی همۀ تمرکز خود را به راه‌اندازی عملیات در شمال افغانستان و در مرزهای کشورهای آسیای میانه متمرکز ساخته‌اند. در جریان عملیات دشت ارچی قرار دارم. در این عملیات، بیش از 18 تن از سران برجستۀ طالبان کشته شدند. یک هیأت شورای کویته هم در این حمله از بین رفته است. افکار عمومی و دولت افغانستان متوجه این نکته هستند که داعش در افغانستان به ویژه در شمال جای پای باز نکند.
چشم‌انداز صلح افغانستان را با توجه به برگزاری نشستهای منطقه‌یی و حضور سران پاکستان در کابل چگونه می‌بینید؟
بحران افغانستان ریشۀ 40 ساله دارد. توقع این‌که بحران به یک بارگی فروکش کند و به سرعت به صلح دست یابیم، خوشبینانه و غیرواقعی است. سیاست افزایش فشار بر حامیان طالبان به ویژه پاکستان و سرکوب مراکز و پایگاه‌های آنان و همچنان بازگذاشتن درهای گفت‌وگو و مذاکره می‌تواند ما را به آینده خوشبین بسازد. فشارهایی‌که بر پاکستان وارد شده است، موثر افتیده است. سفر نخست‌وزیر پاکستان به کابل هم تحت تأثیر همین فشارها بوده است. هرچند ما جزییات گفت‌وگوهایی را که در کابل صورت گرفت، نداریم؛ اما گفته می‌شود که تعهداتی سپرده شده است. حتا اطلاعاتی وجود دارد که در عملیات موفقانۀ دشت ارچی - حداقل در خبررسانی- همکاری پاکستان با نیروهای دولت افغانستان وجود داشته است.
|
| فارسی.رو |
ارسال اين صفحه به دوستتان
برای چاپ
|
|
|
|
