|
|
| روسيه و افغانستان/ |
وابستۀ فرهنگی افغانستان در روسیه:رابطۀ افغانستان و روسیه صدساله می‌شود
/30.3.2018
اشاره: شاه‌سلطان عاکفی، وابستۀ فرهنگی افغانستان در روسیه، یکی از کادرهای برجسته و مجرب افغانستان است. آقای عاکفی در روسیه درس خوانده و از تجارب بالایی در نهادهای دولتی افغانستان برخوردار است. در نهادهای معتبر داخلی از جمله شورای ملی، ریاست‌جمهوری و کمیسیون شکایات انتخاباتی ایفای وظیفه کرده است. در آخرین مورد، به عنوان رییس کمیسیون اصلاحات انتخاباتی افغانستان انجام وظیفه کرد و سپس به عنوان وابستۀ فرهنگی افغانستان در روسیه تعیین شد. آقای عاکفی در انتخابات پسین ریاست جمهوری روسیه به عنوان ناظر بین‌المللی حضور داشته است. در پیوند به جزییات انتخابات ریاست جمهوری روسیه، فارسی.رو مصاحبه‌یی را با آقای عاکفی انجام داده که در زیر می‌خوانید.
شما از جملۀ ناظران بین‌المللی بودید که از جریان انتخابات روسیه نظارت کردید. ارزیابی شما از روز انتخابات ریاست‌جمهوری روسیه چیست؟
من می‌توانم چشم‌دید خود را از 9 مرکز شهر مسکو بگویم که در جریان انتخابات نظارت کرده‌ام. این ارزیابی به کل مراکز رأی‌دهی روسیه بر نمی‌گردد. در روز انتخابات، مراکز انتخاباتی هشت صبح به روی رأی دهنده‌ها باز شد. همۀ ناظران بین‌المللی تأیید کردند که مراکز رأی‌دهی بدون تأخیر در سراسر روسیه هشت صبح باز شد و هشت شب مسدود گردید.
رأی دهندگان با دریافت ورق رأی‌دهی می‌توانستند مستقلانه رأی بدهند و پس از آن شخص رأی‌دهنده برگۀ رأی‌دهی خویش را به برای نخستین‌بار به ماشین‌هایی‌که در هر مرکز انتخاباتی گذاشته شده بود، می‌سپردند.
آنچه توجه مرا جلب کرد این بود که در هر مرکز رأی‌دهی علاوه بر فهرست رأی دهندگان لیست دیگری نیز وجود داشت. کسانی‌که نمی‌توانستند در مرکز رأی دهی حضور یابند و رأی بدهند پیش از پیش به گونۀ کتبی گفته بودند که بنابر مریضی و یا کبر سن نمی‌توانند به مراکز رأی‌دهی حاضر شوند. بنابراین، گروه‌های دو سه نفری که در آن هم مأموران انتخاباتی و هم ناظران و نمایندگان نامزدان حضور داشتند، همراه با ورق‌های رأی‌دهی و صندوق مهر لاک شدۀ جداگانه، به منازل مردم و شفاخانه‌ها می‌رفتند تا مردم رأی شان را استعمال کنند.
در روز انتخابات در هیچ یک از مراکز انتخاباتی و رأی دهی احساس نکردم که کدام کمپاین و تبلیغ انتخاباتی به سود یک نامزد و یا علیه نامزد دیگر جریان داشته باشد.
هرکس خودش ورق خود را تسلیم می‌کرد. بدون این‌که کسی در گوش او چیزی بگوید و یا رهنمایی کند. مردم با ذوق و شوق فراوان به مراکز رأی دهی می‌آمدند. در برخی مراکز رأی دهی، مردم گروه گروه و دسته دسته همانند یک روز جشن با الات موسیقی به مراکز رأی دهی می‌آمدند. اشعار و خواندن‌های حماسی و میهنی را می‌سرودند.
با توجه به تجارب انتخاباتی خود در افغانستان می‌خواستم بدانم که آیا در مراکز رأی دهی، فشار، تهدید، تخویف و یا اکراهی در برابر رأی دهنده‌ها، ژورنالیستان، مأمورین انتخاباتی و ناظران وجود دارد و یا خیر. تاکید می‌کنم که در 9 مرکز چنین چیزی را احساس نکردم. دست‌اندرکاران پروسۀ انتخابات بدون هیچ‌گونه فشار و تهدیدی، به کار و مأموریت‌شان می‌پرداختند.
مسأله‌یی‌که کمتر در انتخابات‌های جهان استفاده شده است، استفاده از ماشین‌های پیشرفته بود. پس از ختم رأی‌گیری ماشین‌های انتخاباتی هدایت دادند که آرای نامزدان را بشمارند. ماشین‌ها بدون این‌که از کسی نام ببرد، طبق برگۀ رأی‌دهی، اعلام کرد که نفر مندرج شماره یک، دوم، سوم و هشتم چه شمار رأی گرفته‌اند. ناظران (از جمله خودم) و کارکنان انتخاباتی تا 12 شب در مراکز حضور داشتند. اعلام نتایج انتخابات توسط ماشین، مورد قبول همه حضار – چه نمایندگان نامزدان، کمیسیون و ناظران بین‌المللی، رسانه‌ها- قرار گرفت. در جریان انتخابات و پس از اعلام نتایج در 9 مرکز رأی‌گیری، هیچ شکایتی دربارۀ پروسۀ انتخابات از سوی ناظران و نامزدان انتخابات به ثبت نرسیده بود.
در مجموع، مردم با شوق و ذوق می‌خواستند سرنوشت‌شان را تعیین کنند. هیچ کس تلاش نمی‌کرد که قانون و طرزالعمل‌های انتخاباتی را نقض کند. در همین 9 مرکز، چون نتیجه شفاف بود، همه بدون درنگ آن را قبول کردند. در همین 9 مرکز، جریان انتخابات بدون تقلب، جعل و تزویر به پایان رسید.
میزان حضور رأی دهندگان در انتخابات ریاست‌جمهوری روسیه چگونه بود؟
در 9 مرکزی که من نظارت کردم، در یکی 58.8 درصد بود و در هشت مرکز دیگر، میزان حضور مردم در پای صندوق‌های رأی بالاتر از 60 درصد بود. در پایان شمارش آرا، کمیسیون مرکزی انتخابات روسیه اعلام کرد که در مجموع روسیه میزان اشتراک در انتخابات 67.6 درصد بوده است.
اشاره گردید که شما از تجربۀ انتخاباتی در افغانستان برخوردار هستید. در آخرین مورد، به حیث رییس کمیسیون اصلاحات انتخاباتی کار کرده‌اید. چگونه می‌توان از تجربیات انتخابات روسیه در انتخابات افغانستان استفاده کرد؟
متأسفانه در کشور ما جنگ جریان دارد. فرصت‌ها و امکانات خیلی محدود و ناچیز است. در موجودیت نا امنی، تدویر انتخابات بدون غل و غش و جعل و تزویر، خیلی دشوار و ناممکن خواهد بود.
مسألۀ مهم دیگر این است که باید در هر مرکز رأی‌دهی «فهرست رأی‌دهندگان» قبل از قبل وجود داشته باشد. در قانون انتخابات افغانستان این موضوع تسجیل یافته است. اما متأسفانه در تمام انتخابات‌های گذشتۀ افغانستان، فهرست رأی‌دهندگان وجود نداشته است. شک دارم که در سال جاری هم کمیسیون انتخابات بتواند فهرست رأی دهندگان را تهیه کند.
مسألۀ دیگر، تثبیت هویت است. تثبیت هویت در روسیه بر اساس پاسپورت صورت می‌گیرد. این جا همه پاسپورت دارند. چنانچه ما باید تذکره داشته باشیم. اما با تأسف که شمار زیاد مردم ما تذکره ندارند و تأسف‌بارتر این‌که شماری هم نمی‌خواهند تذکره بگیرند. در برخی مناطق، مردان اجازه نمی‌دهند که زنان و دختران‌شان تذکره بگیرند. وقتی شما یک سند معتبر تثبیت هویت نداشته باشید، بسیار مشکل است که شفافیت را در روند انتخابات تأمین کنید.
مهم این است که چگونه مردم را آگاهی بدهید تا آنها در انتخابات حضور بیابند. در روسیه بالاتر از 107 میلیون رأی دهنده وجود دارد و بیشتر از 67 درصد در انتخابات حضور یافتند. این فیصدی خیلی چشمگیر است. این سطح حضور در بسیاری از کشورها به خصوص ایالات متحده امریکا وجود نداشته است. در افغانستان سطح اشتراک در انتخابات بسیار پایین بوده است. وقتی آگاهی عامه داده نشود و مردم نقش رأی خود را در تعیین سرنوشت‌شان درک نکنند و مهمتر از همه تا وقتی که مردم متیقن نشوند که با رأی آنها مسخره صورت نمی‌گیرد و رأی‌شان مصادره نمی‌شود، تا آن زمان مشکل خواهد بود که انتخابات درست و شفاف داشته باشیم.
سطح آگاهی عامه، امنیت و پاک نفسی در کمیسیون انتخابات و کارکنان انتخاباتی، خیلی مهم است که متأسفانه این موضوعات را در کشور ما کم داشته‌ایم. اگر موارد بالا به علاوۀ تطبیق قانون انتخابات را جدی بگیریم، می‌توان کار خوبی را برای آیندۀ افغانستان انجام داد. به ویژه این‌که قانون جدید برخی تخطی‌های انتخاباتی را جرم پنداشته است. بنابراین، نهادهای عدلی و قضایی باید با این قضیه جدی برخورد کنند. اگر به روال گذشته پیش برویم و با رأی مردم بازی صورت گیرد، چیز مثبتی را انجام داده نخواهیم توانست.
نگاه شما به رابطۀ فرهنگی افغانستان و روسیه چگونه است؟
سال آینده از ایجاد روابط دیپلوماتیک میان افغانستان و روسیه صدسال پوره می‌شود. دو کشور یک قرن روابط فرهنگی، دیپلوماتیک، اجتماعی و اقتصادی داشته‌اند. در جریان صد سال، شکست و ریخت‌ها و فراز و فرودهایی در روابط دو کشور وجود داشته است. اما به صورت کل، روابط دو کشور عالی بوده است. هم اکنون، در بسیاری از ولایات تعدادی از کادرهای افغان که در روسیه درس خوانده‌اند در ادارات امنیتی و نظامی و ادارات ملکی سرگرم ارایۀ خدمات هستند. در حال حاضر بیشتر از 1000 محصل ملکی در بیشتر از 127 دانشگاه روسیه در رشته‌های مختلف آموزش می‌بیینند و برای آیندۀ بهتر افغانستان تخصص می‌یابند.
در حدود 400 تن از کادرهای جوان امنیتی- نظامی داریم که در دانشگاه‌های روسیه مصروف کسب علم و دانش هستند.
در مدتی‌که من این‌جا هستم، برخی از دانشگاه‌های روسیه حاضر شده‌اند که روابط دو جانبه و چندجانبۀ تبادلۀ اطلاعات علمی و اکادمیک را با دانشگاه‌های دولتی و خصوصی افغانستان امضا کنند. این دانشگاه‌ها تلاش دارند که رفت‌و آمدها و تبادل معلومات علمی میان دو کشور بیشتر شود.
به عوض این‌که کشوری برای خرابی کشور دیگر ماین، اسلحه و انتحاری بفرستد، تبادلۀ علم و دانش و کادرها و اشتراک در کنفرانس‌ها و نشست‌های علمی، بسیار انسانی و موثر خواهد بود.
از دانشگاه‌ها و مراکز علمی و اکادمیکی که من بازدید کرده‌ام، استادان، پروفیسوران و متخصصان روسی علاقمند افزایش روابط اکادمیک، علمی و تحقیقی با افغانستان هستند.
همچنان، با رهبری برخی موزیم‌های روسیه دیدار کرده‌ام. آنها علاقمند روابط با موزیم ملی افغانستان و موزیم های ولایات کشور می‌باشند. روحیه و احساس همکاری در این‌جا وجود دارد. این احساس سراسری است که باید با مردم افغانستان از لحاظ علمی، آموزشی و تحصیلی همکاری صورت گیرد.
در یک سال پسین، حرف و حدیث‌هایی دربارۀ روابط دو کشور شنیده می‌شود. تحلیل شما از روابط سیاسی و دیپلوماتیک کابل- مسکو چگونه است؟
علاقه‌یی به دخالت در امور سیاسی ندارم. متأسفانه اوضاع افغانستان و پیرامونش خیلی پیچیده و مغلق است. متأسفانه افغانستان محاط به خشکه است و صاحب همسایه‌هایی که هیچ گاهی خیر کشور ما را نخواسته‌اند. متأسفانه در سطح بین‌المللی همه کشورها به شمول کشورهای منطقه و روسیه منافع خودشان را جستجو می‌کنند.
به هر رو، فکر می‌کنم روابط دو کشور افزایش یافته است. در ماه‌های پسین تماس‌ها میان دو کشور افزایش یافته است. سفر وزیر خارجه، مشاور امنیت ملی و رییس امنیت ملی افغانستان به مسکو و نشست‌هایی که دربارۀ افغانستان در مسکو، آستانه، عشق آباد و تاشکند برگزار شد، روابط افغانستان و روسیه را بهبود می‌بخشد.
در روزهای اخیر، برای اولین بار در سرزمین شوروی سابق (ازبکستان) نمایندگان جامعه بین‌المللی به‌ویژه امریکا و روسیه در سطح وزرای خارجه باهم نشستند و دربارۀ افغانستان صحبت کردند. امریکا و روسیه برای نخستین‌بار، روی اعلامیۀ مشترک به خاطر پروسۀ صلح، دعوت از مخالفان مسلح و سایر مسایل همکاری‌های منطقه‌یی صحبت‌های خوب داشتند. مهمتر از همه این‌که در دیدار رییس‌جمهور اشرف غنی و وزیر خارجۀ روسیه، دربارۀ نشست‌های سه جانبۀ کابل، واشنگتن و مسکو صحبت شده است. این همه نشان می‌دهد که این روابط روبه بهبود است. امیدواریم عقل سلیم در روابط مسلط شود.
|
| فارسی.رو |
ارسال اين صفحه به دوستتان
برای چاپ
|
|
|
|
