English |  فارسی |  Русский  
صفحه اول
مقامات افغانستان را خراب می کنند
مقامات افغانستان را خراب می کنند
مقامات افغانستان را خراب می کنند
موادمخدر‌نی‌ سوداسی‌وآلپ‌ ساتشی‌ لری‌ طالبان‌ لرنیینگ‌ براساسی‌ عایداتی‌ ودرامدی‌ می‌
هیروین جهاد .لابراتوار های تولیدات ماده گیاهی در افغانستان در حال افزایش است
کارعاقلانه‌ واخلآقی‌ برای‌ رشدجامعه‌ .امنیت‌ منطقه‌ .ورشداقتصاد‌ ی‌ واجتماعی‌ میباشد
شک و تردید روسیه به وعده های طالبان
ارتش روسیه در نزدیکی مرزهای افغانستان تجهیزات جدیدی را در یک رزمایش استفاده کرد
گفتگوی وزرای دفاع سازمان همکاری شانگهای درباره افغانستان
روسیه برنامه ‌ای برای خارج کردن نام گروه طالبان از لیست سازمان‌های ممنوعه را ندارد
مسعودجوان از دورۀ جهاد و مقاومت عبور کند
عدم حمایت شرکت کنندگان نشست مسکو از احیای امارت اسلامی/ رضایت افغانستان و نارضایتی طالبان
استقبال افغانستان از تلاش روسیه برای صلح در افغانستان
اميدوارى مسكو از ادامه مشترك همكارى هاى روسيه و امریکا در مورد افغانستان با روی کار آمدن حکومت بايدن
تلاش های روسیه و ازبکستان بر حل بحران کنونی افغانستان
ابراز نگرانی وزارت خارجه روسیه از حملات موشکی در شهر کابل
پوتین: روسیه بر تقویت پروسه مصالحه ملی ادامه خواهد داد
نشست سه‌جانبۀ روسیه، ایران و هند دربارۀ افغانستان در مسکو
روسیه از جامعۀ جهانی خواست مبارزه با تروریسم را در افغانستان جدی بگیرند
روسیه آماده است که از مذاکرات صلح در مسکو میزبانی کند
وزارت خارجه روسیه حمله در کابل را محکوم کرد
پوتین: حضور امریکایی‌ها در افغانستان به ثبات در این کشور کمک می‌کند
"فرصت پیش آمده در راستای تامین صلح در افغانستان نباید از دست برود"
پرشدن موزیم دولتی هنرهای شرق با آثار بی‌نظیر افغانستان
آماده‌گی کابل برای مقاومت در صورت شکست مذاکرات
کمک روسیه برای مبارزه با کرونا با افغانستان
رقابت جهانی در افغانستان؛ باعث از دست رفتن همکاری‌های منطقه‌ای نشده است
گرم‌شدن کرۀ زمین، سردشدن روابط کابل - دوشنبه
غایبان بزرگ نشست تاریخی بین‌الافغانی
آسیایی مرکزی حلقه ای برای نجات پروسه صلح افغانستان
  صفحه اول/
افغانستان و روند پرشتاب تغییر در جهان
/6.1.2017
افغانستان و روند پرشتاب تغییر در جهان

وحید "مژده"

نظر نویسنده مقاله ممکن است مغایر با موضع سایت افغانستان.رو باشد.

در این اواخر نزدیک شدن قدرت های منطقوی بر سر مسئلۀ افغانستان و به خصوص نشست سه جانبه در ماسکو میان کشور های روسیه، چین و پاکستان، نگرانی های زیادی را در افغانستان به میان آورده است. رئیس مشرانوجرگه با انتقاد شدید از امریکا، واشنگتن را متهم کرد که با سیاست های غلط خویش، زمینه را برای مداخلۀ کشور های دیگر به خصوص فدارسیون روسیه در افغانستان مساعد ساخته است.

این نگرانی ها زمانی شدت گرفت که ضمیر کابلوف نمایندۀ خاص رئیس جمهور روسیه برای افغانستان و پاکستان گفت که روسیه وجود نه پایگاه امریکا در افغانستان را به هیچ صورت تحمل نمی کند. وی گفت که اگر روسیه در مکزیک پایگاه نظامی بسازد، آیا ایالات متحدۀ امریکا در برابر آن چه عکس العمل نشان خواهد داد؟

نگرانی های روسیه از حضور امریکا در افغانستان تازگی ندارد و بیاد داریم که در سال 2012 نیز ضمیر کابلوف گفته بود موضع امریکایی ها در مورد خروج نیروهای شان از افغانستان مبهم است. آنها از یک طرف وعده می دهند که در سال 2014 نیروهای خود را از افغانستان خارج می سازند اما از طرف دیگر خواستار امضای قرارداد امنیتی با افغانستان اند. این سخنان متناقض از جانب مقامات امریکایی موجب نگرانی فدارسیون روسیه است.

در مقابل عده ای در افغانستان از طریق رسانه ها تاکید بر این داشتند که افغانستان یک کشور مستقل است و حق دارد با هرکشوری بر بنیاد منافع ملی خویش قرارداد امضا نماید. مخالفت هر کشوری به این مسئله، دخالت در امور داخلی یک کشور مستقل و دارای حق حاکمیت ملی است.

چنین سخنانی ناشی از این باور بود که امریکا یکه تاز میدان تغییر در جهان است و دیگر هیچ قدرتی در این کرۀ خاکی یارای ایستادگی و مقابله با این قدرت را ندارد. دنیای دو قطبی و یا چند قطبی دیگر به گذشته پیوسته است.

کسانی که چنین باوری داشتند اکنون باید بپذیرند که جهان امروز، دیگر جهان سالهای اخیر قرن بیستم نیست. دولت افغانستان باید بپذیرد که جهان در حال تغییر است و اگر افغانستان نتواند خود را با این روند پرشتاب تغییر هماهنگ نسازد و هنوز هم به این باور باشد که افغانستان فقط با همراهی با امریکا می تواند به مشکلات و چالش ها مقابله نماید، اشتباه کرده است.

یکه تازی های امریکا در جهان و جنگ های جدیدی را که امریکا و متحدینش در جهان براه انداختند ناشی از غرور آنان بود. هدف از این جنگ ها و ویرانگری ها این بود که باید دنیا سیطره و هژمونی امریکا بر جهان را می پذیرفت و نظام جهانی که امریکا دیکته می کرد باید در جهان حاکم می شد.

از همان ابتدا گفته می شد که دنیای یک قطبی با یکه تازی های واشنگتن قابل دوام نیست و البته امریکا نیز این چالش را در نظر داشت و برای مقابله با آن از تمام توان خود بهره می جست. به عنوان مثال امریکا برای مقابله با قدرت روز افزون و رو به گسترش چین در جهان، با هندوستان نزدیک شد؛ باراک اوباما در سفر به دهلی جدید به صراحت گفت که هندوستان می تواند در کنترول قدرت چین در جهان، متحد نزدیک امریکا باشد و امریکا در این زمینه حاضر به هرگونه کمک و همکاری با هندوستان است.

در مقابله با فدراسیون روسیه، از همان آغاز فروپاشی اتحادشوروی در آخرین سالهای قرن گذشته، امریکا در صدد گسترش ناتو بسوی شرق بود و می خواست با مستقر کردن موشک های خویش در پولیند و جمهوری چک، روسیه را به محاصره بکشد اما روسها با این اقدام امریکا عکس العمل نشان دادند.

رویارویی امریکا در برابر فدراسیون روسیه در اوکراین برای نخستین بار دنیای یک قطبی واشنگتن را به چالش کشید. روسیه با یکجا ساختن شبه جزیرۀ کریمه به خاک خویش و حمایت از نیروهای طرفدار خود در اوکراین نشان داد که دوران بیطرفی این کشور در وقایع جهانی بسر آمده و ماسکو حاضر است تا با هرقدرتی حتی ایالات متحدۀ امریکا، بر سر منافع خودش در جهان به مقابله برخیزد.

امریکا و متحدینش مداخلۀ روسیه در اوکراین را به این دلیل که اوکراین در شرق اروپا در گذشته نیز کشوری تحت تاثیر روسیه بشمار آمده است، تاحدی تحمل کردند و با این جریان محتاطانه برخورد نمودند. آنها سعی کردند از طریق تعزیرات اقتصادی و پایین آوردن قیمت نفت در جهان که بزرگترین منبع در آمد صادراتی روسیه است، ماسکو را تحت فشار قرار دهند اما روسیه با مداخله در جنگ سوریه، معادلۀ این جنگ را به ضرر امریکا تغییر داد و چالش غیرمنتظره ای را بر تصمیم گیرندگان قصر سفید تحمیل کرد.

مداخلۀ روسیه در جنگ سوریه نشان داد که دیگر نمی توان نقش روسیه در وقایع بین المللی را نادیده گرفت؛ مداخلۀ نظامی مستقیم روسیه در جنگ سوریه و ناتوانی امریکا در برابر آن، امریکا را تحقیر کرد و به این معنی بود که دیگر امریکا نمی تواند یگانه قدرت در جهان باشد. روسیه بار دیگر به عنوان یک ابرقدرت در جهان قامت برافراشته که برای مقابله با آن باید امریکا تمهیدات جدیدی را جستجو نماید اما امریکا می داند که درگیری مستقیم نظامی امریکا با روسیه به جنگ جهانی سوم می انجامد که نه خود امریکا و نه هم متحدین امریکا در اروپا هرگز خواهان چنین جنگی که به نابودی جهان بیانجامد نیستند.

حربۀ تعزیرات اقتصادی می تواند تاحدی موجب مشکلات در روسیه گردد اما تجربه نشان داده که چنین کار به رشد تولیدات داخلی کمک می کند و در طولانی مدت می تواند برای کشور مواجه به تعزیرات، در جهت خودکفایی اقتصادی مفید باشد و در عین حال همکاری های جدید اقتصادی را به میان آورد که می تواند خلاف توقع باشد. چنانچه تعزیرات اقتصادی امریکا علیه فدراسیون روسیه، تاثیرات منفی بر اقتصاد کشور های اروپایی هم پیمان امریکا که با روسیه دادوستد تجارتی داشتند وارد آورد و برعکس رابطۀ اقتصادی روسیه با کشور هایی چون ایران، چین و حتی ترکیه را تقویت نمود.

از آنجایی که کشور های صادر کنندۀ نفت همه از پایین آمدن قیمت نفت صدمه دیده اند، روسیه برای مقابله با این وضع، همگرایی بیشتری با سازمان کشور های صادر کنندۀ نفت یعنی اوپک برقرار کرده است در حالیکه این سازمان در گذشته بیشتر منافع امریکا را در جهان لحاظ می کرد.

راه دیگری که فراروی امریکا قرار دارد، ایجاد مشکل برای فدارسیون روسیه در کشور هایی است که روسیه آنها را حوزۀ نفوذ خود می پندارد. این تلاش ها در اوکراین به نتیجۀ مطلوب نرسید و روسیه را با یک مقاومت قدرتمند مانند زمان مداخلۀ شوری سابق در افغانستان مواجه نساخت.

اما افغانستان جایی است که می تواند روسها را به مشکل مواجه سازد. در این رابطه جنگجویان حرکت اسلامی ازبیکستان که تا چند سال قبل اکثر گروه های اسلامگرای مسلح در آسیای میانه را تحت فرمان داشت می توانست کارآمد باشد اما هم پیمان بودن این گروه به القاعده، نزدیکی امریکا را با این گروه دشوار ساخته بود. غرور امریکا در سالهای اول حضور نظامی اش در افغانستان نیز موجب می شد تا همه گروه های جنگجو را هدف قرار دهد.

جنگ حرکت اسلامی ازبیکستان در وزیرستان با طالبان پاکستانی و کشته شدن طاهر یولداش رهبر این گروه در حملۀ یک طیارۀ بی سرنشین امریکایی در وزیرستان، حرکت اسلامی ازبیکستان را دچار چند دستگی و ضعف ساخت و نگرانی های ماسکو را از این گروه کاهش داد. پیوستن بقایای این گروه با داعش، آنها را در برابر طالبان قرار داد که به کشته شدن رهبران باقی ماندۀ آن و در نتیجه تضعف کامل آن انجامید.

روسیه نسبت به اوضاع افغانستان سخت حساس است. ماسکو یکی از دلایل حضور امریکا در افغانستان و وجود پایگاه های امریکایی در خاک افغانستان را بی ثبات ساختن آسیای میانه می داند. فدارسیون روسیه این مسئله را روشن ساخته که نگران گسترش دامنۀ قدرت داعش در افغانستان است و آنچه که این نگرانی را افزایش بخشیده، متهم بودن دولت افغانستان در روند داعش سازی است. فدارسیون روسیه به این باور است که دولت افغانستان این کارها را با هماهنگی با امریکا انجام می دهد.

در حالیکه دولت افغانستان با هماهنگی با امریکا و غرب در صدد است تا نام گلبدین حکمتیار را از لیست سیاه بیرون نماید، فدارسیون روسیه اعلام داشته که این کار را زیر بررسی دارد. یک دلیل این تاخیر شاید متناقض بودن مواضع حکمتیار و تلون مزاج وی در گذشته باشد که از وی یک شخصیت غیر قابل پیشبینی در تصامیم سیاسی ساخته است. گذشته از موضع گیری های ضد ونقیض حکمتیار در جریان جنگ های تنظیمی، او قبلا از القاعده و سپس از داعش اعلام جانبداری نمود و سپس از موضع خود عقب نشینی کرد. مقامات روسیه تغییر موضع امریکا در قبال حکمتیار را مشکوک ارزیابی می کنند؛ کسی که حتی در انفجار مرکز تجارت جهانی در نیویارک در فبروری 1993 از وی نام برده شده بود اما اکنون نامش از لیست سیاه حذف می شود. آیا وی بار دیگر با ماموریت ضد روسی به افغانستان آورده می شود؟

از طرف دیگر حکمتیار با مواضع تند خویش علیه ایران، این کشور را نیز علیه خود حساس ساخته است. امکان دارد که میان ایران و فدراسیون روسیه نیز در مورد حذف یا عدم حذف نام حکمتیار از لیست سیاه تبادل نظر صورت گرفته باشد.

از آنجایی که روسیه خواهان حذف نام بعضی از رهبران طالبان از لیست سیاه سازمان ملل متحد است، شاید دلیل به تعویق انداختن تصمیم روسیه در مورد حذف نام حکمتیار از لیست سیاه این باشد که ماسکو می خواهد همزمان با حذف نام حکمتیار، نام مذاکره کننده های طالب نیز از لیست سیاه حذف شود.
***

جهان بسرعت در حال تغییر است و در روندی چنین پرشتاب، افغانستان در قاب قرارداد امنیتی با امریکا میخکوب شده است. سیاست خارجی ما که باید حافظ منافع ملی ما باشد، دچار رکود وایستایی است و ما چشم براه تصامیمی هستیم که دیگران باید در مورد ما بگیرند.

اکنون بر زمامداران افغانستان است تا تصمیمی در خور و شایسته برای آیندۀ این کشور بگیرند در غیرآن گسترش جنگ های نیابتی این کشور را به پرتگاه نابودی کامل خواهد کشاند.
فارسی.رو
ارسال اين صفحه به دوستتان
برای چاپ
صفحه اول
اخبار
روسيه و افغانستان
افغانها مقيم روسيه
معرفی چهره ها
آسيای مرکزی
از منابع روسي
مصاحبه
عکس ها
Google

RSS

matlab@farsi.ru








© 2003-2019 نشريهء آزاد افغانی
كليه حقوق اين سايت متعلق به «افغانستان.رو» ميباشد
نظرات نویسندگان مقالات ممکن است مغایر با موضع اداره سايت باشد
استفاده از مطالب سايت با ذکر ماخذ آزاد است.
--2.1--