سایت "افغانستان.رو" مصاحبه اختصاصی با داکتر رنگین دادفر اسپنتا انجام داده است که توجه تان را به متن آن جلب می نماید:

یادداشت:دکتررنگین دادفرسپنتا، درجمهوری فدرال آلمان تحصیل کرده است.او دکترای سیاست شناسی دارد وپیش سال دوهزارویک استاد دانشگاه آخن درآلمان بود. سپنتا درآن زمان درآلمان "تیوری های سیاسی" درس می داد، خودش می گوید که علاوه بر دمکراسی به عدالت اجتماعی نیزباور دارد. سپنتا خود را متعلق  به مکتب فکری " فرانکفورت" می داند ونظراتش از افکار "آدرنو"، "مارکوزه"  ودیگربزرگان این مکتب متاثراست. دکترسپنتا پس ازروی کارآمدن حامد کرزی به کابل آمد،مدتی مشاور روابط بین المللی حامد کرزی بودو پس ازانتخابات ریاست جمهوری سال دوهزاروچهار، به سمت وزارت خارجه ی افغانستان رسید. پس ازپایان دور اول ریاست جمهوری حامد کرزی، سپنتا مشاورامنیت ملی ریاست جمهوری شد وتا پایان دوره کارحامد کرزی درآن سمت باقی ماند.

س: مداخله ی نظامی روسیه دربحران سوریه را چگونه ارزیابی می کنید؟

سپنتا: من فکرمی کنم که مداخله نظامی فدراسون روسیه دربحران سوریه، اقدامی به جا، مناسب وبه موقع بود. این مداخله ی نظامی به درخواست دولتی صورت گرفته است که هنوزهم به لحاظ حقوق بین المللی مشروعیت دارد. تمام دسته های وگروه های که به کمک دولتی های محافظه کاردرخاورمیانه به وجود آمده اند وتمویل می شوند،به شمول داعش والنصره، برای برهم زدن ثبات وامنیت خاورمیانه تلاش می کنند. سقوط دولت های استوار وپابرجا ولو این که خیلی اتوکرات ودیکتاتورباشند، کارملت ها است. نباید قدرت های بزرگ به کمک پول کشورهای محافظه کار وبه وسیله گروه های بسیارافراطی و خشن، دولت ها را سقوط بدهند. چنین سیاستی دسته های تروریستی وجنایت کار را جانشین دولت ها می سازد. براین مبنا من مداخله نظامی روسیه درسوریه را به سود ثبات وامنیت درخاورمیانه می دانم.

س: آیا امکان دریافت راه حل سیاسی برای بحران سوریه وجود دارد؟

سپنتا: این روزهانرمش های ازجانب برخی ازکشورهای غربی نشان داده شد. برخی ازکشورهای غربی گفتند که آقای اسد می تواند دریک دوره ی انتقالی نقش ایفا کند.هم چنان کشورهای طرفدارآقای اسداعلام کردند که حاضراند با اپوزیسیون میانه رو سوریه- اگرچنین چیزی وجود داشته باشد- مذاکره کنند. من هم تا حال نمی دانم که آیا واقعا چیزی به نام مخالفان میانه رو سوریه وجود خارجی دارد یا نه، من تاحال چنین چیزی را نیافته ام. اما شاید اشخاص وافرادی به این نام باشند. یا شاید هم مثلی که درافغانستان عده ای را که درکشورهای غربی گارسون هوتل بودند آوردند ودرسمت های مهم گماشتند، درسوریه هم عده ای را بیاورند. به همه حال این ها نرمش ها ممکن است، زمینه را برای پیدا کردن یک راه حل سیاسی برای بحران سوریه، فراهم کند. من فکرمی کنم به میان آمدن توازن در خاورمیانه به نفع مردم سوریه است.

س: ازنقش دولت های محافظه کاردربحران سوریه نام بردید، حتما منظورتان عربستان وقطراست، گزارش های وجود دارد که پول این کشورها درناامنی های شمال افغانستان هم مصرف می شود. تا      چه حد این گزارش ها  واقعیت دارد؟

سپنتا: وقتی که من مشاورامنیت ملی بودم به یاد دارم که مرحوم ریچاردهالبروک، دریک جلسه ی رسمی شش نفره درحضور رییس جمهورپیشین حامد کرزی، گفت که سالانه بیشترازسه صدمیلیون دالرازکشور های عربی خلیج فارس به طالبان ودیگرگروه های تروریستی کمک می شود.

س: روزی که کندزسقوط می کرد، یک گزارش گرتلویزیون الجزیره جنگجویان آسیای میانه ای را که درکنارطالبان می جنگیدند، همراهی می کرد وازآن جا گزارش می داد، آیا ممکن است که بدون وجود پیوند های استخباراتی، فردی ازیک شبکه تلویزیونی مربوط به قطر درکنارجنگجویان خارجی حضور یابد؟

سپنتا: شما می دانید که من حالا بازنشسته استم وبه معلومات دست اول استخباراتی دسترسی ندارم. اما بدون شک درسقوط کندز،دست استخبارات کشورهای منطقه دخیل بوده است. دراین هیچ شکی نیست که درتجهیز، تمویل وبرنامه ریزی جنگ کندز، دست های بیرونی دخیل بود. درجنگ کندز، تاکتیک های پیچیده ی نظامی تطبیق شد وروشن است که چند طالب بی سواد، توانایی ودانش طراحی واجرای این تاکتیک ها را ندارند،حتما تحصیل کرده گان بیرونی درطراحی وتطبیق عملیات نقش داشتند.

س: عده ای یک تحلیل کلی ازوضعیت دارند وتصورمی کنند که کشورهای که درخاورمیانه با روسیه تضاد منافع دارند، می خواهند با گرم کردن آتش جنگ درشمال افغانستان ومرزهای آُسیای میانه برای مسکو دردسردرست کنند، باورشما چیست؟

سپنتا: من دراین مورد سندی ندارم که چنین چیزی بگویم. اما موجودیت تروریست های ازبکستانی، چچنی، اویغوری وپنجابی درشمال که به عنوان بریگارد های تروریستی بین المللی عمل می کنند،دال براین است که اهداف آنان فراتر ازافغانستان است. وقتی که اهداف فراتر ازافغانستان باشد، روشن است که برنامه ریزی برای آن، نمی تواند تنها کارچند گروه کوچک تروریستی باشد.

س: ارزیابی تان ازحضور داعش درافغانستان چیست؟

سپنتا: درمشرقی عده ای زیرپرچم داعش فعالیت دارند. این ها اصلا ملیشه های پاکستانی هستند وپاکستان درایجاد آن نقش دارند. عده ای هم طالبان فرصت هستندوفکرمی کنند که طالبان دیگرآینده ای ندارند وبه همین دلیل پرچم داعش را بلند کرده اند. این ها نشان می دهد که داعشی که درافغانستان فعالیت دارد با داعشی که درسوریه وعراق است تفاوت دارد. داعش یک تفکرسلفی است واین تفکردرافغانستان قادربه بسیج توده ها نیست. مذاهب مردم افغانستان، هم مذهب حنفی وهم مذهب تشیع دوازده امامی، با تفکرسلفی تفاوت بنیادین دارند. بنابراین مداخله خارجی وضعف دولت سبب شده است که عده ای به نام داعش درروستاهای مشرقی فعال شوند.

س: گفتید پاکستان دربه وجود آوردن داعش درافغانستان نقش دارد، طالبان متحد اصلی پاکستان تلقی می شوند، چرا پاکستان برای متحدان خودش یک رقیب ودشمن ایجاد می کند؟

سپنتا: ببینید، این باراول نیست که پاکستان این کار را می کند.زمانی که پروژه ی طالب هم سربلندکرد درواقع علیه متحدان پاکستان سربلند کرد. شما حتما جنگ های طالبان وحکمتیار را به یاد دارید. حکمتیارمتحدپاکستان بود وبه همکاری پاکستان کابل را موشک باران می کرد. بعد پاکستان متوجه شد که حکمتیاربه پیروزی نمی رسد وبه همین دلیل طالبان را ایجاد کرد. حالاهم ملیشه های پاکستانی داعش را دربخش های ازننگرهار برای سرکوب طالبان پاکستانی وکنترول راه های مواصلاتی نورستان وننگرهار ایجاد کرده اند وطبیعی است که می خواهند آن را با تروریسم بین المللی پیوند بزنند.

س: با توجه به وضعیت افغانستان، روسیه چه کمکی به امنیت این کشور کرده می تواند؟

سپنتا: روسیه دراین سیزده سال رویکرد خوبی دربرابرافغانستان داشت. مسکو درسطح بین المللی برسیاست همکاری با افغانستان وجهان تکیه کرد. روسیه حضورجامعه جهانی را درافغانستان به منظور تامین ثبات و ایجاد نهاد ملی مثل اردو وپولیس مورد حمایت جدی قرارداد. روشن است که اگراوضاع درافغانستان خراب شود، امنیت روسیه تهدید می شود. خراب شدن احتمالی اوضاع درآسیای میانه هم تهدید مستقیم به امنیت روسیه است. بنابراین ایجاب می کند که روسیه درعرصه های آموزش وتسلیح نیروهای دفاعی وامنیتی افغانستان، همکاری کند. این همکاری باید به عنوان بخشی ازامنیت جمعی آسیایی باید مورد توجه قراربگیرد. باید این دید قوت بگیرد که خراب شدن امنیت افغانستان، به معنای خراب شدن امنیت درتمام قاره آسیا است. البته همکاری روسیه را به عنوان الترناتیف برای کشورهای دیگرمطرح نمی کنم. ما نیاز به همکاری جدی با ایالات متحده وناتو داریم ولی درکنارآن باید با روسیه نیزهمکاری فعال داشته باشیم. نقش فعال روسیه درتمام عرصه ها به نفع ما است. ما باید منابع تمویل وتجهیزنیروهای امنیتی خود را متعدد بسازیم وتکیه بریک منبع به نفع کشورهای ضعیف نیست. در عرصه بین المللی هم من باور دارم که ما باید ازجهان یک قطبی که درآن یک ابرقدرت به صورت یک جانبه درسیاست بین المللی عمل بکند، فاصله بگیریم.

سپاس جناب دکترسپنتا